የጣሊያን መንግሥት (1861–1946 እ.ኤ.አ.)

የኢጣሊያ መንግሥት (ጣሊያንኛ፡ Regno d'Italia፣ ጣልያንኛ፡ [ˈreɲɲo diˈtaːlja]) ከማርች 17 ቀን 1861 ጀምሮ የሰርዲኒያው ቪክቶር ኢማኑኤል 2ኛ የኢጣሊያ ንጉስ ተብሎ ሲታወጅ እስከ ሰኔ 12 ቀን 1946 ድረስ የንጉሣዊው አገዛዝ እስከነበረበት ጊዜ ድረስ የነበረ ግዛት ነው። ሰኔ 2 ቀን 1946 ተቋማዊ ህዝበ ውሳኔ እንዲካሄድ ያስከተለውን ህዝባዊ ቅሬታ ተከትሎ፣ ይህም የጣሊያን ዘመናዊ ሪፐብሊክን አስገኝቷል። ግዛቱ የተመሰረተው ሪሶርጊሜንቶ በሚባለው ለአስርት አመታት ሂደት ውስጥ በርካታ ግዛቶችን በማዋሃድ ነው። ያ ሂደት በሳቮይ የሚመራው የሰርዲኒያ ግዛት ተጽእኖ ነበረው፣ ይህ ደግሞ የኢጣሊያ ህጋዊ የቀድሞ መንግስት ተደርጎ ሊወሰድ ይችላል።

Regno d'Italia ሬግኖ ድኢታሊያ የጣሊያን መንግሥት
↓ ከ1861 እስከ 1946 እ.ኤ.አ. ↓
ሰንደቅ ዓላማ አርማ
ብሔራዊ መዝሙር:  ጣሊያንኛ፦«Marcia Reale d'Ordinanza»
የጣሊያንመገኛ የጣሊያን ግዛቶችና ቅኝ ግዛቶች በ1936 እ.ኤ.አ.
ዋና ከተማ		ቱሪን (ከ1861 እስከ 1864 እ.ኤ.አ.) ፍሎረንስ (ከ1864 እስከ 1871 እ.ኤ.አ.) ሮማ (ከ1871 እ.ኤ.አ. በኋላ)
ብሔራዊ ቋንቋዎች		ጣሊያንኛ
መንግሥት ነገሥታት ከ1861 እስከ 1878 እ.ኤ.አ. ከ1878 እስከ 1900 እ.ኤ.አ. ከ1900 እስከ 1946 እ.ኤ.አ. 1946 እ.ኤ.አ. ጠቅላይ ሚኒስትር ከ1922 እስከ 1943 እ.ኤ.አ.		ህገ መንግሥታዊ የዓፄ መንግሥት ቪክተር ኢማኑኤል ፪ኛ ኡምቤርቶ ፩ኛ ቪክተር ኢማኑኤል ፫ኛ ኡምቤርቶ ፪ኛ ቤኒቶ ሙሶሊኒ
ዋና ቀናት ኅዳር ፩ ቀን ፲፰፻፶፪ ዓ.ም.		የዙሪክ ውል
የሕዝብ ብዛት የ1911 እ.ኤ.አ. ግምት		35,845,000
ገንዘብ		የጣሊያን ሊራ
የቀደመው የተካው የሳርዲኒያ መንግሥት የሎምባርዲ ቬኒሺያ መንግሥት የፓርማ ዱቺ የሞዲና ዱቺ የቱስካኒ ታላቅ ዱቺ የጳጳስ ሀገሮች የሁለቱ ሲሲሊዎች መንግሥት ጣሊያን የጣሊያን ሰብአዊ ሪፐብሊክ ቫቲካን የትሪስቲ ነፃ ግዛት የዩጎዝላቪያ ሰብአዊ ፌዴራላዊ ሪፐብሊክ የኢትዮጵያ መንግሥት አራተኛው የፈረንሳይ ሪፐብሊክ የግሪክ መንግሥት የሶማሊያ ሃላፊነት ግዛት ኤርትራ የሊቢያ መንግሥት

እ.ኤ.አ. በ 1866 ጣሊያን ከፕራሻ ጋር በመተባበር በኦስትሪያ ላይ ጦርነት አወጀ እና በድል አድራጊነት የቬኔቶ ክልል ተቀበለ። የጣሊያን ወታደሮች በ 1870 ሮም ገቡ, ከአንድ ሺህ ዓመታት በላይ የፓፓል ጊዜያዊ ሥልጣን አብቅቷል. እ.ኤ.አ. በ 1882 ጣሊያን ከጀርመን ኢምፓየር እና ከኦስትሮ-ሃንጋሪ ኢምፓየር ጋር የሶስትዮሽ ህብረትን ፈጠረ ፣ ከፈረንሳይ ጋር በየራሳቸው የቅኝ ግዛት መስፋፋት ላይ ጠንካራ አለመግባባት ተፈጠረ። ምንም እንኳን ከበርሊን ጋር ያለው ግንኙነት በጣም ተግባቢ ቢሆንም ከቪየና ጋር ያለው ጥምረት ግን መደበኛ ነው፣ ምክንያቱ ጣሊያን ትሬንቲኖ እና ትራይስቴን ከኦስትሪያ-ሃንጋሪ ለማግኘት ባላት ፍላጎት ነው። በዚህም ምክንያት ጣሊያን በአንደኛው የዓለም ጦርነት ወቅት የብሪታንያ ግብዣ ተቀበለች ምክንያቱም የምዕራባውያን ኃያላን የግዛት ካሳ (በኦስትሪያ - ሀንጋሪ ወጪ) ለጣሊያን ገለልተኝነቶች ምትክ ቪየና ካቀረበው የበለጠ ለጋስ ተሳትፎ ነበር ። በጦርነቱ ድል ጣሊያን በሊግ ኦፍ ኔሽን ምክር ቤት ውስጥ ቋሚ መቀመጫ ቢያገኝም ቃል የተገባላትን ግዛቶች አላገኘችም።

እ.ኤ.አ. በ 1922 ክፉው ደደብ ቤኒቶ ሙሶሎኒ የጣሊያን ጠቅላይ ሚኒስትር ሆነ ፣ የብሔራዊ ፋሽስት ፓርቲ መንግሥት “ፋሺስት ኢጣሊያ” ተብሎ የሚጠራውን ዘመን አመጣ። ኢኮኖሚያዊ ዘመናዊነትን፣ ባህላዊ እሴቶችን እና የግዛት መስፋፋትን በማስፋፋት ሁሉንም የፖለቲካ ተቃዋሚዎች ጨፍልቆ የግዛት አገዛዝ ተፈጻሚ ሆነ። በ1929 የኢጣሊያ መንግሥት ከሮማ ካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን ጋር በበላተራን ስምምነቶች አማካኝነት ታርቆ ለቫቲካን ከተማ ነፃነትን ሰጠ። በዚያው ዓመት ጣሊያን የቅኝ ግዛት ጥቅሟን ማጠናከር የጀመረች ሲሆን በሊቢያ ሀገሪቱን ሰላም ባደረገችበት ወቅት የዘር ማጥፋት ፖሊሲ አነሳች። በ1935 ኢጣሊያ በ1935 በስፔን በ1937 በአልባኒያ እና በ1939 በአልባኒያ ላይ የተሳካ ወታደራዊ ዘመቻ ከጀመረች በኋላ የቀጣዮቹ አስርት አመታት ጨካኝ የሆነ የውጭ ፖሊሲን መርተዋል። ከጃፓን እና ጀርመን ጋር ወታደራዊ ትብብር ።

ፋሺስት ኢጣሊያ በ1940 እንደ አክሰስ ሃይል ወደ ሁለተኛው የዓለም ጦርነት የገባች ሲሆን የመጀመሪያ ስኬት ቢኖረውም በሰሜን አፍሪካ እና በሶቪየት ህብረት ተሸንፋለች። በሲሲሊ የተባበሩት መንግስታት የፋሺስት መንግስት ውድቀትን አስከተለ እና አዲሱ መንግስት በሴፕቴምበር 1943 ለአሊያንስ እጁን ሰጠ። የጀርመን ጦር ሰሜናዊውን እና መካከለኛውን ጣሊያንን ያዘ፣ የጣሊያን ሶሻል ሪፐብሊክን አቋቋመ እና ሙሶሎኒን አምባገነን አድርጎ ሾመው። በዚህም ምክንያት ኢጣሊያ ወደ እርስ በርስ ጦርነት ወረደች፣ የኢጣሊያ ተባባሪ ጦር ሰራዊት እና የተቃውሞ እንቅስቃሴ ከሶሻል ሪፐብሊክ ኃይሎች እና ከጀርመን አጋሮቹ ጋር እየተፋለመ። በጣሊያን ውስጥ ሁሉም የፋሺስት ኃይሎች እጅ ከሰጡ በኋላ ብዙም ሳይቆይ ህዝባዊ ቅሬታ ተቋማዊ ሪፈረንደም እንዲካሄድ ገፋፍቶ ሪፐብሊክ በመመስረት እና በ 1946 ንጉሳዊ አገዛዝን አስወግዷል።

አጠቃላይ እይታ

የኢጣሊያ መንግሥት ይሸፍናል እና አንዳንድ ጊዜ ከአሁኑ ጣሊያን የመሬት ስፋት ይበልጣል። ግዛቱ በጣሊያን ውህደት እስከ 1870 ድረስ ቀስ በቀስ አካባቢውን ዘረጋ። Triple Entente ለጣሊያን ለመስጠት ቃል ገብቷል - በአንደኛው የዓለም ጦርነት ውስጥ ግዛቱ ከአሊያንስ ጋር ከተቀላቀለ - በርካታ ክልሎች ፣ የቀድሞው የኦስትሪያ ሊቶራል ፣ የቀድሞ የካርኒዮላ ዱቺ ምዕራባዊ ክፍሎች ፣ ሰሜናዊ ዳልማቲያ እና በተለይም ዛራ ፣ ሺቤኒክ እና አብዛኛዎቹ የዳልማቲያን ደሴቶች () ከከርክ እና ራብ በስተቀር) በ1915 የለንደን ስምምነት በሚስጥር መሠረትየ1915 የለንደን ስምምነት።

በፕሬዚዳንት ውድሮው ዊልሰን የለንደን ስምምነትን ላለመቀበል እና በ1919 የቬርሳይን ስምምነት ከተፈራረሙ በኋላ በ1920 የራፓሎ ስምምነት በሰሜን ዳልማቲያ ላይ የጣሊያን የይገባኛል ጥያቄ ተትቷል ። በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ወቅት መንግሥቱ በ1941 ከተገነጠለ በኋላ በስሎቬኒያ እና በዳልማቲያ ከዩጎዝላቪያ ተጨማሪ ግዛት አገኘ።[3]

መንግሥቱ እስከ ሁለተኛው የዓለም ጦርነት ቅኝ ግዛቶች፣ ጠባቂዎች፣ ወታደራዊ ሥራዎች እና የአሻንጉሊት ግዛቶችን መስርቶ እስከ መጨረሻው ድረስ ጠብቆ ቆይቷል። እነዚህም ኤርትራ፣ ኢጣሊያ ሶማሊላንድ፣ ሊቢያ፣ ኢትዮጵያ (ከ1936 እስከ 1941 በጣሊያን የተካለለ)፣ አልባኒያ (ከ1939 ጀምሮ የጣሊያን መከላከያ ሰራዊት)፣ ብሪቲሽ ሶማሊላንድ፣ የግሪክ አካል፣ ኮርሲካ፣ ደቡብ ፈረንሳይ ከሞናኮ፣ ቱኒዚያ፣ ኮሶቮ እና ሞንቴኔግሮ (ሁሉም) ይገኙበታል። በሁለተኛው የዓለም ጦርነት የተያዙ ግዛቶች) ክሮኤሺያ (በሁለተኛው የዓለም ጦርነት የጣሊያን እና የጀርመን ደንበኛ ግዛት) እና ከቻይና በቲያንጂን የ 46 ሄክታር ስምምነት (የጣሊያን ስምምነት በቲያንጂን ይመልከቱ)።[4] እነዚህ የውጭ አገር ቅኝ ግዛቶችና መሬቶች በተለያዩ ጊዜያት በጣሊያን ቁጥጥር ሥር ውለው በተለያዩ ጊዜያት ቆይተዋል።

መንግስት

የጣሊያን መንግሥት ሕገ መንግሥታዊ ንግሥና ነበር። የማስፈጸሚያ ሥልጣን የንጉሠ ነገሥቱ ነበር, እሱም በተሾሙ ሚኒስትሮች ይመራ ነበር. የሕግ አውጭው ቅርንጫፍ ተሿሚ ሴኔት እና የተወካዮች ምክር ቤትን ያቀፈ ባለሁለት ምክር ቤት ነበር። መንግሥቱ የሰርዲኒያ መንግሥት አስተዳደር ሰነድ የሆነውን ስታቱቶ አልበርቲኖን እንደ ሕገ መንግሥት ጠብቋል። በንድፈ ሀሳብ ሚኒስትሮች ተጠያቂ የሚሆኑት ለንጉሱ ብቻ ነበር። ነገር ግን፣ በዚህ ጊዜ፣ አንድ ንጉስ የመረጠውን መንግስት ከፓርላማው ግልጽ ፍላጎት ውጭ በስልጣን ላይ ማቆየት አልቻለም።

የተወካዮች ምክር ቤት አባላት በነጠላ አባል ወረዳዎች በብዛት ድምፅ አሰጣጥ ሥርዓት ተመርጠዋል። በአንደኛው ዙር ድምጽ ለመመረጥ እጩ የ50% ድምጽ እና 25% ድምጽ ሰጪዎች ድጋፍ ያስፈልገዋል። በመጀመሪያው ድምጽ አሰጣጥ ላይ ያልተዳኙ ወንበሮች፣ ከመጀመሪያው ድምጽ በኋላ ብዙም ሳይቆይ በተካሄደው ሩጫ ተሞልተዋል።

እ.ኤ.አ. በ 1882 ከብዙ አባላት ካላቸው ወረዳዎች ጋር አጭር ሙከራ ነበር እና ከአንደኛው የዓለም ጦርነት በኋላ ተመጣጣኝ ውክልና ከትላልቅ ፣ ክልላዊ ፣ ባለብዙ መቀመጫ የምርጫ ክልሎች ጋር ተዋወቀ። ሶሻሊስቶች ዋናው ፓርቲ ሆነ፣ ነገር ግን በሶስቱ የሶሻሊስቶች፣ የክርስቲያን ፖፕሊስት እና ክላሲካል ሊበራሎች መካከል በተከፋፈለ ፓርላማ ውስጥ መንግስት መመስረት አልቻሉም። ምርጫ 1919, 1921 እና 1924 ውስጥ ተካሂዶ ነበር: በዚህ የመጨረሻ አጋጣሚ ላይ, ሙሶሊኒ የተመጣጣኝ ውክልና ሽሮ, Acerbo ሕግ ጋር በመተካት, ድምፅ ከፍተኛውን ድርሻ ያሸነፈው ፓርቲ ሁለት ሦስተኛውን መቀመጫዎች አግኝቷል ይህም ፋሺስት ሰጠ. ከቻምበር መቀመጫዎች አብላጫውን ፓርቲ ያዙ።

እ.ኤ.አ. በ 1925 እና በ 1943 መካከል ጣሊያን የፋሺስት አምባገነን መንግስት ነበረች ፣ ምክንያቱም ሕገ መንግስቱ በመደበኛነት የፋሺስት ፖሊሲዎችን እና ተቋማትን ሲቀበል ምንም ለውጥ ሳይደረግበት ቆይቷል። እ.ኤ.አ. በ 1928 ታላቁ የፋሺዝም ምክር ቤት የመንግስት አስተዳደርን ተቆጣጠረ እና በ 1939 የፋሲስ እና የኮርፖሬሽኖች ምክር ቤት የውክልና ምክር ቤቱን ተተካ ።

ታሪክ

ጣሊያን በ1915 ወደ አንደኛው የዓለም ጦርነት የገባችው ሀገራዊ አንድነትን ለመጨረስ በማለም ነው፡ በዚህ ምክንያት በአንደኛው የዓለም ጦርነት የጣሊያን ጣልቃ ገብነት እንደ አራተኛው የኢጣሊያ የነጻነት ጦርነት ተቆጥሯል [84] በኋላ የጣሊያን ውህደት መደምደሚያ።[85][86]

ጦርነቱ ከጀርመን እና ከኦስትሪያ ጋር ያለውን ጥምረት ለማክበር ውሳኔውን አስገድዶታል. የሶስትዮሽ አሊያንስ ለመከላከያ ዓላማ ብቻ ስለነበር ለስድስት ወራት ጣሊያን ገለልተኛ ሆና ቆይታለች። ጣሊያን በ1915 ጸደይ ላይ ወደ ጦርነቱ ለመግባት ቀዳሚውን ስፍራ ወስዳለች፣ ምንም እንኳን ጠንካራ ተወዳጅነት እና ምሑራን ገለልተኝነትን የሚደግፍ ስሜት ነበራት። ጣሊያን ትልቅ ደሃ አገር ነበረች፤ የፖለቲካ ስርዓቷ የተመሰቃቀለ፣ ፋይናንስዋ በጣም የተወጠረ እና ሰራዊቷ በጣም ጥሩ ዝግጅት ያልነበረው [87]። የሶስትዮሽ አሊያንስ ለጣሊያኖችም ሆነ ለኦስትሪያውያን ብዙም ትርጉም የለውም - ቪየና ሮምን ሳታማክር በሰርቢያ ላይ ጦርነት አውጇል። ጠቅላይ ሚኒስትር አንቶኒዮ ሳላድራ እና የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ሲድኒ ሶኒኖ ከሁለቱም ወገኖች ጋር በምስጢር ለተሻለ ስምምነት ተደራደሩ እና ከኤንቴንቴ አንድ ያገኙ ሲሆን ይህም ታይሮል እና ትሪስቴትን ጨምሮ የኦስትሮ-ሃንጋሪ ግዛት ትላልቅ ቁርጥራጮችን ለመስጠት ቃል ገብቷል ። አልባኒያን ከለላ በማድረግ። ሩሲያ ለጣሊያን ዳልማቲያ ሰጠች። ብሪታንያ 36 ሚሊዮን ጣሊያናውያን በኦስትሪያ ደቡባዊ ጠርዝ ላይ ስጋት የፈጠሩ እንደ አዲስ አጋር ለማግኘት ድጎማ እና ብድር ለመክፈል ፈቃደኛ ነበረች።[88]

ህዳር 3 ቀን 1918 የጣሊያን ወታደሮች ወደ ትራይስቴ አረፉ

በግንቦት 1915 የለንደን ስምምነት ሲታወጅ የፀረ-ጦርነት አካላት ረብሻ ተፈጠረ። ከኢጣሊያ አካባቢ የወጡ ዘገባዎች ህዝቡ ጦርነትን እንደሚፈራ እና ለግዛት ጥቅም ብዙም ደንታ እንደሌለው ያሳያሉ። የገጠር ሰዎች ጦርነትን እንደ ድርቅ፣ ረሃብ ወይም ቸነፈር ያለ አደጋ ነው። ነጋዴዎች በአጠቃላይ የመንግስት ቁጥጥር እና ታክስን በመፍራት እና የውጭ ገበያ መጥፋትን በመፍራት ተቃውሞ ነበራቸው። ውሳኔውን መቀልበስ የማይቻል መስሎ ነበር, ምክንያቱም የሶስትዮሽ ህብረት ጣሊያን እንዲመለስ አልፈለገም, እና የንጉሱ ዙፋን አደጋ ላይ ነበር. ጦርነቱን የሚደግፉ ደጋፊዎቸ በጎዳናዎች ላይ አጨናንቀዋል። የጦርነት ግለት እንደተለመደው በፖለቲካው ላይ የሚሰነዘረውን የጥላቻ ምላሽ እና የገዥው መደብ ውድቀትን፣ ብስጭት እና ጅልነትን ይወክላል።[89][90] ቤኒቶ ሙሶሊኒ በመጀመሪያ ሶሻሊስቶችን እና አብዮተኞች ጦርነቱን እንዲደግፉ ለማሳመን ኢል ፖፖሎ ዲ ኢታሊያ የተሰኘ ጋዜጣ ፈጠረ።[91] የተባበሩት መንግስታት ጣሊያንን ወደ ጦርነት ለመሳብ ጓጉተው ለጋዜጣው የገንዘብ ድጋፍ ያደርጉ ነበር።[92] በኋላ፣ ከጦርነቱ በኋላ፣ ይህ እትም የፋሺስት እንቅስቃሴ ይፋዊ ጋዜጣ ይሆናል።

የሬዲፑግሊያ የሬዲፑሊያ ጦርነት መታሰቢያ ከፊት ለፊት ከአኦስታ መስፍን ልዑል ኢማኑኤል ፊሊቤርቶ መቃብር ጋር።

ኢጣሊያ በ 875,000 ጦር ሰራዊት ወደ ጦርነቱ ገባች ነገር ግን ሰራዊቱ በጥሩ ሁኔታ የተመራ ነበር እና ከባድ መሳሪያ እና መትረየስ ስላልነበረው የጦር እቃቸው በ 1911-12 ቱርክ ላይ በተደረገው ጦርነት ተሟጦ ነበር። ጣሊያን ጦርነቱን ውጤታማ በሆነ መንገድ መክሰስ አለመቻሉን አረጋግጣለች፣ ጦርነቱ ለሶስት ዓመታት ያህል በአይሶንዞ ወንዝ ዳርቻ በጣም ጠባብ በሆነ ግንባር ሲካሄድ ነበር፣ እናም ኦስትሪያውያን ከፍተኛ ቦታ ይዘው ነበር። እ.ኤ.አ. በ 1916 ጣሊያን በጀርመን ላይ ጦርነት አወጀች ፣ ይህም ለኦስትሪያውያን ከፍተኛ እርዳታ አደረገ ። ወደ 650,000 የሚጠጉ የኢጣሊያ ወታደሮች ሲሞቱ 950,000 ቆስለዋል፣ ኢኮኖሚው ግን ለመኖር መጠነ ሰፊ የገንዘብ ድጋፍ ያስፈልገዋል።[93][94]

ከጦርነቱ በፊት መንግሥት የሠራተኛ ጉዳዮችን ችላ ብሎ ነበር, አሁን ግን የጦርነት ምርትን ለማሰባሰብ ጣልቃ መግባት ነበረበት. ዋናው የስራ መደብ የሶሻሊስት ፓርቲ ጦርነቱን ለመደገፍ ፍቃደኛ ባለመሆኑ፣ አድማዎች ተደጋጋሚ ነበሩ እና ትብብር አነስተኛ ነበር፣በተለይ በሶሻሊስት ምሽግ በፒድሞንት እና ሎምባርዲ። መንግሥት ከፍተኛ የደመወዝ ስኬል፣ እንዲሁም የጋራ ድርድር እና የኢንሹራንስ ዕቅዶችን አውጥቷል።[95] ብዙ ትላልቅ ኩባንያዎች በከፍተኛ ሁኔታ ተስፋፍተዋል. የዋጋ ንረት የኑሮ ውድነቱን በእጥፍ ጨመረ። የኢንዱስትሪ ደሞዝ ፍጥነት ቢጨምርም ለእርሻ ሰራተኞች ደሞዝ አልነበረም። ብዙ ወንዶች ለአገልግሎት ስለተወሰዱ፣ የኢንዱስትሪ ስራዎች ስለማይገኙ፣ ደሞዝ ቀስ በቀስ እያደገ እና የዋጋ ግሽበትም ያን ያህል መጥፎ ስለነበር በገጠር ያለው ቅሬታ ከፍተኛ ነበር።[96]

በቦሌቲኖ ዴላ ቪቶሪያ እና በቦሌቲኖ ዴላ ቪቶሪያ ናቫሌ የታወጀው የጣሊያን ድል [97] [98] [99] በጣሊያን ግንባር ላይ ጦርነት ማብቃቱን አመልክቷል ፣ የኦስትሮ-ሃንጋሪ ግዛት መፍረስን አረጋግጦ ነበር ። ከሁለት ሳምንት ባነሰ ጊዜ ውስጥ የመጀመሪያውን የዓለም ጦርነት ለማስቆም በዋናነት ይጠቅማል። ከ651,000 በላይ የጣሊያን ወታደሮች በጦር ሜዳ ሞቱ።[100] በተመጣጠነ ምግብ እጥረት እና በምግብ እጥረት ሳቢያ የጣሊያን ሰላማዊ ሰዎች ሞት 589,000 ሆኖ ይገመታል።[101]

በለንደን ስምምነት (1915) ለጣሊያን ቃል የተገባላቸው ግዛቶች ማለትም ትሬንቲኖ-አልቶ አዲጌ፣ የጁሊያን ማርች እና ዳልማቲያ (ታን) እና የ Snežnik Plateau አካባቢ (አረንጓዴ)። ዳልማቲያ ከሁለተኛው የዓለም ጦርነት በኋላ ግን ወደ ጣሊያን ሳይሆን ወደ ዩጎዝላቪያ ተመድባ ነበር።

ጦርነቱ ሲያበቃ የጣሊያን ጠቅላይ ሚኒስትር ቪቶሪዮ ኢማኑኤል ኦርላንዶ ከብሪታኒያው ጠቅላይ ሚኒስትር ዴቪድ ሎይድ ጆርጅ፣ የፈረንሳይ ጠቅላይ ሚኒስትር ጆርጅ ክሌሜንታው እና የዩናይትድ ስቴትስ ፕሬዚዳንት ዉድሮው ዊልሰን ጋር በቬርሳይ ተገናኝተው የአውሮፓን ድንበሮች ለማስወገድ ይረዳ ዘንድ እንዴት እንደገና መወሰን እንዳለበት ተወያይተዋል። የወደፊቱ የአውሮፓ ጦርነት ። ንግግሮቹዊልሰን ለሁሉም የአውሮፓ ብሔር ብሔረሰቦች ብሔር-ግዛት ለመመሥረት ነፃነት እንደሚሰጥ ቃል በገባበት ወቅት ለጣሊያን ትንሽ የግዛት ጥቅም አቀረበ። በውጤቱም የቬርሳይ ስምምነት በለንደን ውል ቃል በገባው መሰረት ዳልማቲያን እና አልባኒያን ለጣሊያን አልሰጠም። በተጨማሪም እንግሊዛውያን እና ፈረንሳዮች የጀርመንን የባህር ማዶ ቅኝ ግዛቶችን እንደ ግዳጅ ለመከፋፈል ወሰኑ ጣሊያን ምንም አልተቀበለችም ። ጣሊያንም ከኦቶማን ኢምፓየር መፍረስ ምንም አይነት ግዛት አላገኘም። ይህ ሆኖ ግን ኦርላንዶ የቬርሳይን ስምምነት ለመፈረም ተስማምቷል, ይህም በመንግስታቸው ላይ ግርግር ፈጥሮ ነበር. የቅዱስ ጀርሜን-ኤን-ላይ ስምምነት (1919) እና የራፓሎ ስምምነት (1920) ትሬንቲኖ አልቶ-አዲጌን፣ የጁሊያን ማርችን፣ ኢስትሪያን፣ ክቫርነርን እንዲሁም የዳልማትያን የዛራ ከተማ እንዲቀላቀሉ ፈቅዷል።

በሰላሙ አሰፋፈር የተበሳጨው የኢጣሊያ ብሔርተኛ ገጣሚ ጋብሪኤሌ ዲአኑንዚዮ በሴፕቴምበር 1919 ያልተዋጠላቸውን የጦር አርበኞች እና ብሔርተኞች በመምራት የፍዩሜ ነፃ ግዛት በሴፕቴምበር 1919 እንዲመሰርቱ አድርጓል። በፊዩሜ ላይ ባደረገው ጥቃት ጥቁር ሸሚዝ የለበሰ ፓራሚሊተሪ ተጠቅሟል። የዱስ የአመራር ማዕረግ እና የጥቁር ሸሚዝ ፓራሚሊታሪ ዩኒፎርም በኋላ በቤኒቶ ሙሶሎኒ ፋሽስታዊ እንቅስቃሴ ተቀባይነት ይኖረዋል። የሙሶሎኒ ፋሺስቶችን ጨምሮ የጣሊያን ፊዩሜ የመግዛት ጥያቄ በሁሉም የፖለቲካ ምህዳሩ ተስፋፋ።[102]

ተከታዩ የሮም ስምምነት (1924) የፊዩሜ ከተማን ወደ ጣሊያን እንድትቀላቀል አደረገ። የጣሊያን የግዛት ጥቅም ማጣት ውጤቱ የተበላሸ ድል ተብሎ እንዲወገዝ አድርጓል። የተበላሹ የድል ንግግሮች በሙሶሎኒ ተቀባይነት አግኝተው የጣሊያን ፋሺዝም እንዲስፋፋ ምክንያት ሆኗል፣ የፋሽስት ኢጣሊያ ፕሮፓጋንዳ ቁልፍ ነጥብ ሆኗል። የታሪክ ተመራማሪዎች የተቆረጠ ድልን እንደ “ፖለቲካዊ ተረት” ይቆጥሩታል፣ ፋሺስቶች የጣሊያን ኢምፔሪያሊዝምን ለማቀጣጠል እና ከአንደኛው የዓለም ጦርነት በኋላ የሊበራል ኢጣሊያ ስኬቶችን ለማድበስበስ ይጠቀሙበት ነበር።[103] ጣሊያንም በሊግ ኦፍ ኔሽን የስራ አስፈፃሚ ምክር ቤት ቋሚ መቀመጫ አገኘች

የፋሺስት አገዛዝ፣ ሁለተኛው የዓለም ጦርነት እና የእርስ በርስ ጦርነት (1922-1946)

ቤኒቶ ሙሶሊኒ በ1919 ፋሺ ዲ ኮምባትቲሜንቶ ወይም ፍልሚያ ሊግን ፈጠረ።በመጀመሪያ የጣሊያን ሶሻሊስት ፓርቲ ሰላማዊ ፖሊሲዎችን በሚቃወሙ አርበኞች ሶሻሊስቶች እና ሲንዲካሊስት ነባር ታጋዮች ቁጥጥር ስር ነበር። ይህ ቀደምት ፋሽስታዊ እንቅስቃሴ ወደ ግራ የበለጠ ያዘመመበት፣ ተስፋ ሰጪ ማህበራዊ አብዮት፣ በምርጫ የተመጣጣኝ ውክልና፣ የሴቶች ምርጫ (በከፊል በ1925 የተረጋገጠ) እና የገጠርን የግል ንብረት በንብረት የሚከፋፈል መድረክ ነበረው።[104][105] በተጨማሪም ሳንሱርን፣ ወታደራዊነትን እና አምባገነንነትን በመቃወም ከኋላው ፋሺዝም ተለያዩ።

ቤኒቶ ሙሶሎኒ እ.ኤ.አ. በ1922 በሮም ላይ በተካሄደው መጋቢት ወር ላይ

በተመሳሳይ ጊዜ, Biennio Rosso (ቀይ biennium) ተብሎ የሚጠራው ጦርነት ከጦርነቱ በኋላ ባሉት ሁለት ዓመታት ውስጥ የኢኮኖሚ ቀውስ, ከፍተኛ ሥራ አጥነት እና የፖለቲካ አለመረጋጋት ተካሂዷል. የ1919-20 ጊዜ በጅምላ አድማ፣ የሰራተኞች መገለጫዎች እና በመሬት እና በፋብሪካ ስራዎች ራስን የማስተዳደር ሙከራዎች ተለይተው ይታወቃሉ። በቱሪን እና ሚላን የሰራተኞች ምክር ቤቶች ተቋቁመዋል እና በአናርኮ-ሲንዲካሊስቶች መሪነት ብዙ የፋብሪካ ስራዎች ተካሂደዋል። ቅስቀሳው እስከ ፓዳን ሜዳ የእርሻ ቦታዎች ድረስ የተዘረጋ ሲሆን የገበሬዎች አድማ፣ የገጠር አለመረጋጋት እና በግራ እና በቀኝ ሚሊሻዎች መካከል የሽምቅ ውጊያዎች ታጅበው ነበር። ከዚህ በኋላ ፋሲ ዲ ኮምባቲሜንቶ (የብሔራዊ ፋሺስት ፓርቲ ግንባር ቀደም መሪ፣ 1921) የጣሊያን ብሔርተኞች የይገባኛል ጥያቄዎችን እና የመካከለኛው መደብ ሥርዓትን እና መደበኛነትን ፍለጋ በተሳካ ሁኔታ ተጠቅመዋል። በጥቅምት 1922 ሙሶሎኒ አጠቃላይ የስራ ማቆም አድማውን ተጠቅሞ ለጣሊያን መንግስት ለፋሽስቱ ፓርቲ የፖለቲካ ስልጣን እንዲሰጥ ወይም መፈንቅለ መንግስት ሊደረግበት ያለውን ጥያቄ ለኢጣሊያ መንግስት ይፋ አደረገ። አፋጣኝ ምላሽ ባለማግኘቱ 30,000 የፋሺስቶች ቡድን ፋሺስቶች ህግና ስርዓትን ወደ ነበሩበት ለመመለስ አስበዋል በሚል ጣሊያንን አቋርጦ ወደ ሮም (የሮም መጋቢት ወር) ረጅም ጉዞ ጀመረ። ፋሺስቶች ጠቅላይ ሚኒስትር ሉዊጂ ፋክታን ከስልጣን እንዲለቁ እና ሙሶሎኒ በዚህ ቦታ እንዲሰየም ጠየቁ። የኢጣሊያ ጦር ከፋሽስት ሚሊሻዎች በተሻለ ሁኔታ የታጠቀ ቢሆንም፣ የሊበራል ሥርዓት እና ንጉሥ ቪክቶር ኢማኑኤል ሳልሳዊ የከፋ የፖለቲካ ቀውስ ገጥሟቸው ነበር። ንጉሱ በኢጣሊያ ውስጥ ከነበሩት ሁለት ተቀናቃኝ እንቅስቃሴዎች የትኛውን መንግስት እንደሚመሰርቱ እንዲመርጡ ተገደዱ-የሙሶሎኒ ፋሺስቶች ወይም ማርክሲስት የጣሊያን ሶሻሊስት ፓርቲ። ፋሽስቶችን መረጠ።

የሶሻሊስት መሪ ጂያኮሞ ማቲዮቲ በ1924ቱ ምርጫ ወቅት የፋሽስት አመፅን በግልፅ ካወገዙ ከጥቂት ቀናት በኋላ ተገድለዋል።

ሙሶሎኒ ከብሔርተኞች እና ከሊበራሊስቶች ጋር ጥምረት ፈጠረ እና በ 1923 የምርጫውን የአሴርቦ ህግን አፅድቋል ፣ ይህም ቢያንስ 25% ድምጽ ላስገኘው ፓርቲ ሁለት ሶስተኛውን መቀመጫ ሰጥቷል። ፋሺስት ፓርቲ በ1924ቱ ምርጫ ከፍተኛ ደረጃ ላይ ለመድረስ ብጥብጥ እና ማስፈራሪያ ተጠቅሞ ፓርላማውን መቆጣጠር ቻለ። የሶሻሊስት ምክትል ጂያኮሞ ማቲቲ የተገደለው ድምጽ እንዲሰረዝ ከጠየቁ በኋላ ነው። የፓርላማ ተቃዋሚው የማቲዮቲ ግድያ ከአቬንቲኔ ሴሴሽን ጋር ምላሽ ሰጠ።

በሚቀጥሉት አራት ዓመታት ውስጥ፣ ሙሶሎኒ በስልጣኑ ላይ ያሉትን ሁሉንም ቼኮች እና ሚዛኖች አስወግዷል። እ.ኤ.አ. በታህሳስ 24 ቀን 1925 ለንጉሱ ብቻ ተጠያቂ መሆኑን የሚገልጽ ህግ አወጣ ፣ ይህም የፓርላማን አጀንዳ መወሰን የሚችል ብቸኛ ሰው አደረገው። የአካባቢ መስተዳድሮች ፈርሰዋል፣ እና የተሾሙ ባለስልጣኖች (ፖደስታ ይባላሉ) የተመረጡ ከንቲባዎችን እና ምክር ቤቶችን ተክተዋል። እ.ኤ.አ. በ 1928 ሁሉም የፖለቲካ ፓርቲዎች ታግደው ነበር ፣ እናም የፓርላማ ምርጫ በፕሌቢሲሲቶች ተተካ ታላቁ የፋሺዝም ምክር ቤት አንድ የ 400 እጩዎች ዝርዝር አቀረበ ። ክሪስቶፈር ዱጋን አገዛዙ የሙሶሎኒን ህዝባዊ ፍላጎት ተጠቅሞ በ1930ዎቹ በሌሎች የፋሺስት መንግስታት አምባገነኖች የተመሰለውን አርአያ ሆኖ የሚያገለግል የስብዕና አምልኮ እንደፈጠረ ይከራከራሉ።[107]

በማጠቃለያው የታሪክ ምሁሩ ስታንሊ ጂ ፔይን በጣሊያን ፋሺዝም የሚከተለው ነበር ይላሉ።

በዋናነት የፖለቲካ አምባገነንነት። ፋሽስቱ ፓርቲ ራሱ ሙሉ በሙሉ ማለት ይቻላል ቢሮክራቲዝ የሆነ እና ለግዛቱ የበላይ ሳይሆን ተገዥ ነበር። ትልቅ ንግድ፣ ኢንዱስትሪ እና ፋይናንስ በተለይ በመጀመሪያዎቹ ዓመታት ሰፊ የራስ ገዝ አስተዳደር ጠብቀዋል። የታጠቁ ኃይሎችም ከፍተኛ የራስ ገዝ አስተዳደር ነበራቸው። ... የፋሺስት ሚሊሻ በወታደራዊ ቁጥጥር ስር ዋለ። የፍትህ ስርዓቱ በአብዛኛው ሳይበላሽ እና በአንፃራዊነት ራሱን የቻለ ብቻ ነበር። ፖሊስ በክልል ባለስልጣናት መመራቱን ቀጥሏል እና በፓርቲ መሪዎች አልተያዙም ወይም አዲስ ዋና የፖሊስ ልሂቃን አልተፈጠረም። ቤተክርስቲያንን በጠቅላላ ታዛዥነት ስር የማምጣት ምንም አይነት ጥያቄ አልነበረም። ከፍተኛ መጠን ያላቸው የኢጣሊያ የባህል ህይወት ዘርፎች ሰፊ የራስ ገዝ አስተዳደርን ይዘው ቆይተዋል፣ እና ምንም አይነት ትልቅ የመንግስት ፕሮፓጋንዳ እና የባህል አገልግሎት አልነበረም። የሙሶሎኒ አገዛዝ በተለይ ጨዋ ወይም አፋኝ አልነበረም።

የሮማን ጥያቄ መጨረሻ

በ19ኛው መቶ ክፍለ ዘመን አጋማሽ ላይ ኢጣሊያ በተዋሃደችበት ወቅት የጳጳሳት ግዛቶች ወደ አዲሱ ሀገር መቀላቀልን ተቃወሙ። በ1860 ገና የጀመረው የኢጣሊያ መንግሥት ሮማኛን (የጳጳሳትን ምስራቃዊ ክፍል) ወረረ እና በጳጳሱ ጎራ ውስጥ ላቲየም ብቻ ቀረ። ላቲየም ራሷን ሮምን ጨምሮ በ1870 ተያዘ እና ተጠቃለለ።ለሚቀጥሉት ስልሳ አመታት በጳጳስ እና በኢጣሊያ መንግስት መካከል ያለው ግንኙነት በጠላትነት የፈረጠመ ሲሆን የጳጳሱ ደረጃም "የሮማውያን ጥያቄ" በመባል ይታወቃል። የላተራን ስምምነት እ.ኤ.አ. በ1929 በጣሊያን መንግሥት በኢጣሊያ ንጉሥ በቪክቶር ኢማኑኤል ሣልሳዊ እና በቅድስት መንበር መካከል በርዕሠ ሊቃነ ጳጳሳት ፒየስ 111ኛ መካከል የተደረገው የላተራን ስምምነት አንዱ አካል ነበር። ስምምነቱ እና ተዛማጅ ስምምነቶች የተፈረሙት በየካቲት 11 ቀን 1929 ነው።[109] ስምምነቱ የቫቲካን ከተማን በቅድስት መንበር ሉዓላዊነት የምትመራ ነጻ ሀገር እንደሆነች እውቅና ሰጥቷል። የኢጣሊያ መንግሥት የሮማ ካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን ለጳጳሳዊ መንግሥታት መጥፋት የገንዘብ ካሳ ለመስጠት ተስማምቷል።[110] እ.ኤ.አ. በ 1948 የላተራን ስምምነት በጣሊያን ሕገ መንግሥት በመንግሥት እና በካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን መካከል ያለውን ግንኙነት የሚቆጣጠር ነው[111] ስምምነቱ እ.ኤ.አ. በ1984 ጉልህ በሆነ መልኩ ተሻሽሎ የካቶሊክ እምነት ብቸኛ የመንግስት ሃይማኖት እንዲሆን ተደረገ።

የውጭ ፖለቲካ

ሊ በሙሶሊኒ የውጭ ጉዳይ ፖሊሲ ውስጥ ሶስት ዋና ዋና ጭብጦችን ለይቷል። የመጀመሪያው የቀደመው የሊበራል አገዛዝ የውጭ ፖሊሲ ዓላማዎች ቀጣይነት ነው። ሊበራል ጣሊያን ከጀርመን እና ከኦስትሪያ ጋር ተባብሮ ነበር፣ እናም በባልካን እና በሰሜን አፍሪካ ትልቅ ምኞት ነበረው። እ.ኤ.አ. በ1896 ኢትዮጵያ ውስጥ ክፉኛ ከተሸነፈች ጀምሮ፣ ያቺን ሀገር ለመውረስ ከፍተኛ ፍላጎት ነበረው። ሁለተኛው በአንደኛው የዓለም ጦርነት ከፍተኛ ኪሳራ ከደረሰ በኋላ ከባድ ብስጭት ነበር; ከኦስትሪያ የተገኘው አነስተኛ የግዛት ትርፍ ለማካካስ በቂ አልነበረም። ሦስተኛው የሙሶሎኒ የሮማን ግዛት ኩራት እና ክብር ለመመለስ የገባው ቃል ነበር።[112]

የጣሊያን ፋሺዝም በጣሊያን ብሔርተኝነት ላይ የተመሰረተ ሲሆን በተለይም ኢታሊያ ኢሬዴንታ (ያልተዳደረች ጣሊያን) በጣሊያን ግዛት ውስጥ በማካተት እንደ ሪሶርጊሜንቶ ያልተሟላ ፕሮጀክት አድርጎ የሚቆጥረውን ለማጠናቀቅ ይፈልጋል።[113][114] ከጣሊያን ምስራቃዊ ክፍል ፋሺስቶች ድልማቲያ የጣሊያን ባሕል አገር ናት ብለው ነበር።[115] ከኢጣሊያ በስተደቡብ በኩል ፋሺስቶች የእንግሊዝ የሆነችውን ማልታን፣ ኮርፉ ደግሞ የግሪክ ነች፣ በሰሜን በኩል የጣሊያን ስዊዘርላንድ፣ በምእራብ በኩል ደግሞ ኮርሲካ፣ ኒስ እና ሳቮይ የተባሉ የፈረንሳይ ናቸው ብለዋል:: 116][117]

የፋሺስት ኢጣሊያ ምኞት በአውሮፓ በ1936 ዓ.ም.

አፈ ታሪክ፡-

   ሜትሮፖሊታን ጣሊያን እና ጥገኛ ግዛቶች;

   የደንበኛ ግዛቶች;

   የይገባኛል ጥያቄ ያነሱ ግዛቶች ይካተታሉ;

   ክልሎች ወደ ደንበኛ ግዛቶች ሊለወጡ ነው።

የደንበኛ ግዛት የነበረችው አልባኒያ እንደ ክልል እንድትጠቃለል ተደርጋ ትወሰድ ነበር።

ሙሶሎኒ ጣሊያንን ወደ አውሮፓ እንደ ታላቅ ኃይል ለመመለስ ቃል ገብቷል, "አዲስ የሮማን ኢምፓየር" በመገንባት እና በሜዲትራኒያን ባህር ላይ ስልጣን ይይዛል. በፕሮፓጋንዳ ውስጥ ፋሺስቶች ሜዲትራኒያንን ለመግለፅ የጥንቱን የሮማውያን መፈክር "ማሬ ኖስትረም" (ላቲን "ባህራችን") ይጠቀሙ ነበር. በዚ ምኽንያት’ዚ ፋሺስታዊ ስርዓት ህግደፍ ኣብ ኣውሮጳን ውሽጣዊ ጉዳያትን ውሽጣዊ ጉዳያት ወጻኢ ሃገር ምዃን’ዩ። እ.ኤ.አ. በ 1923 በግሪክ ግዛት ውስጥ ጄኔራል ቴሊኒ ከተገደለ በኋላ የግሪክ ደሴት ኮርፉ ለአጭር ጊዜ በጣሊያን ተያዘ። እ.ኤ.አ. በ 1925 አልባኒያ በቲራና ስምምነቶች ምክንያት በጣሊያን ከፍተኛ ተጽዕኖ ስር ወድቃለች ፣ ይህ ደግሞ ጣሊያን በባልካን አገሮች ውስጥ ጠንካራ ቦታ እንድትሰጥ አስችሎታል።[118] ከፈረንሳይ ጋር ያለው ግንኙነት ተደባልቆ ነበር። የፋሺስት አገዛዝ በጣሊያን የሚኖርባቸውን የፈረንሳይ አካባቢዎች መልሶ ለማግኘት አቅዶ ነበር።[119] በናዚዝም መነሳት፣ ጀርመን በጣሊያን ላይ ሊደርስ የሚችለውን ስጋት የበለጠ ያሳሰበው ሆነ። በጀርመን መስፋፋት ስጋት ምክንያት ኢጣሊያ ከ1935 እስከ 1936 የነበረውን የስትሬሳ ግንባርን ከፈረንሳይ እና ከእንግሊዝ ጋር ተቀላቀለ።

በፍራንሲስኮ ፍራንኮ በሚመራው የሶሻሊስት ሪፐብሊካኖች እና ናሽናሊስቶች መካከል በተደረገው የስፔን የእርስ በርስ ጦርነት ጣሊያን የጦር መሳሪያ እና ከ60,000 በላይ ወታደር ልኮ የብሔር ብሔረሰቦችን ቡድን ለመርዳት ነበር። ይህም የኢጣሊያ የባህር ኃይል ወደ ስፔን ወደቦች መግባቱን እና የጣሊያን ተጽእኖ በሜዲትራኒያን ባህር ላይ እንዲጨምር አድርጓል። እ.ኤ.አ. በ 1930 ዎቹ ውስጥ ጣሊያን የባህር ኃይልን የማስታጠቅ ፖሊሲን በጥብቅ ተከትሏል ። እ.ኤ.አ. በ 1940 ሬጂያ ማሪና በዓለም ላይ አራተኛው ትልቁ የባህር ኃይል ነበር።

ቻምበርሊን፣ ዳላዲየር፣ ሂትለር፣ ሙሶሎኒ እና የጣሊያን የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ካውንት ሲያኖ የሙኒክን ስምምነት ለመፈራረም ሲዘጋጁ

ከግራ ወደ ቀኝ፡ ቻምበርሊን፣ ዳላዲየር፣ ሂትለር፣ ሙሶሎኒ እና የጣሊያን የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ቆጠራ ሲያኖ የሙኒክን ስምምነት ሲፈራረሙ

ሙሶሎኒ እና አዶልፍ ሂትለር ለመጀመሪያ ጊዜ የተገናኙት በጁን 1934 ሲሆን ሙሶሊኒ የጀርመን ናዚ ጀርመን በአውሮፓ ውስጥ የበላይነት እንዳትሆን ለማድረግ ኦስትሪያን የመቀላቀል እቅድን በመቃወም ነበር። የሙሶሎኒ እና የሂትለርን ቅርበት እና የኢጣልያ ፋሺዝም እና የጀርመን ብሄራዊ ሶሻሊዝም መመሳሰልን በአደባባይ ማሳየት እና ፕሮፓጋንዳ ያለማቋረጥ ያሳያል። ሁለቱም ርዕዮተ ዓለም ጉልህ ተመሳሳይነት ቢኖራቸውም፣ ሁለቱ አንጃዎች እርስ በርሳቸው ይጠራጠሩ ነበር፣ እናም ሁለቱም መሪዎች የዓለምን ተፅዕኖ ለመፍጠር ይወዳደሩ ነበር።

ሙሶሎኒ እና ሂትለር በሰኔ 1940 ዓ.ም

በ1935 ሙሶሎኒ ኢትዮጵያን ለመውረር ወሰነ። 2,313 ጣሊያናውያን እና 275,000 ኢትዮጵያውያን ሞቱ።[120] ሁለተኛው ኢታሎ-ኢትዮጵያ ጦርነት ጣሊያንን ዓለም አቀፋዊ መገለል አስከተለ; የጣሊያንን ወረራ የሚደግፍ ብቸኛ ሀገር ናዚ ጀርመን ብቻ ነበር። በሊግ ኦፍ ኔሽን ከተወገዘ በኋላ ጣሊያን በታህሳስ 11 ቀን 1937 ሊግ ለመልቀቅ ወሰነ።[121] ሙሶሎኒ በአለም አቀፍ ፖለቲካ ውስጥ ከሂትለር ጋር ከመቀላቀል በቀር ሌላ ምርጫ አልነበረውም።በዚህም ሳያስበው የኦስትሪያን ነፃነት መደገፉን ትቶ ሂትለር በ1938 ኦስትሪያን ወደ ተቀላቀለው አንሽሉስ ቀጠለ። ሙሶሎኒ በኋላ በሙኒክ ኮንፈረንስ በሱዴተንላንድ ላይ የጀርመንን የይገባኛል ጥያቄ ደገፈ። እ.ኤ.አ. በ 1938 ፣ በሂትለር ተጽዕኖ ፣ ሙሶሎኒ በጣሊያን ፀረ-ሴማዊ የዘር ህጎች እንዲፀድቁ ደገፈ። በመጋቢት 1939 ጀርመን ቼኮዝሎቫኪያን ከቀላቀለች በኋላ ጣሊያን አልባኒያን በመውረር የኢጣሊያ ጠባቂ አደረጋት።

እ.ኤ.አ. በ1939 ጦርነት ሲቃረብ የፋሺስቱ አገዛዝ የኢጣሊያ ነዋሪዎቿ እየተሰቃዩ ነው በማለት በፈረንሳይ ላይ ኃይለኛ የፕሬስ ዘመቻ ከፍቷል።[122] ሁለቱም መንግስታት በፈረንሳይ ላይ የይገባኛል ጥያቄ ስላላቸው ይህ ለህብረቱ አስፈላጊ ነበር፡ ጀርመን በጀርመን ህዝብ በሚበዛባት አልሳስ ሎሬይን እና ጣሊያን በጣሊያን እና በፈረንሳይ ቅይጥ ህዝብ ኒስ እና ኮርሲካ በግንቦት 1939 ከጀርመን ጋር የብረታ ብረት ስምምነት በመባል የሚታወቀው መደበኛ ትብብር ተፈራረመ። ሙሶሎኒ ጣሊያን በቅርብ ጊዜ ውስጥ ጦርነት መዋጋት አትችልም የሚል ስጋት ቢኖረውም ውሉን የመፈረም ግዴታ እንዳለበት ተሰማው። ይህ ግዴታ ያደገው ለጣሊያኖች የገባውን ግዛት እገነባለሁ ብሎ ከገባው ቃል እና ሂትለር በአውሮፓ የበላይ መሪ እንዳይሆን ካለው የግል ፍላጎት የተነሳ ነው።[123] ሙሶሎኒ በ Molotov–Ribbentrop Pact ስምምነት ጀርመን እና ሶቪየት ኅብረት ሁለተኛውን የፖላንድ ሪፐብሊክ ሪፐብሊክ ወደ ጀርመን እና የሶቪየት ዞኖች ለመከፋፈል በተስማሙበት ወረራ ውድቅ ተደረገ። የፋሺስት መንግስት ይህንን ፀረ-ኮምንተርን ቃልኪዳን እንደ ክህደት ቢያየውም በይፋ ዝም ለማለት ወሰነ።

ሁለተኛው የዓለም ጦርነት እና የፋሺዝም ውድቀት

ጀርመን ፖላንድን በሴፕቴምበር 1 1939 ከሁለተኛው የዓለም ጦርነት ጀምሮ በወረረች ጊዜ ሙሶሎኒ ለሂትለር እንደሚደግፍ ቢገልጽም ጦረኛ ላለመሆን መረጠ። ሙሶሎኒ እና የፋሺስት አገዛዝ የጦርነት እቅድ ሲያወጡ ጣሊያን ሰፊውን የአፍሪካ እና የመካከለኛው ምስራቅ ክፍል ለመጠቅለል ወስነዋል። ማመንታት ከንጉሱ እና የጦር አዛዡ ፒዬትሮ ባዶሊዮ ቀርቷል ጣሊያን በጣም ጥቂት ታንኮች፣ የታጠቁ ተሽከርካሪዎች እና አውሮፕላኖች የረዥም ጊዜ ጦርነት ለማካሄድ የሚያስችል አቅም እንዳላት ለሙሶሊኒ አስጠነቀቀ። ባዶሊዮ ጣሊያን በአውሮፓ ግጭት ውስጥ እንድትገባ ለሙሶሎኒ “ራስን ማጥፋት ነው” ብሎታል።[124] በጁን 1940 (የፈረንሳይ ጦርነት) ፈረንሳይ በጀርመን ስትወረር ሙሶሎኒ እና የፋሺስት አገዛዝ ጠብቋቸው።

ጣሊያን በሰኔ 10 ቀን 1940 በብረታብረት ስምምነት ላይ የተጣለባትን ግዴታ በመወጣት ወደ ጦርነቱ ገባች። ሙሶሎኒ ሳቮይ፣ ኒስ፣ ኮርሲካ እና የአፍሪካ ቅኝ ግዛቶችን የቱኒዚያ እና አልጄሪያን ከፈረንሳይ በፍጥነት ለመያዝ ተስፋ አድርጎ ነበር፣ ነገር ግን ጀርመን በደቡባዊው ላይ ያለውን ቁጥጥር የቀጠለውን ቪቺ ፈረንሳይን ካቋቋመው ማርሻል ፊሊፕ ፔታይን ጋር አርማስቲክስ (22 ሰኔ፡ ሁለተኛ የጦር ሰራዊት በ Compiègne) ተፈራረመች። ፈረንሳይ እና ቅኝ ግዛቶች. ይህ ውሳኔ የፋሺስትን አገዛዝ አስቆጣ።[125] በ1940 ክረምት ሙሶሎኒ አስገዳጅ ፍልስጤም ላይ የቦምብ ጥቃት እንዲደርስ እና የብሪታንያ ሶማሌላንድን እንድትቆጣጠር አዘዘ። በመስከረም ወር የግብፅን ወረራ አዘዘ; ምንም እንኳን የመጀመሪያ ስኬት ቢኖረውም የጣሊያን ኃይሎች ብዙም ሳይቆይ በብሪቲሽ ተባረሩ (ኦፕሬሽን ኮምፓስን ይመልከቱ)። ሂትለር በሰሜን አፍሪካ ዘመቻ ዋና መሰረት የሆነውን የጄኔራል ኤርዊን ሮሜልን አፍሪካ ኮርፕስን በመላክ ጣልቃ መግባት ነበረበት።

እ.ኤ.አ ኦክቶበር 28፣ ሙሶሎኒ በግሪክ ላይ ጥቃት ሰነዘረ። የሮያል አየር ሃይል የጣሊያንን ወረራ በመከላከል ግሪኮች ጣሊያኖችን ወደ አልባኒያ እንዲገፉ ፈቀደላቸው። ሂትለር በባልካን በኩል ግሪኮችን በማጥቃት ሙሶሎኒን ለመርዳት መጣ። የባልካን ዘመቻ በዚህ ምክንያት የዩጎዝላቪያ መፍረስ እና የግሪክ ሽንፈት ነበረው። ጣሊያን ደቡብ ስሎቬንያ፣ዳልማቲያ፣ሞንቴኔግሮ አግኝታ የክሮሺያ እና የሄለኒክ ግዛት አሻንጉሊት ግዛቶችን አቋቁማለች። እ.ኤ.አ. በ 1942 ኢኮኖሚዋ ከጦርነት ሁኔታ ጋር መላመድ ባለመቻሉ እና የኢጣሊያ ከተሞች በአሊያንስ ከፍተኛ የቦምብ ጥቃት እየደረሰባቸው በመምጣቱ እየወደቀ ነበር። በተጨማሪም የሮምሜል እድገቶች ቢኖሩም በሰሜን አፍሪካ የተደረገው ዘመቻ በ1942 መገባደጃ ላይ መክሸፍ ጀመረ። ፍፁም ውድቀት የመጣው በኤል አላሜይን ከባድ ሽንፈት ከደረሰ በኋላ ነው።

እ.ኤ.አ. በ1943 ጣሊያን በሁሉም ግንባር ተሸንፋለች። በሶቪየት ኅብረት ውስጥ ሲዋጉ ከነበሩት የጣሊያን ጦር ግማሾቹ ወድመዋል፣[126] የአፍሪካ ዘመቻ አልተሳካም፣ የባልካን አገሮች ያልተረጋጋ ሆኑ፣ ጣሊያኖች ጦርነቱ እንዲያበቃ ፈለጉ።[127] በጁላይ 1943 የተባበሩት መንግስታት ጣሊያንን ከጦርነት ለማውጣት እና በአውሮፓ ውስጥ መቀመጫ ለመመስረት ሲሉ ሲሲሊን ወረሩ። እ.ኤ.አ. ጁላይ 25፣ ሙሶሎኒ በታላቁ የፋሺዝም ምክር ቤት ተወግዶ በንጉሥ ቪክቶር ኢማኑኤል ሳልሳዊ ትእዛዝ ተይዞ ጄኔራል ፒትሮ ባዶሊዮን አዲስ ጠቅላይ ሚኒስትር አድርጎ ሾመ። ባዶሊዮ የብሄራዊ ፋሺስት ፓርቲን በማገድ የፋሽስት አገዛዝን የመጨረሻ አካላትን አስወገደ ፣ከዚያም ከተባባሪ ጦር ሃይሎች ጋር የጦር ሰራዊት ስምምነት ፈረመ።

የጣሊያን እስረኞች በኤል አላሜይን ፣ ህዳር 1942

ዶናልድ ዴትዊለር “ጣሊያን ወደ ጦርነቱ መግባቷ ገና ቀደም ብሎ ያሳየችው የውትድርና ጥንካሬዋ ባዶ ሼል ብቻ መሆኑን ነው። ኢጣሊያ በፈረንሳይ፣ በግሪክ፣ በዩጎዝላቪያ እና በአፍሪካ ቲያትር ጦርነቶች ላይ ያሳየችው ወታደራዊ ውድቀት የኢጣሊያ አዲስ ክብርን በእጅጉ አንቀጥቅጦታል።”[128] የታሪክ ምሁራን። የጣሊያን ጦር እና የፋሺስቱ አገዛዝ የማንነታቸው ዋና ማዕከል በሆነው እንቅስቃሴ ላይ በሚያስደንቅ ሁኔታ ውጤታማ እንዳልሆኑ ለረጅም ጊዜ ሲከራከሩ ቆይተዋል። ማክግሪጎር ኖክስ ማብራሪያውን ሲናገር "በመጀመሪያ የጣሊያን ወታደራዊ ባህል እና ወታደራዊ ተቋማት ውድቀት ነበር."[129] ኖርማን ፖልማር እና ቶማስ ቢ አለን "ሬጂያ ኤሮኖቲካ በዘመናዊ ግጭት ውስጥ ውጤታማ በሆነ መንገድ ማከናወን አልቻለም" በማለት ይከራከራሉ.[130] ጄምስ ሳድኮቪች የበታች መሳሪያዎችን በመወንጀል፣ ከመጠን በላይ መጨናነቅ እና በአገልግሎት መካከል ያሉ ፉክክርዎችን በመወንጀል ስለ ጣሊያን ውድቀቶች እጅግ የበጎ አድራጎት ትርጓሜ ይሰጣል። ኃይሎቹ “ከእነሱ አካል ጉዳተኞች በላይ” ነበሩት።

የእርስ በርስ ጦርነት፣ የህብረት ግስጋሴ እና ነፃነት

ከስልጣን ከተባረረ ብዙም ሳይቆይ ሙሶሎኒ በጀርመን ኮማንዶ ኦፕሬሽን ኢቼ ("ኦክ") ታድጓል። ጀርመኖች ሙሶሎኒን ወደ ሰሜናዊ ኢጣሊያ አምጥተው የፋሽስት አሻንጉሊት መንግሥት የጣሊያን ሶሻል ሪፐብሊክ (አርኤስአይ) አቋቋመ። ይህ በእንዲህ እንዳለ፣ አጋሮቹ ወደ ደቡብ ኢጣሊያ ገቡ። በሴፕቴምበር 1943 ኔፕልስ በጀርመን ወረራ ላይ ተነሳ። አጋሮቹ አንዳንድ የንጉሣውያን ኢጣሊያ ወታደሮችን ወደ ኢጣሊያ ኮ-ቢሊገርንት ጦር ያደራጁ ሲሆን ሌሎች ወታደሮች ደግሞ ከናዚ ጀርመን ጋር በኤሰርሲቶ ናዚዮናሌ ሪፑብሊካኖ፣ ብሔራዊ የሪፐብሊካን ጦር ሠራዊት ውስጥ መዋጋታቸውን ቀጥለዋል። አንድ ትልቅ የኢጣሊያ የተቃውሞ እንቅስቃሴ በጀርመን እና ፋሺስት ኃይሎች ላይ ረጅም የሽምቅ ውጊያ የጀመረ ሲሆን [132] በፋሺስት አርኤስአይ ጦር እና በሮያሊስት የጣሊያን ተባባሪ ጦር ሰራዊት መካከል ግጭቶች እምብዛም አልነበሩም።[133] ብዙ ጊዜ በፋሺስቶች ታግዘው ጀርመኖች በጣሊያን ሰላማዊ ዜጎች ላይ በተያዙ ዞኖች እንደ አርደአታይን እልቂት እና የሳንትአና ዲ ስታዜማ እልቂት ፈፅመዋል። በጥቅምት 13 ቀን 1943 የኢጣሊያ መንግሥት በናዚ ጀርመን ላይ ጦርነት አውጀዋል፤[134][135] በአክሲስ ኃይሎች እና በጣሊያን ጦር መካከል ያለው ውጥረት ሲሲሊን መከላከል ተስኖት ነበር።[134]

ሰኔ 4 ቀን 1944 የጀርመን የሮም ወረራ አሊያንስ እየገፋ ሲሄድ አከተመ። የተባበሩት መንግስታት የጎቲክ መስመርን ጥሰው ከገቡ በኋላ በ1945 ዓ.ም የጸደይ ጥቃት እስከ 1945 ድረስ በጣሊያን በአክሲስ ላይ የመጨረሻው የተባበሩት መንግስታት ድል አልመጣም ፣ ይህም በግንቦት 2 ቀን ጣሊያን ውስጥ የጀርመን እና የፋሺስት ኃይሎች እጅ እንዲሰጡ አድርጓል ። II በአውሮፓ በግንቦት 8. ከሴፕቴምበር 1943 እስከ ኤፕሪል 1945 ባለው ጊዜ ውስጥ 60,000 የሚያህሉ የሕብረቱ ወታደሮች እና 50,000 የጀርመን ወታደሮች በጣሊያን እንደሞቱ ይገመታል።[ሐ]

የጣሊያን ሶሻል ሪፐብሊክ መሪ ቤኒቶ ሙሶሊኒ ከአንድ ወታደር ጋር በ1944 ዓ.ም

በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ወቅት የጣሊያን የጦር ወንጀሎች ወደ 25,000 የሚጠጉ ሰዎችን በተለይም አይሁዶችን፣ ክሮአቶችን እና ስሎቪያውያንን ወደ ጣልያን ማጎሪያ ካምፖች እንደ ራብ፣ ጎንናርስ፣ ሞኒጎ፣ ሬኒቺ ዲ አንጊሪ በመሰደዳቸው ከህግ አግባብ ውጭ ግድያ እና የዘር ማፅዳትን ያጠቃልላል[137] እና ሌላ ቦታ. የዩጎዝላቪያ ፓርቲስቶች በጦርነቱ ወቅት እና ከጦርነቱ በኋላ የፎይቤ ጭፍጨፋን ጨምሮ በአካባቢው በሚገኙ የኢጣሊያ ተወላጆች ላይ የራሳቸውን ወንጀል ፈጽመዋል። በጣሊያን እና በዩጎዝላቪያ ከጀርመን በተለየ መልኩ ጥቂት የጦር ወንጀሎች ተከሰው ነበር።[138][139][140][141]

በጣሊያን የእርስ በርስ ጦርነት ወቅት፣ ሚያዝያ 1945 በሚላን የጣሊያን ፀረ-ፋሺስት ፓርቲዎች

እ.ኤ.አ. ኤፕሪል 25 ቀን 1945 የሰሜን ኢጣሊያ ብሔራዊ ነፃ አውጪ ኮሚቴ አሁንም በናዚዎች በተያዙት ግዛቶች ሁሉ አጠቃላይ አመጽ አወጀ ፣ ይህም በሰሜናዊ ኢጣሊያ ፋሺስት እና ጀርመናዊውን ለማጥቃት የበጎ ፈቃደኞች የነፃነት ቡድን አካል ለነበሩት የፓርቲ ኃይሎች በሙሉ ያሳያል ። የጦር ሰራዊቶች እጅ መስጠትን, የተባበሩት ወታደሮች ከመድረሱ ቀናት በፊት; በተመሳሳይ ጊዜ የሰሜን ኢጣሊያ ብሔራዊ ነፃ አውጪ ኮሚቴ ሥልጣንን በኃይል በመግዛት “በጣሊያን ሕዝብ ስም እና በጣሊያን መንግሥት ልዑክነት” በሕግ አውጥቷል ። ተዋረድ፣[143] ዛሬ ዝግጅቱ በጣሊያን በየ 25 ኤፕሪል የሚከበረው የነጻነት ቀን፣ ብሄራዊ ቀን 22 April 1946 አስተዋወቀ፣ አገሪቷ ከፋሺዝም ነፃ የወጣችበትን ቀን ነው።[144]

ሙሶሎኒ ጣሊያንን ለማምለጥ ሲሞክር በስዊዘርላንድ ድንበር አቅራቢያ በኮሚኒስት ኢጣሊያውያን ፓርቲ አባላት ሚያዝያ 27 ቀን 1945 ተይዟል። በማግስቱ በከፍተኛ የሀገር ክህደት ወንጀል ተገደለ። ከቀናት በኋላ ግንቦት 2 ቀን 1945 በጣሊያን የሚገኘው የጀርመን ጦር እጅ ሰጠ። ሰኔ 9 ቀን 1944 ባዶሊዮ በፀረ-ፋሺስት መሪ ኢቫኖይ ቦኖሚ በጠቅላይ ሚኒስትርነት ተተካ። ሰኔ 1945 ቦኖሚ በተራው በፌሩቺዮ ፓሪ ተተክቷል ፣ እሱም በተራው ወደ አልሲድ ዴ ጋስፔሪ በታህሳስ 4 1945 ሰጠ ። በመጨረሻም ዴ ጋስፔሪ ወደ ሪፐብሊክ የሚደረገውን ሽግግር ግንቦት 9 ቀን 1946 ቪቶሪዮ ኢማኑኤል III ከስልጣን መወገዱን ተከትሎ ወደ ሪፐብሊክ መደረጉን ተቆጣጠረ። -የልጁ ኡምቤርቶ 2ኛ ("የግንቦት ንጉስ") የአንድ ወር የግዛት ዘመን እና የንጉሣዊ ስርዓቱን የሻረው የሕገ መንግሥት ሪፈረንደም; ደ ጋስፒሪ በጁን 18 ቀን 1946 የመንግስት ርዕሰ መስተዳድር እና ጠቅላይ ሚኒስትር ሆነው ነበር ነገር ግን የቀድሞ ሚናቸውን ለጊዜያዊ ፕሬዝዳንት ኤንሪኮ ዴ ኒኮላ ከአስር ቀናት በኋላ ሰጡ።

በሙሶሎኒ አገዛዝ ላይ ፀረ-ፋሺዝም

የአርዲቲ ዴል ፖፖሎ ባንዲራ፣ መጥረቢያ ፋስ የሚቆርጥ። አርዲቲ ዴል ፖፖሎ እ.ኤ.አ. በ1921 የተቋቋመ ፅንፈኛ ፀረ ፋሺስት ቡድን ነበር።

በጣሊያን የሙሶሎኒ ፋሺስት አገዛዝ ተቃዋሚዎቹን ለመግለጽ ፀረ ፋሺስት የሚለውን ቃል ተጠቅሟል። የሙሶሎኒ ሚስጥራዊ ፖሊስ የፀረ ፋሺዝም ንቃት እና አፈና ድርጅት (OVRA) በመባል ይታወቅ ነበር። እ.ኤ.አ. በ 1920 ዎቹ ውስጥ ፀረ-ፋሺስቶች ፣ ብዙዎቹ ከሠራተኛ እንቅስቃሴ ፣ ከኃይለኛ ጥቁር ሸሚዞች እና ከፋሺስቱ መሪ ቤኒቶ ሙሶሎኒ መነሳት ጋር ተዋግተዋል። የጣሊያን ሶሻሊስት ፓርቲ (ፒኤስአይ) በነሐሴ 3 ቀን 1921 ከሙሶሎኒ እና ከሱ የውጊያ ፋሽስ ጋር ስምምነት ከተፈራረመ እና የሰራተኛ ማህበራት ህጋዊ እና ሰላማዊ ስልት ካወጡ በኋላ በዚህ ስልት ያልተስማሙ የሰራተኞች ንቅናቄ አባላት አርዲቲ ፈጠሩ። ዴል ፖፖሎ.[146]

1931 የ Concentrazion Antifascista Italiana አባል ባጅ

ከ1929 እስከ 1945 ድረስ የነቃ ፀረ-ፋሺስት ንቅናቄ የጊዩስቲዚያ ኢ ሊበርታ ባንዲራ

የጣሊያን አጠቃላይ የሰራተኞች ኮንፌዴሬሽን (ሲጂኤል) እና PSI ለፀረ ፋሺስት ሚሊሻ በይፋ እውቅና ለመስጠት ፈቃደኛ አልሆኑም እና ጠብ የለሽ፣ ህጋዊ ስትራቴጂን ሲከተሉ፣ የኢጣሊያ ኮሚኒስት ፓርቲ (ፒሲዲአይ) አባላት ድርጅቱን ለቀው እንዲወጡ አዘዘ። PCd'I አንዳንድ ታጣቂ ቡድኖችን አደራጅቷል፣ ነገር ግን ተግባራቸው በአንጻራዊ ሁኔታ አነስተኛ ነበር።[147] እ.ኤ.አ. በ 1922 የሮም መጋቢት ወር ላይ እራሱን ወደ አርጀንቲና በግዞት የወሰደው ጣሊያናዊው አናርኪስት ሴቬሪኖ ዲ ጆቫኒ በጣሊያን ፋሺስት ማህበረሰብ ላይ በርካታ የቦምብ ጥቃቶችን አዘጋጅቷል።[148] የጣሊያን ሊበራል ፀረ ፋሺስት ቤኔዴቶ ክሮስ በ1925 የታተመውን የፀረ ፋሺስት ምሁራን ማኒፌስቶን ጽፏል።[149] በዚያን ጊዜ ሌሎች ታዋቂ የኢጣሊያ ሊበራል ፀረ-ፋሺስቶች ፒዬሮ ጎቤቲ እና ካርሎ ሮሴሊ ነበሩ።[150]

Concentrazione Antifascista Italiana (እንግሊዝኛ፡ የጣሊያን ፀረ-ፋሺስት ማጎሪያ)፣ በይፋ Concentrazione d'Azione Antifascista (ፀረ-ፋሽስት አክሽን ማጎሪያ) በመባል የሚታወቀው፣ ከ1927 እስከ 1934 ድረስ ያለው የጣሊያን ፀረ-ፋሺስት ቡድኖች ጥምረት ነበር፣ ለማስተዋወቅ እና ወደ በጣሊያን ውስጥ ፋሺዝምን ለመዋጋት የውጭ ሀገር ድርጊቶችን ማስተባበር; ላ ሊበርታ[151][152][153] በሚል ርዕስ የፕሮፓጋንዳ ወረቀት አሳትመዋል። Giustizia e Libertà (እንግሊዝኛ: Justice and Freedom) ከ1929 እስከ 1945 [154] ከጥንት የጣሊያን ፀረ ፋሺስት ፓርቲዎች ጋር ሲነፃፀር የፋሺዝምን ንቁ እና ውጤታማ ተቃውሞ የሚያምን የጣሊያን ፀረ-ፋሺስት ተቃውሞ እንቅስቃሴ ነበር። Giustizia e Libertà ለጋኤታኖ ሳልቬሚኒ ሥራ ምስጋና ይግባውና በጣሊያን ውስጥ ስላለው የፋሺዝም እውነታ ዓለም አቀፉን ማህበረሰብ እንዲያውቅ አድርጓል።

ከ1929 እስከ 1945 ድረስ የነቃ ፀረ-ፋሺስት ንቅናቄ የጊዩስቲዚያ ኢ ሊበርታ ባንዲራ

እ.ኤ.አ. በ1920 እና 1943 መካከል፣ ከአንደኛው የዓለም ጦርነት በኋላ ጁሊያን ማርች በመባል በሚታወቁት ግዛቶች ውስጥ በስሎቬንያ እና ክሮአቶች መካከል በርካታ ፀረ-ፋሺስት እንቅስቃሴዎች ንቁ ነበሩ።[155][156] ከፍተኛ ተጽዕኖ ያሳደረው ታጣቂው ታጣቂ ድርጅት TIGR ሲሆን ብዙ ማበላሸት እንዲሁም የፋሺስት ፓርቲ ተወካዮች እና ወታደራዊ ሃይሎች ላይ ጥቃት ፈጽሟል።[157][158] በ1940 እና 1941፣[159] እና ከሰኔ 1941 በኋላ አብዛኞቹ የቀድሞ ታጋዮቹ ወደ ስሎቬንያ ፓርቲያን የተቀላቀሉት አብዛኛው የድርጅቱ የመሬት ውስጥ መዋቅር በ OVRA ተገኝቶ ፈርሷል። በጣሊያን የእርስ በርስ ጦርነት ወቅት ከጣሊያን ፋሺስቶች እና ከጀርመን ናዚ ወታደሮች ጋር በመፋለም ብዙ የኢጣሊያ ተቃውሞ አባላት ቤታቸውን ለቀው ወደ ተራራው ሄዱ። ቱሪን፣ ኔፕልስ እና ሚላንን ጨምሮ በርካታ የኢጣሊያ ከተሞች በፀረ ፋሽስት አመፅ ነፃ ወጡ።

የጣሊያን መንግሥት መጨረሻ (1946)

ልክ እንደ ጃፓንና ጀርመን የሁለተኛው የዓለም ጦርነት ማግስት ጣሊያንን ለከፋ ኢኮኖሚ፣ ለሁለት የተከፈለ ማህበረሰብ እና ንጉሣዊው ስርዓት ላለፉት ሃያ አመታት የፋሽስት መንግስትን በመደገፉ ቁጣን አስከትሏል።

ፋሺስቶች ከመነሳታቸው በፊትም ንጉሣዊው አገዛዝ ደካማ አፈጻጸም እንደነበረው ታይቷል፣ ህብረተሰቡ በሰሜን እና በድሃ ደቡብ መካከል በጣም የተከፋፈለ ነበር። አንደኛው የዓለም ጦርነት ጣሊያን ጥቂት ጥቅሞችን እንዳስመዘገበች እና የፋሺዝምን መነሳት ያነሳሳው ሆኖ ይታይ ነበር። እነዚህ ብስጭቶች ለጣሊያን ሪፐብሊካን እንቅስቃሴ መነቃቃት አስተዋፅዖ አድርገዋል።[161] በ1944 የጸደይ ወቅት፣ ቪክቶር ኢማኑኤል ከዚህ ቀደም ለሙሶሊኒ ባደረገው ድጋፍ ምንም ተጨማሪ ሚና እንዳይኖረው በመበከሉ ግልጽ ነበር። ሕገ መንግሥታዊ ሥልጣናቸውን ለልዑል ልዑል ኡምቤርቶ አስተላልፈዋል፣ እሱም የሪል መንግሥቱ ሌተና ጄኔራል እና ርእሰ መስተዳድር ብሎ ሰየማቸው።

የ1946ቱ ሪፈረንደም ውጤቶች

ቪክቶር ኢማኑኤል ሳልሳዊ በ1946 የኢጣሊያ ተቋማዊ ህዝበ ውሳኔ ከመደረጉ በፊት ብዙም ሳይቆይ ንጉሥ ሆኖ ቆይቷል ወይም ሪፐብሊክ ለመሆን። እ.ኤ.አ. ሜይ 9 ቀን 1946 ንጉሱ ኡምቤርቶ 2ኛ ሆነው የወጡትን ዘውዳዊውን ልዑል ደግፈው ለቀቁ። ነገር ግን ሰኔ 2 ቀን 1946 የሪፐብሊካኑ ወገን 54% ድምጽ አሸንፏል እና ኢጣሊያ በይፋ ሪፐብሊክ ሆነች፣ ከፌስታ ዴላ ሪፑብሊካ ጀምሮ የሚከበር ቀን። ይህ የጣሊያን ሴቶች በአገር አቀፍ ደረጃ ለመጀመሪያ ጊዜ ሲሆን በአጠቃላይ ለሁለተኛ ጊዜ በአንዳንድ ከተሞች ከጥቂት ወራት በፊት የተካሄደውን የአካባቢ ምርጫ ግምት ውስጥ በማስገባት ነው።[162][163]

የውጤቶች ሰንጠረዥ በተለያዩ የጣሊያን ክፍሎች ውስጥ አንዳንድ ተዛማጅ ልዩነቶችን ያሳያል. ባሕረ ገብ መሬት ሁለት የተለያዩ ተመሳሳይ አገሮች እንዳሉ ያህል ለሁለት የተቆረጠ ይመስላል-ሰሜን ለሪፐብሊኩ (ከ 66.2%); ደቡብ ለንግሥና (ከ 63.8%). አንዳንድ የንጉሣውያን ቡድኖች በሰሜናዊ ሪፐብሊካኖች፣ በሶሻሊስቶች እና በኮሚኒስቶች መጠቀሚያ እንደነበር ይናገራሉ። ሌሎች ደግሞ ጣሊያን አሁንም በ1946 በጣም ትርምስ እንደነበረችና ትክክለኛ ህዝበ ውሳኔ ለማድረግ ተከራክረዋል።

ኡምቤርቶ ዳግማዊ በተለያዩ የጣሊያን ከተሞች ውስጥ ደም አፋሳሽ ክስተቶች ውስጥ የተገለጠውን በንጉሣውያን እና በሪፐብሊካኖች መካከል ያለውን ግጭት ለማስወገድ ሰኔ 13 ቀን ጣሊያንን ለቆ ለመውጣት ወሰነ። ወደ ፖርቹጋል በግዞት ሄደ።[164] ከጃንዋሪ 1 ቀን 1948 ጀምሮ የጣሊያን ሪፐብሊክ ሕገ መንግሥት በሥራ ላይ ከዋለ ፣ የኡምቤርቶ II የ Savoy ወንድ ዘሮች ወደ ጣሊያን እንዳይገቡ ታግደዋል ። በ 2002 የተሻረው ድንጋጌ.

በኋላ

በጣሊያን የእርስ በርስ ጦርነት ወቅት ለናዚ እና ፋሺስት ኃይሎች ሽንፈት አስተዋጽኦ ባደረጉ ፀረ-ፋሺስት ኃይሎች ተወካዮች በተቋቋመው የሕገ መንግሥት ምክር ቤት ሥራ የተገኘ የሪፐብሊካን ሕገ መንግሥት [166] በጥር 1 ቀን 1948 ጸደቀ።

በ1947 ከጣሊያን ጋር በተደረገው የሰላም ስምምነት፣ ኢስትሪያ፣ ክቫርነር፣ አብዛኛው የጁሊያን መጋቢት እና የዳልማቲያ ከተማ ዛራ በዩጎዝላቪያ ተጠቃለለ የኢስትሪያን-ዳልማትያን ስደት አስከትሏል፣ ይህም ከ1943 እስከ 1960 በ230,000 መካከል ስደትን አስከትሏል። እና 350,000 የአካባቢ ጎሳ ኢጣሊያኖች (ኢስትሪያን ኢጣሊያኖች እና ዳልማቲያን ጣሊያኖች)፣ ሌሎቹ የጎሳ ስሎቪያውያን፣ ክሮኤሽያውያን፣ እና ኢስትሮ-ሮማንያውያን ጎሳ ሲሆኑ የጣልያን ዜግነታቸውን ለመጠበቅ መርጠዋል።[167] በኋላ፣ የትሪስቴ ነፃ ግዛት በሁለቱ ግዛቶች ተከፈለ። ጣሊያንም የቅኝ ግዛት ንብረቷን አጥታ የጣሊያን ኢምፓየርን በይፋ አከተመ። ዛሬ ተግባራዊ የሆነው የጣሊያን ድንበር ከ 1975 ጀምሮ የነበረ ሲሆን ትራይስቴ እንደገና ወደ ጣሊያን ከተወሰደችበት ጊዜ ጀምሮ ነበር።

በኤፕሪል 18 ቀን 1948 የክርስቲያን ዴሞክራቶች በአልሲድ ደ ጋስፒሪ መሪነት ከፍተኛ ድል ባገኙበት ለመጀመሪያ ጊዜ የኮሚኒስት ቁጥጥር ሊደረግ ይችላል የሚለው ፍራቻ ወሳኝ ሆኖ ተገኝቷል።[168][169] በዚህም ምክንያት በ1949 ጣሊያን የኔቶ አባል ሆነች። የማርሻል ፕላን የጣሊያንን ኢኮኖሚ እንዲያንሰራራ ረድቷል ይህም እስከ 1960ዎቹ መጨረሻ ድረስ በተለምዶ “ኢኮኖሚያዊ ተአምር” እየተባለ የሚጠራው ቀጣይነት ያለው የኢኮኖሚ እድገት ነበር። እ.ኤ.አ. በ1950ዎቹ ጣሊያን በ1952 የአውሮፓ የድንጋይ ከሰል እና ብረታብረት ማህበረሰብ መመስረት እና በ1958 የአውሮፓ ኢኮኖሚ ማህበረሰብ እና የአውሮፓ የአቶሚክ ኢነርጂ ማህበረሰብ መፍጠርን ተከትሎ ከስድስቱ የአውሮፓ ማህበረሰቦች መስራች ሀገራት አንዷ ሆናለች። እ.ኤ.አ. በ 1993 የመጀመሪያዎቹ ሁለቱ በአውሮፓ ህብረት ውስጥ ተካተዋል ።