ኢዲን-ዳጋን

የኢዲን-ዳጋን መዝሙር (ሸክላ)

ኢዲን-ዳጋን ከ1862 እስከ 1850 ዓክልበ. ግድም ድረስ (ኡልትራ አጭር አቆጣጠር) ከኢሲን ሥርወ መንግሥት የሱመር ንጉሥ ነበር። ማዕረጉ በይፋ «የኡር፣ የሱመርና የአካድ ንጉሥ» ነበረ።

የሱመር ነገሥታት ዝርዝር ኢዲን-ዳጋን ለ፳፩ ዓመታት እንደ ገዛ ሲለን፣ ፲፫ የዓመት ስሞች ብቻ ለእርሱ ይታወቃሉ። ፪ኛው ዓመት «የኢዲን-ዳጋን ሴት ልጅ ማቱምኒያቱም የአንሻንን ንጉሥ ያገባችበት ዓመት» ተባለ። ከዚህ በቀር፣ የዓመት ስሞቹ ለአረመኔ ጣኦታቱ ሥርዓት ጌጣጌጥ ወይም ሕንጻዎች ስለ መሥራቱ ናቸው እንጂ ምንም ዘመቻ ወይም ፖለቲካዊ ጉዳይ አይዘግቡም። በዚህ ዘመን አለቆቹ በቅንጦት እንደ ኖሩ ይሆናል።

ኢዲን-ዳጋን ከአሞራውያን ዘር ቢሆንም አሞራውያን ሱመርን ከማስቸግር አልቀሩም። በአንድ ጽላት ቅጂ ዘንድ፣ የኢዲን-ዳጋን ሻለቃ ሲን-ኢላት ከአሞራውያን ነገድ ጋር በካኩላቱም ዙሪያ ተዋጋ። የአሞራውያን አለቃ ምናልባት ሳሚዩም ነበረ፤ ልጁም ጉንጉኑም በኋላ (1844 ዓክልበ. ግድም) በላርሳ ነጻነት አዋጀ። የኢዲን-ዳጋን ሥልጣን በኒፑር ላይ ደግሞ ለጊዜው እንደ ጠፋ ይቻላል። በኋላ ዘመን የኢሲን ንጉሥ ኤንሊል-ባኒ እንደ ዘገበው፣ ኢዲን-ዳጋን ፪ የጣኦት ሐውልቶች ሠርቶ ወደ ኒፑር ግን ሊያስገባቸው አልቻለም፤ ሐውልቶቹም እስከ ኤንሊል-ባኒ ዘመን ድረስ በኢሲን ቆዩ። እንዲሁም የኢዲን-ዳጋን ልጅና ተከታይ እሽመ-ዳጋን ኒፑርን ወደ ኢሲን ግዛት እንደ መለሠው ይባላል።

ሌላ ጽላት እንደ አረምኔ እምነታቸው ንጉሥ ኢዲን-ዳጋን በሰዶማዊ ሠልፍ እንደ ታየ ይናገራል። እስከምናውቅ ድረስ ይሄ በታሪክ መጀመርያው በአንዱ መንግሥት የተደገፈው ሰዶማዊ ሠልፍ የተከሠተበት ጊዜ ይመስላል።

ቀዳሚው ሹ-ኢሊሹ

የኢሲንና የሱመር ንጉሥ 1862-1850 ዓክልበ. ግድም

ተከታይ እሽመ-ዳጋን