Jump to content

በንጋልኛ

ከውክፔዲያ
በንጋልኛ የሚነግሩባቸው ቦታዎች

በንጋልኛ (በንጋልኛ፦ «ባንግላ») በባንግላዴሽና ከባንግላዴሽ አጠገብ በሕንድ አገር ክፍሎች የሚነገር ሕንዳዊ-አውሮፓዊ ቋንቋ ነው።


ዋናውን ምናሌ ይክፈቱ

ዊኪፔዲያ

ይፈልጉ ቤንጋሊ ቋንቋ በደቡብ እስያ ውስጥ የቤንጋሊ ብሄረሰብ ቋንቋ ቋንቋ ፒዲኤፍ ያውርዱ ትኩረት ይስጡ ያርትዑ ለተለያዩ መጣጥፎች በ ‹እስልምና› ስሞች ላይ ‹እስልምናን› (Disambiguation) ይመልከቱ ፡፡ ቤንጋሊኛ ቋንቋ (ኢስላም ፣ ኢስላም ፣ ወይም ቤንጋሊ ስሞችም በመባልም ይታወቃል) በደቡብ እስያ ውስጥ የቤንጋሊ ብሄራዊ ቋንቋ ተናጋሪ እና የጽሑፍ ቋንቋ የኢንዶ-አርያን ቋንቋ ነው። ቤንጋሊ በኢንዶ-አውሮፓውያን ቋንቋ ቤተሰብ ውስጥ አራተኛው ትልቁ የቋንቋ ቤተሰብ ሲሆን በአፍሪካ ከሚኖሩት ተናጋሪዎች ብዛት አንጻር ሲታይ በዓለም ትልቁ ስድስተኛው ነው ፡፡ ቤንጋሊ ብቸኛ የግዛት ቋንቋ እና ኦፊሴላዊ ቋንቋ የባንግላዴሽ ሉዓላዊ-ብሔራዊ ቋንቋ-የምእራብ ቋንቋ እና የምእራብ ቤልጋልጋል ፣ ትሪፓራ እና አሳም ኦፊሴላዊ ቋንቋ ነው። ቤንጋሊ ቤንጋል ውስጥ ቤይጋል ውስጥ የአንድአናማ ደሴቶች ዋና ተናጋሪ ቋንቋ ነው። በተጨማሪም በሕንድ የጃርካንድንድ ፣ በባት ፣ መሃሊያ ፣ ሚዙራም እና ኦሪስሳ ውስጥ በሕንድ ግዛቶች ውስጥ የቤንጋሊ ቋንቋ ተናጋሪ የሆኑ ብዙ ሰዎች አሉ ፡፡ ቤንጋሊ ከህንድኛ በኋላ በሕንድ ውስጥ ሁለተኛው በጣም የሚነገር ቋንቋ ነው [12] [13] እንዲሁም በመካከለኛው ምስራቅ ፣ በአሜሪካ እና በአውሮፓ ውስጥ ጉልህ የቤንጋሊ ቋንቋ ተናጋሪዎች አሉ። እናም የሕንድ ብሔራዊ ዝማሬ እና ዝማሬ በቤንጋሊ ተዋቅረዋል ፡፡

ቤንጋሊ ኢብራሂም S ስቪግ በ ‹ቤልጋሊኛ እስክሪፕት› ‹‹ ‹››››› ያለው ቃል አጠራር / bɑːlɑː / ክልል ባንግላዴሽ ባንግላዴሽ ፣ ህንድ ህንድ (በዋነኝነት ምዕራብ ቤንጋል ፣ ትሪፓራ ፣ ጃርካንድ እና ደቡብ አሚም ባርቅ ሸለቆ) እና ኔፓል ኔፓል [1] ኢትዮሎጂ ቤንጋሊ ብሔር የናት ቋንቋ 26 crore [2] 16 crore, (ባንግላዴሽ በባንግላዴሽ (2017) [3]) 10 crore, (ህንድ ህንድ ፣ (2011)) 21,061 (ኔፓል ኔፓል (2011)) [4]

የቋንቋ ቤተሰብ ኢንዶ-አውሮፓዊ ኢንዶ-ኢራናዊ ኢንዶ-አርያን ምስራቃዊ ኢንዶ-አርያን ቤንጋሊ-አሳእዝ ቤንጋሊ ቀደሞቹ ፓሊ-ፕራርክሪ ሙስና በፍፁም Uranራን Bangla ድምጾች የራዲ ቋንቋ የቤንጋሊ ቀበሌኛ ባውንድሪ ዘዬር የጃካርካ ቋንቋ Rajbangshi ቀበሌኛ ዝርዝሮችን በቤንጋሊያዊ ዘዬዎች ውስጥ ይመልከቱ የመፃፊያ ዘዴ ቤንጋሊኛ የአጻጻፍ ስርዓት ቤንጋሊ ብሬይል የመንግስት ሁኔታ ኦፊሴላዊ ቋንቋ

ባንግላዴሽ (የስቴቱ ቋንቋ)
ሕንድ; በሚቀጥሉት ግዛቶች እና ህብረት ግዛቶች ውስጥ-

ምዕራብ ቤንጋል ትሪፓራ አሳም (ባርቅ ሸለቆ) ጃርካንድንድ (እ.ኤ.አ. በ 2011 እንደ ሁለተኛ ቋንቋ እውቅና የተሰጠው) ካርናታካ (እንደ ሁለተኛ ቋንቋ እውቅና የተሰጠው) አናማ እና ኒኮባር ደሴቶች

ሴራ ሊዮን (ክቡር) [5]

የቺካጎ ፣ ኢሊኖይ.svg ቺካጎ [৬] [৭] [৮] የቁጥጥር አካል የባንግላዴሽ Bangla አካዳሚ የህንድ ምዕራብ ቤንጋል Bangla አካዳሚ ቋንቋ ኮዶች አይኤስኦ 639-1 bn አይኤስኦ 639-2 ቤን ISO 639-3 ቤን ግሎሎሎጂ beng1280 [9] ላንጉስፓወር 59-ኤኤፍ-ዩ ቤንጋሊ-ዓለም.svg በአለም ውስጥ በጆግራፊያዊ መልክአ ምድራዊ ስርጭት

 የቤንጋሊ ቋንቋ ብቸኛው ብሄራዊ እና ኦፊሴላዊ ቋንቋ ነው
 የቤንጋሊ ቋንቋ ሁኔታ ከብዙ ኦፊሴላዊ ቋንቋ አንዱ ነው
 የቤንጋሊ ቋንቋ ተናጋሪ ሰዎች ይኖራሉ (1,00,000+)
 የቤንጋሊ ቋንቋ ተናጋሪ ሰዎች ይኖራሉ (10,000+)

ቤንጋልሊስኪንግ region.png የደቡብ እስያ ቤንጋሊኛ ተናጋሪ ክልል የቤንጋሊ ቋንቋ ልማት ታሪክ 1300 ዓመት ነው። ቻሊያፓ የዚህ ቋንቋ የመጀመሪያ ንድፍ ነው ፡፡ የቤንጋሊ ቋንቋ የአስራ ስምንተኛው ክፍለ-ዘመን መጨረሻ በስምንተኛው ምዕተ-ዓመት በተከናወነው ሰፊ የቤንጋሊ ሥነ ጽሑፍ አማካይነት የአሁኑን መልክ ይይዛል ፡፡ የቤንጋሊ ቋንቋ እስክሪፕት ‹እስልምና› እስክሪፕት ነው ፡፡ በባንግላዴሽ እና በምእራብ ቤልጋል ቋንቋ በሰፈረው የቤንጋሊ ቋንቋ የቃላት እና የቃላት አጠራር ትንሽ ልዩነት አለ ፡፡ የቤንጋሊ ቋንቋ እና ሥነ ጽሑፍ በቤንጋል ህዳሴ ግንባታ እና በቤንጋሊ ብሔራዊ ስሜታዊነት እና በባንግላዴሽ ምስረታ ውስጥ በጣም አስፈላጊ ሚና ተጫውተዋል ፡፡

ከ 1948 እስከ 1952 በምሥራቅ ቤንጋል የተደራጀው የቤንጋሊ ቋንቋ ንቅናቄ ከዚህ ቋንቋ ጋር የቤንጋሊ መኖርን አቋቋመ ፡፡ እ.ኤ.አ. የካቲት 21 ቀን 1952 በዳካ ዩኒቨርሲቲ የተማሪዎች እና የተቃዋሚ ፓርቲዎች የተቃውሞ ሰልፎች የብዙዎችን የአፍ መፍቻ ቋንቋ ፣ ቤንጋሊ ለማድረግ ሲሉ ሕይወታቸውን መስዋእትነት አደረጉ ፡፡ እ.ኤ.አ. በ 1987 የቤንጋሊ ቋንቋ ማስተዋወቅ ሕግ የቤንጋሊ የግዴታ ግዴታ በሁሉም የባንግላዴሽ ተግባሮች ውስጥ እንዲሠራ አድርጓል ፡፡

ታሪክ

ጂዮግራፊያዊ ቋንቋ ማስተካከያ

በዓለም ዙሪያ ቤንጋሊ የአፍ መፍቻ ቋንቋ (ከ 265 ሚሊዮን በላይ ህዝብ ብዛት)

 ባንግላዴሽ (59.99%)
 ህንድ (36.21%)
 ሌላ (1.6%)

ቤንጋሊ የምእራብ ምዕራብ ቤልጋል የሕንድ ግዛት እና አሁን ያለው የባንግላዴሽ ብሄረሰብ የተዋቀረ የባንግባሁሚ ነዋሪዎችን የአፍ መፍቻ ቋንቋ ነው ፡፡


ቤንጋሊ ለንደን ውስጥ ትልልቅ የቤንጋሊ ስደተኞች መኖሪያ በሆነችው በጡል ውስጥ ይነገራታል ከዋናው መሬት በተጨማሪ ቤንጋሊ በትሪፓራ ፣ በደቡብ Assam እና በሕንድ ህብረት አንዶና እና ኒኮባር ደሴቶች ውስጥ የሚኖር የቤንጋል ቋንቋ የአፍ መፍቻ ቋንቋ ነው ፡፡ ቤንጋሊ በአጎራባች ኦሪስሳ ፣ በባትሃር እና በጃራካንድ አካባቢዎች የሚነገር ሲሆን ዴልሂ ፣ ሙምባይ ፣ ቫራኒሳ እና ቫሪንዳቫን ጨምሮ ቤንጋሊ ውጭ ከፍተኛ ቁጥር ያላቸው የቤንጋሊ ተናጋሪዎች አሉ ፡፡ በርካታ የቤኒጋልis በመካከለኛው ምስራቅ ውስጥ ይኖራሉ ፣ [30] [31] [32] አሜሪካ ፣ [33] ሲንጋፖር [34] ፣ ማሌዥያ ፣ አውስትራሊያ ፣ ካናዳ ፣ እንግሊዝ እና ጣሊያን ፡፡

የመንግስት ሁኔታን ማረም

Rabindranath Tagore የሕንድ ብሔራዊ ገጣሚ ነው

ካዚ ናዚል እስላም የባንግላዴሽ ብሔራዊ ገጣሚ ነው በተጨማሪ ይመልከቱ: - ህንድ በቤንጋሊ ቋንቋ ተናጋሪው ህዝብ ውስጥ ሕንድ ዝርዝር በባንግላዴሽ ህገ-መንግስት አንቀጽ 3 መሠረት ፣ ኢብራሂም ብቸኛው የመንግስት ቋንቋ እና የባንግላዴሽ ኦፊሴላዊ ቋንቋ ነው ፡፡ [11] እ.ኤ.አ.

ቤንጋሊ በሕንድ የሕንድ ህገ-መንግስት ከታወቁት 23 ኦፊሴላዊ ቋንቋዎች አንዱ ነው [35] ቤንጋሊ የምዕራብ ቤንጋል ፣ አሚር እና ትሪፓራ የህንድ ግዛቶች ኦፊሴላዊ ቋንቋ ነው። [36] [36] wanawini minalē yikifetu

wīkīpēdīya

yifeligu bēnigalī k’wanik’wa bedebubi isiya wisit’i yebēnigalī bihēresebi k’wanik’wa k’wanik’wa pīdī’ēfi yawiridu tikureti yisit’u yariti‘u leteleyayu met’at’ifochi be ‹isilimina› simochi layi ‹isiliminani› (Disambiguation) yimeliketu ፡፡ bēnigalīnya k’wanik’wa (īsilami ፣ īsilami ፣ weyimi bēnigalī simochimi bemebalimi yitawek’ali) bedebubi isiya wisit’i yebēnigalī bihērawī k’wanik’wa tenagarī ina yets’iḥufi k’wanik’wa ye’īnido-āriyani k’wanik’wa newi። bēnigalī be’īnido-āwiropawiyani k’wanik’wa bētesebi wisit’i āratenyawi tilik’u yek’wanik’wa bētesebi sīhoni be’āfirīka kemīnoruti tenagarīwochi bizati ānits’ari sītayi be‘alemi tilik’u sidisitenyawi newi ፡፡ bēnigalī bichenya yegizati k’wanik’wa ina ofīsēlawī k’wanik’wa yebanigiladēshi lu‘alawī-biḥērawī k’wanik’wa-yemi’irabi k’wanik’wa ina yemi’irabi bēligaligali ፣ tirīpara ina āsami ofīsēlawī k’wanik’wa newi። bēnigalī bēnigali wisit’i bēyigali wisit’i ye’ānidi’ānama desētochi wana tenagarī k’wanik’wa newi። betech’emarīmi beḥinidi yejarikanidinidi ፣ bebati ፣ mehalīya ፣ mīzurami ina orīsisa wisit’i beḥinidi gizatochi wisit’i yebēnigalī k’wanik’wa tenagarī yehonu bizu sewochi ālu ፡፡ bēnigalī kehinidinya beḫwala beḥinidi wisit’i huletenyawi bet’ami yemīnegeri k’wanik’wa newi [12] [13] inidīhumi bemekakelenyawi misirak’i ፣ be’āmērīka ina be’āwiropa wisit’i gulihi yebēnigalī k’wanik’wa tenagarīwochi ālu። inami yeḥinidi biḥērawī zimarē ina zimarē bebēnigalī tewak’irewali ፡፡

bēnigalī ībirahīmi S sivīgi be ‹bēligalīnya isikirīpiti› ‹‹ ‹››››› yalewi k’ali āt’erari / bɑːlɑː / kilili banigiladēshi banigiladēshi ፣ hinidi hinidi (bewanenyineti mi‘irabi bēnigali ፣ tirīpara ፣ jarikanidi ina debubi āmīmi barik’i shelek’o) ina nēpali nēpali [1] ītiyolojī bēnigalī biḥēri yenati k’wanik’wa 26 crore [2] 16 crore, (banigiladēshi bebanigiladēshi (2017) [3]) 10 crore, (hinidi hinidi ፣ (2011)) 21,061 (nēpali nēpali (2011)) [4]

yek’wanik’wa bētesebi īnido-āwiropawī īnido-īranawī īnido-āriyani misirak’awī īnido-āriyani bēnigalī-āsa’izi bēnigalī k’edemochu palī-pirarikirī musina befit͟s’umi Uranrani Bangla dimits’ochi yeradī k’wanik’wa yebēnigalī k’ebelēnya bawinidirī zeyēri yejakarika k’wanik’wa Rajbangshi k’ebelēnya zirizirochini bebēnigalīyawī zeyēwochi wisit’i yimeliketu yemet͟s’afīya zedē bēnigalīnya ye’āts’ats’afi siri‘ati bēnigalī birēyili yemenigisiti hunēta ofīsēlawī k’wanik’wa

banigiladēshi (yesitētu k’wanik’wa)
ḥinidi; bemīk’et’iluti gizatochi ina hibireti gizatochi wisit’i-

mi‘irabi bēnigali tirīpara āsami (barik’i shelek’o) jarikanidinidi (i.ē.ā. be 2011 inide huletenya k’wanik’wa iwik’ina yeteset’ewi) karinataka (inide huletenya k’wanik’wa iwik’ina yeteset’ewi) ānama ina nīkobari desētochi

sēra līyoni (kiburi) [5]

yechīkago ፣ īlīnoyi.svg chīkago [6] [7] [8] yek’ut’it’iri ākali yebanigiladēshi Bangla ākadamī yehinidi mi‘irabi bēnigali Bangla ākadamī k’wanik’wa kodochi āyi’ēsi’o 639-1 bn āyi’ēsi’o 639-2 bēni ISO 639-3 bēni gilololojī beng1280 [9] lanigusipaweri 59-ē’ēfi-yu bēnigalī-‘alemi.svg be’ālemi wisit’i bejogirafīyawī meliki’ā midirawī sirich’iti

 yebēnigalī k’wanik’wa bichenyawi bihērawī ina ofīsēlawī k’wanik’wa newi
 yebēnigalī k’wanik’wa hunēta kebizu ofīsēlawī k’wanik’wa ānidu newi
 yebēnigalī k’wanik’wa tenagarī sewochi yinoralu (1,00,000+)
 yebēnigalī k’wanik’wa tenagarī sewochi yinoralu (10,000+)

bēnigalilīsikīnigi region.png yedebubi isiya bēnigalīnya tenagarī kilili yebēnigalī k’wanik’wa limati tarīki 1300 ‘ameti newi። chalīyapa yezīhi k’wanik’wa yemejemerīya nidifi newi ፡፡ yebēnigalī k’wanik’wa ye’āsira siminitenyawi kifile-zemeni mech’eresha besiminitenyawi mi‘ite-‘ameti betekenawenewi sefī yebēnigalī šine ts’iḥufi āmakayineti ye’āhununi meliki yiyizali ፡፡ yebēnigalī k’wanik’wa isikirīpiti ‹isilimina› isikirīpiti newi ፡፡ bebanigiladēshi ina bemi’irabi bēligali k’wanik’wa beseferewi yebēnigalī k’wanik’wa yek’alati ina yek’alati āt’erari tinishi liyuneti āle ፡፡ yebēnigalī k’wanik’wa ina šine ts’iḥufi bebēnigali hidasē ginibata ina bebēnigalī biḥērawī simētawīneti ina bebanigiladēshi misireta wisit’i bet’ami āsifelagī mīna tech’awitewali ፡፡

ke 1948 isike 1952 bemiširak’i bēnigali yetederajewi yebēnigalī k’wanik’wa nik’inak’ē kezīhi k’wanik’wa gari yebēnigalī menorini āk’wak’wame ፡፡ i.ē.ā. yekatīti 21 k’eni 1952 bedaka yunīverisītī yetemarīwochi ina yetek’awamī paritīwochi yetek’awimo selifochi yebizuwochini ye’āfi meficha k’wanik’wa ፣ bēnigalī lemadiregi sīlu ḥiyiwetachewini mesiwa’itineti āderegu ፡፡ i.ē.ā. be 1987 yebēnigalī k’wanik’wa masitewawek’i ḥigi yebēnigalī yegidēta gidēta behulumi yebanigiladēshi tegibarochi wisit’i inidīšera ādirigwali ፡፡

tarīki

jīyogirafīyawī k’wanik’wa masitekakeya

be‘alemi zurīya bēnigalī ye’āfi meficha k’wanik’wa (ke 265 mīlīyoni belayi hizibi bizati)

 banigiladēshi (59.99%)
 hinidi (36.21%)
 lēla (1.6%)

bēnigalī yemi’irabi mi‘irabi bēligali yeḥinidi gizati ina āhuni yalewi yebanigiladēshi bihēresebi yetewak’ere yebanigibahumī newarīwochini ye’āfi meficha k’wanik’wa newi ፡፡


bēnigalī lenideni wisit’i tililik’i yebēnigalī sidetenyochi menorīya behonechiwi bet’uli wisit’i yinegeratali kewanawi merēti betech’emarī bēnigalī betirīpara ፣ bedebubi Assam ina beḥinidi hibireti ānidona ina nīkobari desētochi wisit’i yemīnori yebēnigali k’wanik’wa ye’āfi meficha k’wanik’wa newi ፡፡ bēnigalī be’āgorabachi orīsisa ፣ bebatihari ina bejarakanidi ākababīwochi yemīnegeri sīhoni dēlihī ፣ mumibayi ፣ varanīsa ina varīnidavani ch’emiro bēnigalī wich’i kefitenya k’ut’iri yalachewi yebēnigalī tenagarīwochi ālu ፡፡ berikata yebēnīgaliis bemekakelenyawi misirak’i wisit’i yinoralu ፣ [30] [31] [32] āmērīka ፣ [33] sīnigapori [34] ፣ malēzhiya ፣ āwisitiralīya ፣ kanada ፣ inigilīzi ina t’alīyani ፡፡

yemenigisiti hunētani maremi

Rabindranath Tagore yeḥinidi biḥērawī get’amī newi

kazī nazīli isilami yebanigiladēshi biḥērawī get’amī newi betech’emarī yimeliketu: - hinidi bebēnigalī k’wanik’wa tenagarīwi hizibi wisit’i ḥinidi ziriziri bebanigiladēshi hige-menigisiti ānik’ets’i 3 mešereti ፣ ībirahīmi bichenyawi yemenigisiti k’wanik’wa ina yebanigiladēshi ofīsēlawī k’wanik’wa newi ፡፡ [11] i.ē.ā.

bēnigalī beḥinidi yeḥinidi hige-menigisiti ketawek’uti 23 ofīsēlawī k’wanik’wawochi ānidu newi [35] bēnigalī yemi‘irabi bēnigali ፣ āmīri ina tirīpara yehinidi gizatochi ofīsēlawī k’wanik’wa newi። [36] [36]