ስኮትላንድ

ስኮትላንድ
[[የ{{{ስም}}} ሰንደቅ ዓላማ|ሰንደቅ ዓላማ]] [[የ{{{ስም}}} አርማ|አርማ]]
የ{{{ስም}}}መገኛ
ዋና ከተማ		ኤድንበርግ
መንግሥት {{{የመሪዎች_ማዕረግ}}}		{{{የመሪዎች_ስም}}}

ስኮትላንድ (ስኮትላንድ፡ ስኮትላንድ፣ ስኮትላንዳዊ ጋሊክ፡ አልባ የዩናይትድ ኪንግደም አካል የሆነች ሀገር ነች። ከታላቋ ብሪታንያ ደሴት ሰሜናዊ ሶስተኛ ክፍልን የምትሸፍን ዋና ላንድ ስኮትላንድ በደቡብ ምስራቅ በኩል 96 ማይል (154 ኪሎ ሜትር) ድንበር አላት። እና በሌላ መልኩ በሰሜን እና በምዕራብ በአትላንቲክ ውቅያኖስ ፣ በሰሜን ባህር በሰሜን ምስራቅ እና በአይሪሽ ባህር በደቡብ የተከበበች ናት ።አገሪቷ ከ 790 በላይ ደሴቶችን ያቀፈች ሲሆን በተለይም በሄብሪድስ እና በሰሜናዊ ደሴቶች ደሴቶች ውስጥ ይገኛሉ ። ዋና ከተማዋን ኤዲንብራን ጨምሮ የህዝቡ ብዛት በሴንትራል ቤልት - በስኮትላንድ ደጋማ ቦታዎች እና በደቡባዊ አፕላንድ መካከል ያለው ሜዳ - በስኮትላንድ ቆላማ አካባቢዎች።

ስኮትላንድ በ 32 የአስተዳደር ንዑስ ክፍሎች ወይም የአካባቢ ባለስልጣናት የተከፋፈለ ነው, የካውንስል አካባቢዎች በመባል ይታወቃሉ. ግላስጎው ከተማ በሕዝብ ብዛት ትልቁ የምክር ቤት አካባቢ ሲሆን ሃይላንድ በአካባቢው ትልቁ ነው። እንደ ትምህርት፣ ማህበራዊ አገልግሎቶች እና መንገዶች እና መጓጓዣ ያሉ ጉዳዮችን የሚሸፍን የተገደበ ራስን በራስ የማስተዳደር ስልጣን ከስኮትላንድ መንግስት ወደ እያንዳንዱ ንዑስ ክፍል ተወስዷል። ስኮትላንድ በዩናይትድ ኪንግደም ሁለተኛዋ ትልቅ ሀገር ነች እና በ 2012 ከህዝቡ 8.3% ይሸፍናል ።

የስኮትላንድ መንግሥት በ9ኛው ክፍለ ዘመን ራሱን የቻለ ሉዓላዊ አገር ሆኖ እስከ 1707 ድረስ ኖረ። በ1603 የስኮትላንድ ጄምስ ስድስተኛ በውርስ የእንግሊዝና የአየርላንድ ንጉሥ ሆነ፣ በዚህም የሶስቱ መንግሥታት ግላዊ አንድነት ፈጠረ። በመቀጠል ስኮትላንድ በግንቦት 1 ቀን 1707 ከእንግሊዝ መንግሥት ጋር የፖለቲካ ህብረት ፈጠረች አዲስ የታላቋ ብሪታንያ ግዛት። ህብረቱ የስኮትላንድ ፓርላማ እና የእንግሊዝ ፓርላማን የተከተለውን የታላቋ ብሪታንያ ፓርላማ ፈጠረ። እ.ኤ.አ. በ 1801 የታላቋ ብሪታንያ መንግሥት ከአየርላንድ መንግሥት ጋር የፖለቲካ ህብረት ፈጠረ (እ.ኤ.አ.) የታላቋ ብሪታንያ እና የሰሜን አየርላንድ ዩናይትድ ኪንግደም በ 1927)።

በስኮትላንድ ውስጥ፣ የዩናይትድ ኪንግደም ንጉሳዊ አገዛዝ ለቅድመ-ህብረት የስኮትላንድ መንግሥት ልዩ ልዩ ዘይቤዎችን፣ ማዕረጎችን እና ሌሎች የግዛት ምልክቶችን መጠቀሙን ቀጥሏል። በስኮትላንድ ውስጥ ያለው የህግ ስርዓት ከእንግሊዝ እና ከዌልስ እና ከሰሜን አየርላንድ የተለየ ሆኖ ቆይቷል። ስኮትላንድ በሁለቱም በህዝብ እና በግል ህግ ውስጥ የተለየ ስልጣንን ይመሰርታል። ከ 1707 እንግሊዝ ጋር ህብረትን ከተቀላቀለበት ጊዜ ጀምሮ በዩናይትድ ኪንግደም ውስጥ ካሉት የህግ ፣ የትምህርት ፣ የሃይማኖት እና ሌሎች ተቋማት ህልውና መቀጠል ለስኮትላንድ ባህል እና ብሄራዊ ማንነት ቀጣይነት አስተዋጽኦ አድርጓል ።

እ.ኤ.አ. በ 1999 ፣ የስኮትላንድ ፓርላማ እንደገና ተቋቁሟል ፣ በብዙ የሀገር ውስጥ ፖሊሲዎች ላይ ስልጣን ያለው 129 አባላትን ባካተተ ፣ ከስልጣን የተወከለ የፓርላማ አባል። የስኮትላንድ መንግሥት መሪ በስኮትላንድ ምክትል የመጀመሪያ ሚኒስትር የሚደገፈው የስኮትላንድ የመጀመሪያ ሚኒስትር ነው። ስኮትላንድ በዩናይትድ ኪንግደም ፓርላማ በ59 የፓርላማ አባላት ተወክላለች። ስኮትላንድ የብሪቲሽ-አይሪሽ ካውንስል አባል ነች፣ አምስት የስኮትላንድ ፓርላማ አባላትን ወደ ብሪቲሽ-አይሪሽ ፓርላማ ምክር ቤት በመላክ እንዲሁም በመጀመሪያው ሚኒስትር የተወከለው የጋራ የሚኒስትሮች ኮሚቴ አካል በመሆን።

ሥርወ ቃል

ስኮትላንድ የመጣው ከስኮቲ ነው፣ የላቲን የጌልስ ስም ነው። ፊሊፕ ፍሪማን በግሪክ ስኮቶስ (σκότος) ትይዩ የሆነውን "ጨለማ፣ ጨለማ" የሚለውን በመጥቀስ፣ ከህንድ-አውሮፓዊ ሥር * ስኮት የተሰኘ የወራሪ ቡድን ስም የመውሰድ እድልን ገምቷል። የኋለኛው የላቲን ቃል ስኮሺያ (“የጋልስ ምድር”) በመጀመሪያ አየርላንድን ለማመልከት ጥቅም ላይ ውሎ ነበር፣ በተመሳሳይም በጥንታዊ እንግሊዝ ስኮትላንድ ለአየርላንድ ጥቅም ላይ ውሏል። በመጨረሻው በ11ኛው ክፍለ ዘመን፣ ስኮትያ ከአልባኒያ ወይም ከአልባኒ ጎን ለጎን ከወንዙ ፎርዝ በስተሰሜን (ግዕላዊ ተናጋሪ) ስኮትላንድን ለማመልከት ጥቅም ላይ ውሏል። አሁን ስኮትላንድ የሚባለውን ሁሉ ለማካተት ስኮትላንድ እና ስኮትላንድ የሚሉትን ቃላት መጠቀም በመካከለኛው ዘመን መጨረሻ የተለመደ ሆ

ታሪክ

የጥንት ታሪክ

ስለ ስኮትላንድ ለመጀመሪያ ጊዜ የተጻፈው በ320 ዓክልበ. በግሪካዊው መርከበኛ ፒቲያስ ነበር፣ እሱም የብሪታንያ ሰሜናዊ ጫፍ "ኦርካስ" ሲል የጠራው የኦርክኒ ደሴቶች ስም ምንጭ ነው። የአመራር ሞዴል፣ የሰፈራ መጠናከር የሀብት ክምችት እና የተትረፈረፈ ምግብ ከመሬት በታች እንዲከማች አድርጓል።፡- 11

የሮማውያን የብሪታንያ ድል ፈጽሞ አልተጠናቀቀም, እና አብዛኛው ዘመናዊ ስኮትላንድ በሮማውያን የፖለቲካ ቁጥጥር ስር አልነበሩም.[40] የመጀመሪያው የሮማውያን ወረራ ወደ ስኮትላንድ በ79 ዓ.ም. አግሪኮላ ስኮትላንድን በወረረ ጊዜ; እ.ኤ.አ. ወደ ደቡብ አፕላንድ. በ 1 ኛው ክፍለ ዘመን የተመሰረቱ የሮማውያን ምሽጎች ቅሪቶች በሰሜን በኩል እስከ ሞራይ ፈርት ድረስ ይገኛሉ። በሮማ ንጉሠ ነገሥት ትራጃን (አር. 98–117) የግዛት ዘመን የሮማውያን ቁጥጥር በታይን ወንዝ እና በሶልዌይ ፈርት መካከል ካለው መስመር በስተደቡብ ወደ ብሪታንያ አልፏል። በዚህ መስመር ላይ የትራጃን ተከታይ ሃድሪያን (አር. 117–138) በሰሜን እንግሊዝ የሃድሪያን ግንብ አቆመ፡ 12  እና ሊምስ ብሪታኒከስ የሮማ ግዛት ሰሜናዊ ድንበር ሆነ። የሮማውያን ተጽእኖ በደቡባዊው የአገሪቱ ክፍል ላይ ከፍተኛ ነበር, እናም ክርስትናን ወደ ስኮትላንድ አስተዋውቀዋል:  13-14 : 38

የአንቶኒን ግንብ የተገነባው ከ142 ጀምሮ በሃድሪያን ተከታይ አንቶኒኑስ ፒዩስ (አር. 138–161) ትእዛዝ ሲሆን የሮማን የስኮትላንድ ክፍል ከደሴቱ የማይተዳደር ክፍል በመከላከል በፈርት ኦፍ ክላይድ እና በፈርት ኦፍ ፈርት መካከል ካለው መስመር በስተሰሜን ይገኛል። ወደ ፊት። እ.ኤ.አ. 208-210 በካሌዶኒያ የተሳካ የሮማውያን ወረራ የተካሄደው በ197 በካሌዶኒያውያን የተደረገውን ስምምነት ለማፍረስ በንጉሠ ነገሥት ሰቨራን ሥርወ መንግሥት ንጉሠ ነገሥት ነበር ፣ ግን በታላቋ ብሪታንያ ላይ ዘላቂ ወረራ የተካሄደው በታላቁ ንጉሠ ነገሥት ሴፕቲዩስ ሞት ምክንያት ነው። ሰቬረስ (አር. 193–211) በኤቦራኩም (ዮርክ) ዘመቻ ላይ እያለ እና ካሌዶናውያን በ210–211 እንደገና አመጹ። በሴቨራን ዘመቻ የሮማውያን ጦር ያቆሙት ምሽጎች በአግሪኮላ በተቋቋመው አቅራቢያ ተቀምጠዋል እና በሃይላንድ ውስጥ በግሌን አፍ ላይ ተሰብስበዋል ።

ለሮማውያን ታሪክ ጸሐፊዎች ታሲተስ እና ካሲየስ ዲዮ፣ የስኮትላንድ ደጋማ ቦታዎች እና ከወንዝ ፎርዝ በስተሰሜን ያለው አካባቢ ካሌዶኒያ ተብሎ ይጠራ ነበር። ካሲየስ ዲዮ እንዳለው የካሌዶኒያ ነዋሪዎች ካሌዶኒያውያን እና ማኤታኢዎች ነበሩ። ሌሎች ጥንታዊ ደራሲያን "ካሌዶኒያን" የሚለውን ቅጽል በሰሜንም ሆነ በብሪታኒያ ውስጥ የትኛውም ቦታ ላይ ለማመልከት ተጠቅመውበታል, ብዙውን ጊዜ የክልሉን ሰዎች እና እንስሳት, ቀዝቃዛ የአየር ጠባይዋን, ዕንቁዋን እና ታዋቂ የእንጨት ኮረብታዎችን (ላቲን: ጨዋማ) ይጠቅሳሉ, ይህም 2 ኛ- ክፍለ ዘመን ዓ.ም ሮማዊው ፈላስፋ ቶለሚ፣ በጂኦግራፊው፣ ከ Beauly Firth ደቡብ-ምዕራብ እንደሆነ ገልጿል።[40] ካሌዶኒያ የሚለው ስም በደንከልድ፣ ሮሃሊየን እና ሺሃሊየን የቦታ ስሞች ላይ ተስተጋብቷል።

ስኮቲዎች የተሳተፉበት በብሪታንያ በ4ኛው ክፍለ ዘመን በሮማውያን አገዛዝ ላይ የተካሄደው ታላቅ ሴራ በመጪው ቴዎዶስዮስ ተሸንፏል። በስኮትላንድ ውስጥ ሊሆን የሚችለው ከገዢው ንጉሠ ነገሥት ቫለንስ (አር. 364-378) በኋላ ቫለንቲያ የሚባል አዲስ ግዛት መመስረት አስከትሏል። የሮማውያን ወታደራዊ መንግስት በ 5 ኛው ክፍለ ዘመን መጀመሪያ ላይ ከደሴቱ ሙሉ በሙሉ ተወግዷል, በዚህም ምክንያት የብሪታንያ አንግሎ-ሳክሰን ሰፈራ እና ሳክሶኖች ወደ ደቡብ ስኮትላንድ እና የተቀረው የምስራቅ ታላቋ ብሪታንያ ፍልሰት ምክንያት ሆኗል.

መካከለኛ እድሜ

ከስድስተኛው መቶ ክፍለ ዘመን ጀምሮ፣ አሁን ስኮትላንድ የሚባለው አካባቢ በሦስት አካባቢዎች ተከፈለ፡- ፒክትላንድ፣ በማዕከላዊ ስኮትላንድ ውስጥ የትንንሽ ጌትነት ሥምሪት ሥራ፤፡ 25–26   ደቡብ ምሥራቅ ስኮትላንድን የገዛው የኖርተምብሪያ አንግሎ ሳክሰን መንግሥት፤፡ 18– 20  እና ዳል ሪያታ፣ በአየርላንድ ሰፋሪዎች የተመሰረቱት፣ የጌሊክ ቋንቋንና ባህልን ይዘው ይመጡ ነበር። . ሥዕሎቹ እስከ ዘጠነኛው ክፍለ ዘመን ድረስ ባሪያዎችን ያቆዩ ነበር (በአብዛኛው በጦርነት የተያዙ)።፡ 26–27

በ Pictland እና Northumbria ላይ የጌሊክ ተጽእኖ ሚስዮናውያን ሆነው በሚሰሩት ብዛት ባላቸው የጌሊክ ተናጋሪ ቀሳውስት አመቻችቷል።፡ 23–24  በስድስተኛው ክፍለ ዘመን በአዮና ደሴት ሲሰራ፣ ሴንት ኮሎምባ ከመጀመሪያዎቹ እና በጣም ታዋቂዎቹ ሚስዮናውያን አንዱ ነበር። 39  ቫይኪንጎች ስኮትላንድን መውረር የጀመሩት በስምንተኛው ክፍለ ዘመን ነው። ዘራፊዎቹ ባሪያዎችን እና የቅንጦት ዕቃዎችን ቢፈልጉም ዋናው ተነሳሽነታቸው መሬት ለማግኘት ነበር። በጣም ጥንታዊዎቹ የኖርስ ሰፈሮች በሰሜናዊ ምዕራብ ስኮትላንድ ውስጥ ነበሩ, ነገር ግን በመጨረሻ በባህር ዳርቻ ላይ ብዙ ቦታዎችን አሸንፈዋል. የድሮው ኖርስ በሰሜናዊ ደሴቶች ውስጥ ጋሊክን ሙሉ በሙሉ ተፈናቅሏል፡ 29–30

በዘጠነኛው ክፍለ ዘመን የኖርስ ስጋት ሲናድ ማክ አይልፒን (ኬኔዝ 1) የሚባል ጌኤል በፒክትላንድ ላይ ስልጣን እንዲይዝ ፈቀደለት፣ የዘመናችን ነገሥታት የዘር ሐረጋቸውን የሚከተሉበት ንጉሣዊ ሥርወ መንግሥት አቋቋመ፣ እና የፒክቲሽ ባሕል መጨረሻ መጀመሪያ ላይ ምልክት ያደርጋል። 31–32   አልባ የሚባለው የሲናኤድ መንግሥት እና ዘሮቹ በባህሪው ጌሊካዊ ነበሩ ነገር ግን ከፒክትላንድ ጋር በተመሳሳይ አካባቢ ነበር። በአሥረኛው ክፍለ ዘመን መገባደጃ ላይ፣ የፒክቲሽ ቋንቋ ተናጋሪዎቹ ወደ ጋሊሊክ ሲቀየሩ ጠፋ።፡ 32–33  ከምሥራቃዊ ስኮትላንድ ከወንዙ ፎርዝ በስተሰሜን እና ከወንዙ ስፓይ ወንዝ በስተደቡብ፣ መንግሥቱ በመጀመሪያ ወደ ደቡብ፣ ወደ የቀድሞ የሰሜንምብሪያን መሬቶች፣ እና በሰሜን በኩል ወደ ሞራይ።፡ 34–35  በሚሌኒየሙ መባቻ አካባቢ፣ በግብርና መሬቶች ላይ ማእከላዊነት ተፈጠረ እና የመጀመሪያዎቹ ከተሞች መመስረት ጀመሩ፡ 36–37

በአስራ ሁለተኛው እና አስራ ሶስተኛው ክፍለ ዘመን አብዛኛው የስኮትላንድ ግዛት በአንድ ገዥ ቁጥጥር ስር ነበር። መጀመሪያ ላይ የጌሊክ ባህል የበላይ ነበር፣ ነገር ግን ከፈረንሳይ፣ እንግሊዝ እና ፍላንደርዝ የመጡ ስደተኞች የበለጠ የተለያየ ማህበረሰብ ፈጥረዋል፣ የጌሊክ ቋንቋ በስኮቶች መተካት ጀመረ። ባጠቃላይ የዘመኑ ብሔር-አገር ከዚህ ወጣ። በዚህ ጊዜ መጨረሻ ላይ ከእንግሊዝ ጋር የተደረገ ጦርነት የስኮትላንድ ብሔራዊ ንቃተ ህሊና እድገት ጀመረ።፡ 37-39 : 1  ዴቪድ 1ኛ (1124–53) እና ተተኪዎቹ የንጉሣዊ ኃይልን ያማከለ፡ 41-42  እና ዩናይትድ ዋና ስኮትላንድን በመቆጣጠር ክልሎችን ያዙ። እንደ ሞራይ፣ ጋሎዋይ እና ካትነስ በ1164 የሶመርሌድ ሞትን ተከትሎ በተለያዩ የስኮትላንድ ጎሳዎች ሲገዙ በነበሩት ሄብሪዶች ላይ ስልጣኑን ማራዘም ባይሳካለትም። ሁለቱም የአንግሎ-ኖርማን ገቢ ፈጣሪዎች እና ተወላጆች የጌሊክ አለቆች ንጉሱን በማገልገል ምትክ መሬት ተሰጥቷቸዋል።፡ 53–54  በዚህ ጊዜ ውስጥ ከስኮትላንድ ደቡብ ጎረቤት ጋር ያለው ውስብስብ ግንኙነት የስኮትላንድ ነገሥታት የእንግሊዝ የፖለቲካ አለመረጋጋትን ለመበዝበዝ የተሳካ እና ያልተሳካ ሙከራ በማድረግ ይታወቃል። በመካከለኛው ዘመን በስኮትላንድ እና በእንግሊዝ መካከል ረዥሙ የሰላም ጊዜ፡ ከ1217-1296