ሳዳም ሁሴን

ሳዳም ሁሴን
ሳዳም ሁሴን
	ሳዳም ሁሴን የወታደር ልብስ ለብሷል
	የኢራቅ ፕሬዝዳንት
	ከሐምሌ 16 ቀን 1979 እስከ ሚያዝያ 9 ቀን 2003 ዓ.ም
ጠቅላይ ሚኒስትር	ዝርዝር ራሱ : ሳዳም (1979-1991); ; ሰዓዶን ሃማዲ (1991-1991); ; ሀምዛ ዙባይዲ (1991-1993); ; አህመድ አስ-ሳማራይ (1993-1994); ; ራሱ : ሳዳም (1994-2003); ;
ምክትል ፕሬዝዳንት	ዝርዝር ታሃ ሞሂዲን ይታወቃል (1974–2003); ; ኢዛት ኢብራሂም አል-ዱሪ (1979–2003); ; ታሃ ያሲን ረመዳን (1991–2003); ;
ቀዳሚ	አህመድ ሀሰን አልበክር
ተከታይ	ጄይ ጋርነር
	የአብዮታዊ ዕዝ ምክር ቤት ሊቀመንበር
	ከሐምሌ 16 ቀን 1979 እስከ ሚያዝያ 9 ቀን 2003 ዓ.ም
ምክትል	ኢዛት ኢብራሂም አል-ዱሪ
ቀዳሚ	አህመድ ሀሰን አልበክር
ተከታይ	ቢሮ ተሰርዟል
	የኢራቅ ጠቅላይ ሚኒስትር
	ከግንቦት 29 ቀን 1994 እስከ ሚያዝያ 9 ቀን 2003 ዓ.ም
ፕሬዝዳንት	ራሱ
ጠቅላይ ሚኒስትር	አብዱልከሪም ቃሲም
ምክትል	ዝርዝር ታሪቅ አዚዝ (1994-2003); ; ታሃ ያሲን ረመዳን (1994-2001); ; መሐመድ አል-ዙበይዲ (1994-2001); ; ሂክማት አል-አዛዊ (1999-2003); ; አህመድ ሁሴን አል-ሳማራይ (2001-2003); ; አብደል ጣዋብ ህዋይሽ (2001-2003); ;
ቀዳሚ	አህመድ ሁሴን አል-ሳማራይ
ተከታይ	ሙሀመድ ባህር አል ኡለም
	የኢራቅ ጠቅላይ ሚኒስትር
	ከሐምሌ 16 ቀን 1979 እስከ መጋቢት 23 ቀን 1991 ዓ.ም
ፕሬዝዳንት	ራሱ
ምክትል	ዝርዝር ታሃ ያሲን ረመዳን (1979-1991); ; ታሪቅ አዚዝ (1979-1991); ; አድናን ኸይር-አላህ (1979-1989); ; ናኢም ሃዳድ (1979-1982); ; ሳዶውን ጋይዳን (1979-1982); ; ሳዶውን ሃማዲ (1982-1991); ; አላ ሁሴን (1990-1991); ;
ቀዳሚ	ሰኢድ ቃዛዝ
ተከታይ	አህመድ መሀመድ ያህያ
	ምክትል ፕሬዚዳንት
	ከሐምሌ 17 ቀን 1968 እስከ ሐምሌ 16 ቀን 1979 ዓ.ም
ፕሬዝዳንት	አህመድ ሀሰን አልበክር
ጠቅላይ ሚኒስትር	ዝርዝር አብዱል ራዛቅ አል-ናይፍ (1968-1968); ; አህመድ ሀሰን አልበክር (1968-1979); ;
ቀዳሚ	አህመድ ሀሰን አልበክር
ተከታይ	ኢዛት ኢብራሂም አል-ዱሪ
የተወለዱት	ሚያዝያ 28 ቀን 1937 ዓ.ም, አል-አውጃ, የሳላዲን ጠቅላይ ግዛት, የኢራቅ መንግሥት
የሞቱት	ታህሳስ 30/2006, የፍትህ ካምፕ, አል-ካዲሚያ, ባግዳድ, ኢራቅ
የተቀበሩት	አል-አውጃ
የፖለቲካ ፓርቲ	የአረብ ሶሻሊስት ባዝ ፓርቲ (1957-1966); ባአት ፓርቲ - የኢራቅ ክልል (1966-2006); ብሔራዊ ተራማጅ ግንባር (1974-2003)
ሙሉ ስም	ሳዳም ሁሴን አብዱልመጂድ አል-ተክሪቲ; صدام حسين عبد المجيد التكريتي
ዜግነት	የኢራቅ መንግሥት (1937-1958); የኢራቅ ሪፐብሊክ (1958-1963); የኢራቅ ሪፐብሊክ (1963-1968); የኢራቅ ሪፐብሊክ (1968-2003); ኢራቅ (2003-2006)
ባለቤት	ሰጂዳ ኸይራላህ ታልፋህ; ሰሚራ ሻባንዳር
ልጆች	ኡዳይ; ኩሳይ; ራጋድ; ራና; ሃላ
አባት	ሁሴን አብደል መጂድ
እናት	ሱብሃ አል-ሙስላት
ትምህርት	ካይሮ ዩኒቨርሲቲ
ሙያ	ወታደራዊ ፣ ፖለቲከኛ
ሀይማኖት	እስልምና
ፊርማ
	ወታደራዊ አገልግሎት
ኃይል	የኢራቅ ጦር ኃይሎች
ማዕረግ	የመስክ ማርሻል
ጦርነቶች	የኢራቅ-ኩርድ ግጭት; የኢራን-ኢራቅ ጦርነት; የባህረ ሰላጤ ጦርነት; የሻዕባን አመፅ; የኢራቅ ጦርነት

ሳዳም ሁሴን (ዓረብኛ: صدام حسين) (ከኤፕሪል 28 ቀን 1937^[1] እስከ ጥር 30 ቀን 2006 ዓ.ም)^[2] አምስተኛው የኢራቅ ሪፐብሊክ ፕሬዚዳንት፣ የአረብ ሶሻሊስት ባዝ ፓርቲ ፀሐፊ እና የኢራቅ ጦር ኃይሎች ጠቅላይ አዛዥ ከጁላይ 16 ቀን 1979 እስከ ሚያዝያ 9 ቀን 2003 ዓ.ም.^[3] ከ1979 እስከ 1991 እና ከ1994 እስከ 2003 የኢራቅ ጠቅላይ ሚኒስትር ሆነው አገልግለዋል። ከሐምሌ 17 ቀን 1968 እስከ ሐምሌ 16 ቀን 1979 የሪፐብሊኩ ምክትል ፕሬዝዳንት ሆነው አገልግለዋል።

ሳዳም ሁሴን የአረብ ብሄረተኛ እና የሶሻሊስት ሃሳቦችን በያዘው የኢራቅ ባዝ ፓርቲ ባካሄደው መፈንቅለ መንግስት ታዋቂነትን አግኝቷል, ሐምሌ 17 ቀን 1968 ሳዳም በባቲስት መፈንቅለ መንግስት ውስጥ ሚና ተጫውቷል እና ሳዳም ከዚያ በኋላ በአዲሱ የባቲስት አገዛዝ ውስጥ አስፈላጊ ሰው ሆኖ ምክትል ፕሬዝዳንት አህመድ ሀሰን አልበከርን ሲያገለግል ነበር። ሳዳም በምክትል ፕሬዝደንትነት ዘመናቸው በጁላይ 16 ቀን 1979 የፕሬዚዳንትነት ፅህፈት ቤቱን ሲረከቡ በቋሚነት መቆጣጠር እስኪችሉ ድረስ ስልጣኑን ያጠናከረ ነበር።^[4]^[5] በአረብ ሶሻሊስት ባዝ ፓርቲ ውስጥ ያሉ ተቃዋሚዎቹን እና ተቀናቃኞቹን ፓርቲውን ከድተዋል በሚል ሰበብ የማጥፋት ዘመቻ ከፍቷል።^[6]^[7]

በ1980 ሳዳም ከሴፕቴምበር 22 ቀን 1980 ጀምሮ ጦርነቱ እስከ ኦገስት 8 ቀን 1988 እስኪያበቃ ድረስ ለ8 ዓመታት የዘለቀ ጦርነት ከኢራን ጋር ገባ። ከኢራን ጋር ጦርነት ያበቃበት ሁለተኛ አመት ከማለፉ በፊት የኢራቅ ጦር በሳዳም ትእዛዝ ኩዌትን ነሐሴ 2 ቀን 1990 ወረረ።^[8] ይህም በ1991 የባህረ ሰላጤው ጦርነት እንዲፈነዳ አደረገ። ከዚያም ኢራቅ እስከ 2003 ድረስ በአለም አቀፍ ከበባ ውስጥ ቆየች፣ የአሜሪካ ታጣቂ ሃይሎች ኢራቅ የጅምላ ጨራሽ መሳሪያ እንዳላት እና ከኢራቅ ውስጥ የሚንቀሳቀሱ የአልቃይዳ አካላት አሉ በሚል ሰበብ የኢራቅ ሪፐብሊክ ግዛትን ሲቆጣጠሩ።

በታህሳስ 13 ቀን 2003 ሬድ ዶውን በተባለው ዘመቻ በቁጥጥር ስር ውሏል።^[9] ለፍርድ ቀርቦ የኢራቅ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ሳዳም ሁሴን በሰሩት ወንጀል እና የዘር ማጥፋት ወንጀል እንዲቀጣ ወሰነ። ቅጣቱ ተግባራዊ ሲሆን ሳዳም ሁሴን በታህሳስ 30 ቀን 2006 አረፉ።^[2]

ይዩ[ለማስተካከል | ኮድ አርም]

ምንጮች[ለማስተካከል | ኮድ አርም]

^ በአገዛዙ ጊዜ ይህ የተወለደበት ኦፊሴላዊ ቀን ነበር, ነገር ግን ትክክለኛው የልደት ቀን በ 1935 እና 1939 መካከል እንደሆነ ይታመናል. From Con Coughlin، Saddam The Secret Life Pan Books، 2003
^ ^ሀ ^ለ ሳዳም ሁሴን የሞተበት ቀን.
^ Positions.
^ صدام حسين رحلة النهاية أم الخلود, محمود عبده, ص21
^ صدام حسين رحلة النهاية أم الخلود, محمود عبده, ص22
^ Ba'ath purge.
^ የክስተቱን ቪዲዮ።
^ Invasion 1990.
^ Red Dawn.

[1] በአገዛዙ ጊዜ ይህ የተወለደበት ኦፊሴላዊ ቀን ነበር, ነገር ግን ትክክለኛው የልደት ቀን በ 1935 እና 1939 መካከል እንደሆነ ይታመናል. From Con Coughlin، Saddam The Secret Life Pan Books، 2003

[:0-2] ሀ ^ለ ሳዳም ሁሴን የሞተበት ቀን.

[3] Positions.

[4] صدام حسين رحلة النهاية أم الخلود, محمود عبده, ص21

[5] صدام حسين رحلة النهاية أم الخلود, محمود عبده, ص22

[6] Ba'ath purge.

[7] የክስተቱን ቪዲዮ።

[8] Invasion 1990.

[9] Red Dawn.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]