የሮማ ካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን

የሮሜ ቄሳውንት በስዊስ አገር

የሮማ ካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን ከክርስትና ዋና አብያተ ክርስቲያናት ቅርንጫፎች አንዱ ነው።

ከቫቲካን ከተማ በላይ በአሁኑ ወቅት የመንግሥት ሃይማኖት በኮስታ ሪካ፣ ሊክተንስታይን፣ ማልታ፣ እና ሞናኮ ነው። በተጨማሪ በአንዶራ፣ አርጀንቲና፣ ዶሚኒካን ሪፐብሊክ፣ ኤል ሳልቫዶር፣ ፓናማ፣ ፓራጓይ፣ ፔሩና ፖላንድ፣ እንዲሁም በፈረንሳይና በስዊስ ክፍላገራት ውስጥ የመንግሥት ድጋፍ ወይም ዕውቅና በይፋ ተስጥቷል።

የኢየሱስ ክርስቶስ ሐዋርያ ቅዱስ ጴጥሮስ ወደ ሮሜ ከተማ ሔደው የሮሜ ቤተክርስቲያን መጀመርያ መሪ (ኤጲስ ቆጶስ) እንደ ሆኑ ይታመናል። ከዚያ የሮሜ ኤጲስ ቆጶስ ወይም ፓፓ ከኢየሩሳሌም፣ አንጾኪያ፣ እስክንድርያ ጵጵሳት ጋራ የመላው ክርስቲያን ዓለም መሪዎች ሆኑ።

በ372 ዓም የተሰሎንቄ ዐዋጅ ከንጉሥ ቴዎዶስዮስና ከጵጵሳት ወጥቶ የንቅያ ጸሎተ ሃይማኖትና ትምህርተ ሥላሴ የሮሜ መንግሥት መንግሥት ሃይማኖት እንድሆኑ አደረጋቸው። በዚህ ወቅት የመላው ቤተክርስቲያን ስም በይፋ «አንዲቱ ቅድስት ካቶሊክ ኦርቶዶክስና ሐዋርያዊት ቤተ ክርስቲያን» ነበር።

በ443 ዓም ከከልቄዶን ጉባኤ በኋላ የሮሜ ፓፓ ከአንጾኪያና ከእስክንድሪያ ጵጵሳት በኢየሱስ ተዋሕዶ ባሕርይ ክርክር ሳቢያ ተለይተው፣ በኋላ በዘልማድ የፓፓ ሃይማኖት «ካቶሊክ-ኦርቶዶክስ»፣ የተዋሕዶም «ሐዋርያዊ» በመባል ታወቁ።

እንደገና በ1046 ዓም ከ«ታላቅ መነጣጠል» ቀጥሎ የቁስጥንጥንያ ጳጳስ ከሮሜ ፓፓ ሲለያዩ፣ ከዚያ በዘልማድ የፓፓ ሃይማኖት «ካቶሊክ»፣ የቁስጥንጥንያም «ኦርቶዶክስ» («ምሥራቅ ኦርቶዶክስ») በመባል ታወቁ።

(በኦፊሴል ግን እነዚህ አብያተ ክርስቲያን ሁሉ «ካቶሊክ» (ሁሉን-አቅፍ)፣ «ኦርቶዶክስ» (ትክክለኛ ትምህርት) እና «ሐዋርያዊ» ለሚሉ ስያሜዎች ይግባኝ ያደርጋሉ።)

እንደገና ከ1515 ዓም ጀምሮ በፕሮቴስታንት ንቅናቄ አንዳንድ አገራት ከሮሜ ፓፓ መሪነት ተለይተው የፕሮቴስታንት አብያተ ክርስቲያናት መሠረቱ።

አሁን የሮሜ ካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን እጅግ በሰፊ በብዙ አገራት በዓለሙ ይገኛል። የሮሜ ፓፓ አሁንም እንደ ወትሮ መሪያቸው ነው። በዚሁ ወቅት የሮሜ ፓፓ ማዕረግ የያዘው «ፓፓ ፍራንሲስ» ተብሏል።

(text to be formatted and merged)

የካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን, የሮማ ካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን በመባልም ይታወቃል, በዓለም ላይ ከ 1.29 ቢሊዮን በላይ አባላት ያሉት ዓለም አቀፍ የክርስትያን ቤተ ክርስቲያን ናት. በአለማችን እጅግ ጥንታዊ ከሆኑት ሃይማኖታዊ ተቋማት አንዷ በመሆን, በምዕራቡ ዓለም ታሪክና እድገት ውስጥ ትልቅ ሚና ተጫውታለች. ጳጳሱ በመባል የሚታወቀው የሮማው ጳጳስ, የቤተክርስቲያን መሠረተ እምነቶች በኒቂያው የሃይማኖት መግለጫ ውስጥ ተጠቃለው ቀርበዋል. ዋናው ማዕከላዊው ቅዱስ ቅድስተ ቅዱሳን በቫቲካን ከተማ በሮማ ኢጣሊያ ውስጥ ይገኛል.

የካቶሊክ ቤተ ክርስትያን የሚያስተምረው ኢየሱስ ክርስቶስ በታላቁ ተልዕኮው የተመሰረተው አንድ, ቅዱስ, ካቶሊክ እና ሐዋርያዊ ቤተ ክርስትያን ነው, ጳጳሳቶቹ የክርስቶስ ሐዋሪያት ተተኪ እንደሆኑ, እና ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱ ቅድስት ሥላሴ ተሹመዋል. በኢየሱስ ክርስቶስ. የሊካን ቤተ ክርስቲያን, የምስራቅ ካቶሊክ አብያተ ክርስቲያናት እና እንደ መስተንግዶ ትዕዛዝ እና የተያያዙት ትእዛዞች የመሳሰሉት እንደ ቤተክርስቲያን ያሉ የተለያዩ ሥነ-መለኮታዊ እና የመንፈሳዊ ትኩረትዎችን የሚያንፀባርቁ ናቸው.

ከሰባቱ የቅዱስ ቁርባኖች ውስጥ ቅዱስ ቁርባን በዋነኝነት የሚከበረው በቅዱስ ቁርባን በስነ-ስርዓት ነው. ቤተ-ክርስቲያን አንድ ቄስ በመባዛቱ መስዋዕት እና ወይን የክርስቶስ ሥጋና ደም ይሆናሉ. ድንግል ማርያም በካቶሊክ ቤተክርስቲያን ውስጥ እንደ እናት እና የሰማያዊ ንግስት ተብላ የምትጠራ, በዲንሆችና በአምልኮዎች የተከበረች ናት. የእምነቱ አስተምህሮ ቅድስናን ለታመሙ, ለድሆች እና በሥቃይ ውስጥ ያሉ እና መንፈሳዊ የምህረት ስራዎችን ያጠቃሉ. የካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን በዓለም ላይ ከፍተኛ የትምህርት እና የጤና አገልግሎት አቅራቢ ናት.

የካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን በምዕራቡ ዓለም ፍልስፍና, ባህል, ሳይንስ እና ስነ-ጥበብ ላይ ተጽዕኖ አሳድሯል. የካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን የምዕራባዊው ኦርቶዶክስ ቤተክርስትያን እስከ 1054 ድረስ የምሥራቅ ምዕራብ ቅስቀሳ ያካሂዳለች, በተለይም የጳጳሱ ስልጣንን እንዲሁም የኬልቄዶናዊያን ቅኝት በ 451 ከመካከለኛው ምስራቅ ኦርቶዶክሳዊ አብያተ ክርስቲያናት (ክረምቴክያን) በፊት ከኬክሮኒያ ቤተክርስትያን በፊት ልዩነት ነበር.

ካቶሊኮች በመላው ዓለም የሚኖሩት በተልእኮዎች, በዲያስፖራዎች, እና በተለዋወጦች ነው. ከ 20 ኛው መቶ ዘመን ጀምሮ አብዛኛዎቹ በደቡባዊ ሄመዝፊው ውስጥ አውሮፓ ውስጥ ዓለማዊነት ስለማይታወቁ እና በመካከለኛው ምስራቅ ላይ ስደትን ያሻብባሉ.

ከ 20 ኛው ክፍለ ዘመን መጨረሻ አንስቶ የካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን ስለ ጾታ ግንኙነት, ለሴቶች መሾም አለመቀበሏን እና የወሲብ ጥቃት ጉዳዮችን እንዴት እንዳዛባ በመግለጽ ተችሷል.

: