የኩሎምብ ህግ

የኩሎምብ ህግ ወይንም የኩሎምብ ግልብ ስኩየር ህግ በጠጣር ቻርጆች መካከከል ያለውን የጉልበት ዝምድና የሚያሳይ የፊዚክስ ህግ ነው። ለመጀመሪያ ጊዜ ተደርሶበት ሃሳቡ የታተመው በ1778 ዓ.ም. በፈረንሳዩ ኦግስቲን ኩሎምብ ነበር።

መሰረታዊ ቀመር

የስኬላር ቀመር

የኩሎምብ ህግ በስኬላር ወይንም በጨረር መልኩ ሊቀመጥ ይችላል። በስኬላር ሲጻፍ የጉልበት መጠንን ሲያሰላ፣ በጨረር ሲጻፍ የጉልበትን መጠንና አቅጣጫ ይሰጣል ማለት ነው። ህጉ በተሰጠው መልኩ የሚሰራው ነጥብ ቻርጅ ተደርገው ሊታሰቡ ለሚችሉ ሁለት ቻርጆች ነው። ወይንም በሌላ አነጋገር በሁለቱ ቻርጆች መካከል ያለው ርቀት ከሙላቶቹ ውስጣዊ ራዲየስ በሃይል ከፍ ለሚል ሙላቶች ነው።

በኩሎምብ ህግ ምሰረት፣ በቻርጅ (q₁) እና (q₂) ላይ በእያንዳንዳቸው በአንድ ጊዜ የሚያርፉት ጉልበቶች እንዲህ ይሰላሉ

$F=k_{\mathrm {e} }{\frac {q_{1}q_{2}}{r^{2}}}$
	r -- በሁለቱ መካከል ያለው ርቀት ሲሆን ke ደግሞ የውድር ቁጥር ነው። ፖዚቲቭ ጉልበት፣ መግፋትን ሲያመለክት፣ ነጌቲቭ ጉልበት መሳሳብን ያመለክታል:${\begin{aligned}k_{\mathrm {e} }&={\frac {1}{4\pi \varepsilon _{0}}}={\frac {c^{2}\ \mu _{0}}{4\pi }}=c^{2}\cdot 10^{-7}\ \mathrm {H} \cdot \mathrm {m} ^{-1}\\&=8.987\ 551\ 787\ 368\ 176\ 4\times 10^{9}\ \mathrm {N\cdot m^{2}/C^{2}} \end{aligned}}$

የኩሎምብ ህግ መሰረታዊ ፀባይ። አንድ አይነት ሙላቶች ይጋፋሉ፣ የተለያዩ ቻርጆች ይሳሳባሉ።

ጨረራዊ ቀመር

$\mathbf {r} _{1}$ ቦታ ላይ በተቀመጠች ሙላት $q_{1}$ ላይ ሌላው ሙላት q₂ በመስኩ የሚያሳርፍባት ጉልበት መጠን እና አቅጣጫ በጨረር ቀመር ይሰላል። ከላይ የተሰጠው የኩሎምብ ህግ፣ መጠኑን ብቻ ነው ሚያሰላ።

የኩሎምብ ህግ ጨረራዊ ቀመር $\mathbf {F} _{12}={k_{\mathrm {e} }}{q_{1}q_{2}(\mathbf {r} _{1}-\mathbf {r} _{2}) \over |\mathbf {r} _{1}-\mathbf {r} _{2}|^{3}}={k_{\mathrm {e} }}{q_{1}q_{2} \over r^{2}}\mathbf {\hat {r}} _{21},$
	$\mathbf {F} _{12}$ - ከሙላት 2 በሙላት 1 ላይ የሚያርፍ ጉልበት፣ $r$ በሁለቱ ቻርጆች መካከል ያለው ርቀት ነው። $\mathbf {\hat {r}} _{21}$ የጉልበቱን አቅጣጫ የሚያሳይ አሀድ ጨረር ነው። ከ$q_{2}$ ወደ $q_{1}$ ለሚሰመር መስመር ትይዩ ነው።

ተጨማሪ ንባብ

• Coulomb's Law on Project PHYSNET.
• Electricity and the Atom Archived ፌብሩዌሪ 21, 2009 at the Wayback Machine — a chapter from an online textbook
• A maze game for teaching Coulomb's Law—a game created by the Molecular Workbench software
• The inverse cube law Archived ኖቬምበር 22, 2009 at the Wayback Machine The inverse cube law for dipoles (PDF file) by Eng. Xavier Borg
• Electric Charges, Polarization, Electric Force, Coulomb's Law Archived ማርች 14, 2009 at the Wayback Machine Walter Lewin, 8.02 Electricity and Magnetism, Spring 2002: Lecture 1 (video). MIT OpenCourseWare. License: Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike.