ጊፋታ
ጊፋታ በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል በወላይታ ብሔር የሚከበር የብሔሩ ይዘን መለወጫ በዓል ነው። [1] ይህ በዓል በየዓመቱ በመስከረም ወር ይከበራል. [1] በዚህ አከባበር ወላይታዎች አዲሱን አመት ተቀብለው አሮጌውን ያሰናብታል። [1] ጊፋታ ማለት “መጀመሪያ” ማለት ሲሆን ከአሮጌ ወደ አዲስ፣ ከጨለማ ወደ ብርሃን የሚያሻግር እንደ ድልድይ ይቆጠራል። [2] በጊፋታ ወቅት፣ ወላይታዎች ይጨፍራሉ እና በባህላዊ ምግቦች ይደሰታሉ። የጊፋታ ፋይዳ ያለፉትን ጉዳዮች ማስወገድ እና እንደገና መጀመር ፣ ያለፉትን አለመግባባቶች ማስታረቅ እና የቤተሰብ እና የማህበረሰብ ግንኙነቶችን ማጠናከር ነው። [1]
በወላይታ ዘመን አቆጣጠር መሠረት የንጉሣዊው አማካሪዎች አሮጌው ዓመት ሲቃረብ በቆጠራ ባለሙያዎች ወደ ቤተ መንግሥት ይጠራሉ። [3] ከዚያም የንጉሣዊው አማካሪዎች የጨረቃን ዑደት ሥረ መሠረት ለማወቅ በሌሊት ወጥተው የጨረቃን አራት ክፍሎች ማለትም (poo'uwa, xumaa, xeeruwa, Goobanaa) በል ይለያሉ። ከዛም የዓመቱን ቁጥር ያላቸውን ምልክቶች ይዘው መጥተው ሙሉውን ሙሉ ጨረቃ ይጠብቃሉ። የጨረቃ ዑደት ለንጉሱ እና ለአማካሪዎቹ ያስታውቃሉ። [4] ቀኑን በትክክል ለንጉሡ ከነገሩ በኋላ ሽልማታቸውን ይዘው ወደ ቤታቸው ይመለሳሉ፤ ንጉሡም የበዓሉን አቀራረብ ለሕዝቡ በአዋጅ በገበያና በሕዝብ ስብሰባ ይነገራል።
- ^ ሀ ለ ሐ መ "Wolaytan way of ushering in New Year". https://www.thereporterethiopia.com/article/wolaytan-way-ushering-new-year?__cf_chl_managed_tk__=pmd_DPe5ZN5pw5_i2BYnEmlthEI4LIu2CN6q95Vp9H1VCNs-1631198429-0-gqNtZGzNAuWjcnBszRNR.
- ^ "ስለ ጊፋታ በዓል አከባበር አጭር ማብራሪያ" (በam). Wolayta Zone Administrations. Archived from the original on 2023-06-10. በ2024-08-17 የተወሰደ.
- ^ "AWANA" (በen). Association of Wolayta and Allies in North America.
- ^ "Gazziya" (በen). Association of Wolayta and Allies in North America.
