እድገንጥር
እድገንጥር የዜና ሞለኪውሎች ዓይነት ማንኛውም አባል ነው ፣ ይህም በብዙ ሴል ባሕርያት ውስጥ ሕዋሳት ያመነጫሉ ፣ ይህም የርቀት አካላትን ለመምታት ፣ የአካል ተግባሮችን እና ባህሪው ለማስተዳደር በዞር ማሽን በኩል ይተላለፋል ። [1] [2] ሆርሞኖች የተለያዩ ኬሚካዊ ውህዶች አሏቸው፤ በዋነኝነት በሦስት ምድቦች የተዋቀሩ ናቸው፦ ኢኮሳኖይድስእና ስቴሮይድስ እና አሚኖ አሲድ/ፕሮቲን (አሚኖዎች፣ ፔፕቲዶች እና ፕሮቲኖችም) ። ሆርሞኖችን የሚያፈርሱት ጉንፋን ለደማ ጉንፋን የሚሰጥ የሲሚካል ሥርዓት ያካትታሉ። አንዳንድ ጊዜ እድገንጥር የሚለው ቃል በሴሎች ውስጥ ወይም በአጎራባች ሴሎች ውስጥ የሚከሰቱትን ኬሚካሎች ያጠቃልላል.ሆርሞኖች በአካል እና በጡንቻዎች መካከል ለመግባባት ጥቅም ላይ ይውላሉ ፣ ለፊዚዮሎጂያዊ አመራር ፣ ባህሪው እንቅስቃሴዎች ፣ ለምሳሌ: መፍጨት ፣ ሜታቦሎጂ ፣ መተንፈስ ፣ የጡንቻ ተግባር ፣ የስሜት ግንዛቤ ፣እና እንቅልፍ ፣ ማውጣት ፣ ማሳለፊያ ፣ መጨናነቅ ፣ እድገት ፣ እድገት ، እንቅስቃሴ ፣እና መወለድ እና ስሜት. ። የሩቅ ሴሎች ውስጥ የሚገኙ ሆርሞኖች ዒላማ ሴሎች ውስጥ ከሚገኙት የወደፊት ፕሮቲኖች ጋር በመገናኘት ተጽዕኖ ያሳድራሉ፤ ይህም የሴሉ ተግባር ይለወጣል። እድገንጥር ከወደፊቱ ጋር ሲገናኝ፤ ይህም የሲግናል ማስተላለፊያ መንገዱን ያነቃቃል። ይህ በተለይ ለሴል አይነት ምላሽ ሊያስከትል ይችላል ፣ ይህም ፈጣን ያልሆኑ ጂኔቲክ ውጤቶችን ወይም ቀርፋፋ ጂኔታዊ ምላሾችን ያጠቃልላል ፣ ሆርሞኖች በጂኔቶች ተቀባዮች አማካኝነት ጂኔቶችን በማስቀረት ጂኔቶች እንዲገለጹ የሚያደርጉ ሲሆን ይህም ዒላማውን ፕሮቲን የበለጠ ጂኔትያዊነት ያመጣል። በአሚኖ አሲድ ላይ የተመሠረቱ ሆርሞኖች (አሚኖ ሆርሞኖዎች፣ ፔፕቲድ ወይም ፕሮቲን) በውሃ ውስጥ ሊሟሟሉ የሚችሉ ሲሆን በሁለተኛው ተላኪ አማካኝነት በዒላማው ሴሎች ወለል ላይ ይሰራሉ። የስቴሮይድ ሆርሞኖች በሊፒዶች ውስጥ የሚሟሟ ሲሆኑ በሴሎች ውስጥ በሴሎች መካከል በሚገኘው የሆይሊየም ሽፋን ውስጥ ይንቀሳቀሳሉ.እድገንጥር በብዙ ሕዋሳት ውስጥ ሊፈታ ይችላል። የጆሮ ሕዋሳት ዋነኛው ምሳሌ ነው፣ ነገር ግን በሌሎች የአካል ክፍሎች ውስጥ የሚገኙ ልዩ ሕዋሳት ደግሞ ሆርሞኖችን ይለዩታል። እድገንጥር የሚወጣው በብዙ የሥነ ሥርዓት አካላት ውስጥ ለሚገኙ ልዩ የህይወት ኬሚካዊ ምልክቶች ምላሽ በመስጠት ነው። ለምሳሌ በደም ውስጥ ያለው ካልሲየም መጠን ለደም ውስጥ የሚመጣውን የእድገንጥር ምርት ይጎዳል፤ የደም ውስጥ ያለው የስኳር መጠን (የደም ውስጥ ያለው ግሉኮስ መጠን) ደግሞ ኢንሱሊን ምርት ላይ ተጽዕኖ ያሳድራል። ምክንያቱም የሆድ ውጤቶችና የውጭ የሳንባ ምሰሶ መፍሰስ (የተላላፊው ጭማቂ መጠን፣ የሳንባ ማጉያ ጢም) ወደ ፒቲኦቲስ መግቢያ የሚሆኑ ሲሆን የሆርሞኖችን እንቅስቃሴ በመመርኮዝ የሆርሞች ፍሰት ይሰራል። የዘር ማጥፊያ ሆርሞኖች፣ የሽሮ ሆርሞኖችን እና የደም ቧንቧ ሆርሞናዎችን ማምረት ብዙውን ጊዜ ቀጥተኛ ተፅዕኖ እና የምላሽ ግንኙነቶችን በስብስብስብ ስብስቦች ላይ የተመሠረተ ነው ይህም የሽሮ-የተሳሳተ-ነርቭ-ነርቮ-ነርዎ, የዘር ማምረት እና የመንገድ-ነርዮ አካላትን ያጠቃልላል.በማግለል ላይ በመመርኮዝ የተወሰኑ ሆርሞኖች፣ ፕሮቲኖች እና ካቲኮላሚኖች የሚገኙት በወሲብ ሂደት ውስጥ ለመተላለፍ ዝግጁ ናቸው፤ ሌሎች የስትሮይድ እና የሮክቶይድ ሆርሞኖች የሚገኙ ሆርሞኖችን በሊፒዶች ውስጥ ሊቀልጡ ይችላሉ ፣ እነዚህ ሆርሞናት በስፋት እንዲሰራጩ ማድረግ አለባቸው ፣ እነዚህ ሆርምኖች ከፕላዝማው ጋር መገናኘት አለባቸው (ለምሳሌ ፣ ከቲሮክሲን ጋር የተያያዘ ግሎፖሊን (ጂኤምቲኤስ)) የግንኙነት ውህዶች - ፕሮቲን ለመፍጠር። አንዳንድ ሆርሞኖች ወደ ደም ውስጥ ሲፈቱ ሙሉ በሙሉ ንቁ ናቸው (እንደ ኢንሱሊን እና የእድገት ሆርሞኖቹ ያሉ) ፣ ሌሎች ሆርሞናት ደግሞ በከፍተኛ ደረጃ በሚደራጁት በተከታታይ የማነቃቂያ እርምጃዎች ውስጥ በልዩ ሕዋሳት ውስጥ ማነቃቃት ያለባቸው የእድገንጥር ቀዳሚዎች ናቸው። የደም ስውር ሕዋሳት ሆርሞኖችን በቀጥታ ወደ ደም ውስጥ ይለቀቃል። ፣ አብዛኛውን ጊዜ ወደ ተተኪው የደም ሽቦዎች . የውጭው የእድገንጥር ማሰራጫ ደግሞ በሰርጥ አማካኝነት ሆርሞኖቹን በተዘዋዋሪ ይለወጣል። የሴል ሚዛናዊ ተግባር ያላቸው ሆርሞኖች (ሴሉ ምርቱን ወደ ጎረቤት ሴል በማስተላለፍ) በሴል ሴል ሴል ውስጥ ወደ ጎረቤቶቹ ዒላማ ሕዋሳት ይሰራጫሉ.
በአጠቃላይ የእድገንጥር ወይም የኤንዶሮሲን ስርዓት በዋነኛነት የሚያተኩረው በሰውነት ውስጥ ያሉ የተለያዩ ሜታቦሊዝም ተግባራትን በመቆጣጠር ላይ ነው, ለምሳሌ በሴሎች ውስጥ ያሉ የኬሚካላዊ ግኝቶች መጠን, በሴሎች ውስጥ ያሉ ንጥረ ነገሮችን በማጓጓዝ, ወይም ሌሎች የሴሉላር ሜታቦሊዝም እንደ እድገት እና ምስጢራዊነት. . አንዳንድ የእድገንጥር ተጽእኖዎች የሚከናወኑት ሆርሞኖች ከተከማቹ እና ከተለቀቁ በኋላ በሰከንዶች ውስጥ ነው, ሌሎች ደግሞ ለመጀመር ብዙ ቀናት ያስፈልጋቸዋል ነገር ግን በእድገንጥር ኬሚስትሪ ልዩነት መሰረት ለብዙ ሳምንታት ወይም ለወራት ይቀጥላሉ.
በእድገንጥር እና በነርቭ ሥርዓቶች መካከል ብዙ ግንኙነቶች አሉ. ለምሳሌ፡ ለተገቢው የነርቭ ማነቃቂያ ምላሽ ከሞላ ጎደል ሙሉ በሙሉ ሆርሞኖችን የሚያመነጩት ቢያንስ ሁለት እጢዎች አሉ፡ አድሬናል ሜዱላ፣ አድሬናል ሜዱላ እና ፒቱታሪ ግራንት . የተለያዩ የፒቱታሪ ሆርሞኖች ደግሞ በአብዛኛዎቹ ሌሎች የኢንዶሮኒክ እጢዎች ውስጥ ያለውን ፈሳሽ ይቆጣጠራሉ። [3]
- ^ . doi:10.1016/0039-128X(96)00030-X. PMID 8733009.
- ^ . doi:10.1016/0968-0004(92)90323-2. PMID 1585458.
- ^ . ISBN 978-0521692014. Lay summary.Neave N (2008). Hormones and behaviour: a psychological approach. Cambridge: Cambridge Univ. Press. ISBN:978-0521692014.
{{استشهاد بكتاب}}
: الوسيط غير المعروف|laysummary=
تم تجاهله (مساعدة) تصنيف:أخطاء الاستشهاد: وسائط غير مدعومة