ወይራ

ወይራ

ወይራ (Olea europaea) በአለም ዙሪያ የሚገኝ ዛፍ ተክል ነው።

በግዕዝ እንዲሁም በአረብኛ እና በእብራይስጥ ዛፉ «ዘይት» ተብሏል፤ ይህም በአማርኛ «ዘይት» የሚለው ቃል መነሻ ነው።

በብዛት የሚገኝበት መልክዓ ምድር

ከቅድመ-ታሪክ ጀምሮ በሜድትራኔያን ባህር ዙሪያ ታርሷል፤ አሁንም በብዙ አገራት ይታድጋል። በተለይ በሞቀ አገር ለባህር ወይም ውቅያኖስ ቅርብ በሆነ ቦታ ይበቅላል።

የተክሉ ጥቅም

ከፍራፍሬው ጭምር የወይራ ምርቶች የወይራ ዘይትና እንጨት ናቸው። የወይራ ቅጠልም በአንዳንድ ባሕላዊ መድሃኒት ውስጥ ይጠቀማል።

በባሕል መድሃኒት፣ የወይራ ዘይት መረቅ ጠብታ በጆሮ ለጆሮ ሕመም ተዘግቧል።

አስተዳደግ

አደገኛ ዝርዮች፦

• የወይራ ትንኝ - ዕንቁላል በፍሬው ታስቀምጣለች
• Cycloconium oleaginum ፈንገስ
• Pseudomonas savastanoi ባክቴሪያ
• አንዳንድ አባጨጓሬ ቅጠሉን አባባንም ይበላል
• ጥቁሩ የቅርፊት ሦስት አጽቄ
• የእንኮይ ነቀዝ ቅጠሉን ይበላል
• ጥንቸል ልጡን ይበላል።
• ትንሽ አይጥ ወይም ትንንሽ ዘራይጥ ሥሩን ይበላል።