ኤስፔራንቶ

ዶ/ር ዛመንሆፍ፣ የኤስፐራንቶ ፈጣሪ

የኤስፔራንቶ ባንዲራ

ኤስፔራንቶ (Esperanto) ከሁሉም አለማቀፋዊ ሠው ሰራሽ ቋነቋዎች እጅጉን የተስፋፋ ቋንቋ ነው። በ1859 እ.ኤ.አ. በዛሬይቷ ፖሎኝ የተወለደውና በሞያው የአይን ሀኪም የሆነው ሉድዊክ ሌይዛር ዛመንሆፍ በ1887 እ.ኤ.አ. ቋንቋውን ለህዝብ አሳወቀ። አላማው ኤስፔራንቶን በቀላሉ ሊማሩት የሚቻል፣ የጋራ የሆነና ለአለማቀፋዊ መግባባት የሚረዳ ግን ያሉትን ቋንቋዎች የማይተካ ቋንቋ ማድረግ ነበር። ኤስፔራንቶ ከ1,600,000 በላይ ተናጋሪዎች ቢኖሩትም የቋንቋው ደጋፊ ያልሆኑ እንግሊዝኛን ከመስፋፋቱ አንፃር ለአለማቀፋዊ ቋንቋነት በተሻለ ይመርጡታል።

የአስፔራንቱ ፊደል ምት

H-ስድስት

ጥሩ ጥሩዌቶች ወይም (^) እና (˘) አልን ካፈገፍሁት በነገር ላይ የሚወጡ በትር የሚጠይቁ የነገር (^) እና (˘) አልን ያልክ ለምሳሌ "h" ያለው የ (^) እና (˘) ያልተጻፉ ቃልዎች ናቸው። የሚኖሩት ስድስት በመክፈል ያልታገሉ በሲማቲክ እናይ የ (^) እና (˘) በነገር ላይ ለማጥፋት ተጻፈ። እናም የ (^) በነገር ላይ ለማቅረብ እናይ። ስለዚህ: "ch=ĉ; gh=ĝ; hh=ĥ; jh=ĵ; sh=ŝ". የ (^) በነገር ላይ ለማቅረብ እናይ። እናም የ (,) በነገር ላይ ለማጥፋት ወይም የ (') በነገር ላይ ለማቅረብ ያሉት። ምስልን ከ (,) የሚታገል ወይም ከ (') የሚተግበረው በሲማቲክ በነገር ላይ ይጻፉ: "sign,et,o = sign'et'o = sig-net-o".

የመጀመሪያ ዘመን የውል ውስጥ በዚህ በመሆኑ ላይ እንደመጠናቀቅ በትር ላይ ያሉ ቃሎች ብቻ ብለው የግዛቶች በትር ላይ ብቻዎች በመጻፍ እየታወቁ ነው። ስለዚህ: ĉ በ c ማለት ከሚመጣጥኝ ቃልዎች በመስማማት ቀጣይ መቁረጥ ይጀምራል እና በ d ማለት ከሚመ

ጣጥኝ ቃልዎች በመስማማት ቀስተኝ መቁረጥ ይጀምራል። የ ĉu በ ci መረጃ ላይ የ H-ስድስት chu ቀስተኝ ci መቁረጥ በትር ላይ ይጀምራል።

X-ስድስት

የኤስፔርንቶ ሊያሳይ ቅሬታ የተነደገ መሰረታዊ ስህተት ውስጥ "x-ስድስት" ተጠቃሚ ሆነች፣ በኤስፔርንቶ አፕል በ x ለ h የሚያሳይ፣ ux ለ ŭ የሚያሳይ መጽሐፍ ነው። ስለዚህ: ŝ በ sx ለ ŝi እና sxanco ለ ŝanco መቁረጥ በመታገድ ታሪክ በትር ላይ ያሉት ነው።

x-የ ስድስት መቃልዎች የ H-ስድስት መቃልዎችን የተጻፈ መሆኑን ያለው ስለሚመጣ ይህንን ስህተት የመቃልዎች በሚገባው ላይ ያሉት መቃልዎችን የተለያዩ መቃልዎች መታሪክ የሚሠራ ስለሆነ ይጻፍናል። ስለዚህ: sxanco (ŝanco) በ super ውስጥ ይመጣል፣ ከላቀ ስህተት ውስጥ shanco በመጻፍ ይሞታል። ስልት የተጻፉ ሰዎች ከንጹሕ ወይም የሚተገቡ በትር ላይ የተሞቱ ነው፣ ስለሚከተሉ በ reuzi ("መረጃን ለመጠቀም") የ x-የ ስድስት reuxmatismo ("ረውማትን ለመጠቀም") በመጻፍ ይሞታል።

x-የ ስድስት ሃቅ ስምንት ሆኖ እንዴት x-የ ስድስት በትር ላይ የተሞቱትን የተቀመጠ መሆኑን ያህል የውጭ ውጤት ይሰረቃል። Ux ለ ŭ ስለሚቆጠረው የ x-የ ስድስት መ

ቃል ux በ ŭ ወይም ከ aux ወይም eux በመሆን የፈለገ መሆኑን ያለውን ወይም aŭ ወይም eŭ ወይም eux ለመጻፍ ያሉት መቃልዎችን ያስተላለፋል። የባለሟሎች ምልክቶች ወይም "auxiliary" እና "Euxine" በዚህ በዘለቀ ስልታ ውስጥ በመጻፍ አይተዋል። የባለሟሎች መግለጫዎች ከላቀ ስልታ እየመለወጡ ናቸው፣ ከዛም በኋላ በሲታንዝ ስድስት xx የ ux በ ŭ ለመጠቀም ይሞታል።

Y-ስድስት

ስም = Y-ስድስት

ማስተማር = ፍደል

የሚክት = ፍደል

አይፓ-ኖቲስ = ፊደል

በውስጥ ያሉ = ንግግር

Ĉ = Cy

Ĝ = Gy

Ĥ = X

Ĵ = Jy

Ŝ = Sy

Ŭ = W

ለምሳሌ:

Ĉiuj homoj estas denaske liberaj kaj egalaj laŭ digno kaj rajtoj. Ili posedas racion kaj konsciencon, kaj devus konduti unu al alia en spirito de frateco.

Ĉiuj rajtoj kaj liberecoj difinitaj en tiu ĉi Deklaracio validas same por ĉiuj homoj, sen kia ajn diferencigo, ĉu laŭ raso, haŭtkoloro, sekso, lingvo, religio, politika aŭ alia opinio, nacia aŭ socia deveno, posedaĵoj, naskiĝo aŭ alia stato. Plie, nenia diferencigo estu farata surbaze de la politika, jurisdikcia aŭ internacia pozicio de la lando aŭ teritorio, al kiu apartenas la koncerna persono, senkonsidere ĉu ĝi estas sendependa, sub kuratoreco, ne-sinreganta aŭ sub kia ajn alia limigo de la

Y-sistemo:

Cyiuj homoj estas denaske liberaj kaj egalaj law digno kaj rajtoj. Ili posedas racion kaj konsciencon, kaj devus konduti unu al alia en spirito de frateco.

Cyiuj rajtoj kaj liberecoj difinitaj en tiu cyi Deklaracio validas same por cyiuj homoj, sen kia ajn diferencigo, cyu law raso, hawtkoloro, sekso, lingvo, religio, politika aw alia opinio, nacia aw socia deveno, posedajyoj, naskigyo aw alia stato. Plie, nenia diferencigo estu farata surbaze de la politika, jurisdikcia aw internacia pozicio de la lando aw teritorio, al kiu apartenas la koncerna persono, senkonsidere cyu gyi estas sendependa, sub kuratoreco, ne-sinreganta aw sub kia ajn alia limigo de la suvereneco.

ምሳሌ

የጌታ ጸሎት (አባታችን ሆይ) በኤስፔራንቶ:

Patro nia, kiu estas en la ĉielo,

sanktigata estu via nomo.

Venu via regno,

fariĝu via volo,

kiel en la ĉielo, tiel ankaŭ sur la tero.

Nian panon ĉiutagan donu al ni hodiaŭ.

Kaj pardonu al ni niajn ŝuldojn,

kiel ankaŭ ni pardonas al niaj ŝuldantoj.

Kaj ne konduku nin en tenton,

sed liberigu nin de la malbono.

(ĉar via estas la regno kaj la potenco

kaj la gloro eterne.

Amen.)

አጠራሩ በፊደል:

«ፓትሮ ኒያ፣ ኪዩ እስታስ ኤን ላ ቺየሎ፣

ሳንክቲጋታ ኤስቱ ቪያ ኖሙ።

ቨኑ ቪያ ረግኖ፣

ፋሪጁ ቪያ ቮሎ፣

ኪየል ኤን ላ ቺየሎ፣ ቲየል አንካው ሱር ላ ተሮ።

ኒያን ፓኖን ቺዩታጋን ዶኑ አል ኒ ሆዲያው።

ካይ ፓርዶኑ አል ኒ ኒያይን ሹልዶይን፣

ኪየል አንካው ኒ ፓርዶናስ አል ኒያይ ሹልዳንቶይ።

ካይ ነ ኮንዱኩ ኒን ኤን ተንቶን፣

ሰድ ሊበሪጉ ኒን ደ ላ ማልቦኖ።

ቻር ቪያ ኤስታስ ላ ረግኖ ካይ ላ ፖተንጾ

ካይ ላ ግሎሮ ኤተርነ።

አመን።»

• እስፐራንቶ - አፍሪኮ Archived ዲሴምበር 8, 2012 at the Wayback Machine
• እስፐራንቶ-አፍሪኮ Archived ኤፕሪል 28, 2010 at the Wayback Machine
• መልመድ እስፐራንቶ
• እስፐራንቶ - ሰዋስው