ኢትዮ ቴሌኮም

Ethio-Telecom

ኢትዮ ቴሌኮም ቀድሞ የኢትዮጵያ ቴሌኮሙኒኬሽን ኮርፖሬሽን በኢትዮጵያ ውስጥ ካሉት የመንግስት መስሪያ ቤቶች ከየኢትዮጵያ አየር መንገድ ቀጥሎ ሁለተኛው ግዙፍ መስሪያ ቤት ሲሆን፣ ለሀገሪቱ ዘመናዊ የግንኙነት አውታር በቀዳሚነት አገልግሎት ይሠጣል። ዋና መስሪያቤቱ በዋና ከተማዋ አዲስ አበባ ይገኛል። የተመሠረተው በአዋጅ ቁጥር 131/52 በ1952 እ.ኤ.አ. ነበር።

ቀደም ሲል የኢትዮጵያ ቴሌኮሙዩኒኬሽን ኮርፖሬሽን በመባል የሚታወቀው ኢትዮ ቴሌኮም ዋናው የኢንተርኔት እና የስልክ አገልግሎት አቅራቢ በመሆን የሚያገለግል የኢትዮጵያ ቴሌኮሙኒኬሽን ኩባንያ ነው ፡፡ ኢትዮ ቴሌኮም በባለቤትነት የተያዘው በኢትዮጵያ መንግስት ሲሆን በኢትዮጵያ በሚገኙ ሁሉም የቴሌኮሙኒኬሽን አገልግሎቶች ላይ በብቸኝነት የሚቆጣጠር ነው ፡፡ [2] መቀመጫውን አዲስ አበባ በማድረግ ከኢትዮጵያ አየር መንገድ ፣ ከኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ፣ ከኢንሹራንስ ኮርፖሬሽን እና ከኢትዮጵያ የመርከብ መስመሮች ጋር በመሆን በኢትዮጵያ ውስጥ በመንግስት ባለቤትነት ከሚተዳደሩ “ቢግ -5” ቡድኖች አንዱ ነው ፡፡ [3]

ኢትዮ ቴሌኮም እ.ኤ.አ. ከ 2010 እስከ 2013 በሰኔ ወር ባለው የሥራ አመራር ውል በፈረንሣይ ቴሌኮም የሚተዳደር ሲሆን የኢትዮጵያ መንግሥት ትዕዛዞችን እንዲያከብር ተገደደ ፡፡ [4] ኢቲሲ በፍጥነት በማደግ ላይ ያለችውን የሀገሪቱን ጥያቄ ማሟላት ባለመቻሉ መንግስት ለአስተዳደሩ መሰጠቱን ገል ጿል ፡፡ በተጨማሪም የቴሌኮሙኒኬሽን አገልግሎቶች ቢያንስ በቅርብ ጊዜ ውስጥ ወደ ግል እንደማይተላለፉ ተገልጻል ፡፡ [5] ኢትዮ ቴሌኮም ከ 300 ሚሊዮን ዶላር በላይ ለኢትዮጵያ መንግስት ገቢ ያስገኘ ሲሆን በቀድሞው ጠቅላይ ሚኒስትር ኃይለማርያም ደሳለኝ “የገንዘብ ላም” ተብሏል ፡፡

ታሪክ

በመቐለ ከተማ የኢትዮ ቴሌኮም ህንፃ እና አንቴና ምሰሶ

በመጀመሪያ የፖስታ ፣ የስልክ እና የቴሌግራፍ ሚኒስቴር ክፍፍል ፣ ኢቲሲ ምን ሊሆን ይችላል ተብሎ የተቋቋመው እ.ኤ.አ.በ 1952 በአዋጅ ቁጥር 131/52 የኢትዮጵያ ቴሌኮሙኒኬሽን ኢምፔሪያል ቦርድ (ኢ.ኢ.ኢ.ኢ.ኢ.) ተቋቋመ ፡፡ እንደ ጥቅምት ወር (እ.ኤ.አ.) በ 1981 (እ.ኤ.አ.) እንደገና የተደራጀው የኢትዮጵያ ቴሌኮሙዩኒኬሽን አገልግሎት እንደ የኢትዮጵያ ቴሌኮሙኒኬሽን አገልግሎት ሆኖ ፡፡ እ.ኤ.አ. በኖቬምበር 1996 የኢትዮጵያ ቴሌኮሙዩኒኬሽን ባለስልጣን በሚኒስትሮች ምክር ቤት ደንብ ቁጥር 10/1996 ኢቲሲ ሆነ ፡፡ ቀጣዩ አዋጅ 49/1996 የኢ.ቲ.ሲን ግዴታዎች እና ግዴታዎች አስፋፋ ፡፡ ለዓለም አቀፍ የትራፊክ አገናኞች እና ለግንኙነት አገልግሎቶች ኢ.ቲ.ሲ በዋነኝነት በሱሉልታ የሚገኘው የሕንድ ውቅያኖስን እና የአትላንቲክ ውቅያኖስ ሳተላይቶችን የሚያስተላልፍ እና የሚቀበለውን የምድር ጣቢያውን ይጠቀማል ፡፡ [7] በቀድሞ ማማ ግንባታዎች ዲዛይንና ምህንድስና (እ.ኤ.አ. በ 1970 ዎቹ) የምህንድስና አማካሪ ድርጅት አሩፕ ተሳትፈዋል፡፡

ኢቲሲ (እ.ኤ.አ.) እ.ኤ.አ. በ 2006 መገባደጃ ላይ የኢትዮ ቴሌኮሙኒኬሽን አገልግሎቶችን ለማሻሻልና ለማስፋፋት ከሶስት የቻይና ኩባንያዎች ፣ ዜድቲኢ ኮርፖሬሽን ፣ ሁዋዌ ቴክኖሎጂስ እና የቻይና ዓለም አቀፍ ቴሌኮሙኒኬሽን ኮንስትራክሽን ኮርፖሬሽን ጋር 1.5 ቢሊዮን ዶላር የሚያወጣ ስምምነት ፈርመዋል ፡፡ ይህ ስምምነት የሞባይል አገልግሎቶችን ቁጥር ከ 1.5 ሚሊዮን ወደ 7 ሚሊዮን ፣ የመሬት መስመር የስልክ አገልግሎቶችን ከ 1 ሚሊዮን ወደ 4 ሚሊዮን ከፍ ያደርገዋል ፣ እንዲሁም የፋይበር ኦፕቲክ ኔትወርክን ከአሁኑ 4000 ኪሎ ሜትር ወደ 2010 ከፍ ያደርገዋል ፡፡ ይህ የ ‹ሀ› አካል ነው ፡፡ በኢትዮጵያ መንግስት የሀገሪቱን የቴሌኮሙኒኬሽን መሰረተ ልማት ለማሻሻል ትልቅ የአሜሪካን ዶላር 2.4 ቢሊዮን ዶላር ዕቅድ [8] በ 2018 የሞባይል አገልግሎት ንግድ ከሀገሪቱ 85% ደርሷል ፡፡ እ.ኤ.አ. የካቲት 2018 (እ.ኤ.አ.) ኢትዮ ቴሌኮም 64.4 ሚሊዮን ተመዝጋቢዎች እንደነበሩት በአህጉሪቱ ትልቁ የቴሌኮሙኒኬሽን አገልግሎት ኦፕሬተር ማድረጉ ተዘግቧል ፡፡ ኦፕሬተሩ ኢትዮጵያን በኬንያ ፣ በጅቡቲ እና በሱዳን በኩል ከሌላው ዓለም ጋር ለማገናኘት 42 ጊቢ / ሰ አቅም ያላቸውን ሦስት ምድራዊ ፋይበር ኦፕቲክ ኬብሎችን ይሠራል ፡፡ [9] ነሐሴ 2019 (እ.አ.አ.) ኩባንያው የቴሌኮምን ዘርፍ በሊበራል አደርጋለሁ ብሎ ከወሰነበት ጊዜ ጀምሮ ሌሎች የቴሌኮም ኩባንያዎች ወደ ኢትዮጵያ ገበያ ከመግባታቸው በፊት 4 ጂ ኔትዎርክ እንደሚጭን አስታውቋል ፡፡ [10]

የኢትዮ ቴሌኮም ዋና መስሪያ ቤት በአዲስ አበባ

የአሁኑ የኢትዮ ቴሌኮም ዋና ስራ አስፈፃሚ ፍሬህይወት ታምሩ ከነሐሴ 1 ቀን 2018 ጀምሮ አንዷለም አድማሴዬን በመቀጠል አምስት ዓመት ያገለገሉ ነበሩ ፡፡ አንዱዓለም የከፍተኛ ትምህርት አግባብነትና ጥራት ኤጀንሲ ዳይሬክተር ሆነው ተመድበዋል ፡፡ ፍሬህይወት ከዚህ በፊት ለዚያው የኢትዮጵያ ቴሌኮሙኒኬሽን ኮርፖሬሽን የውስጥ ድጋፍ አገልግሎት በምክትል ዋና ሥራ አስፈፃሚነት ሰርታለች ፡፡ ሁሉንም የክትትል ጥራት ፕሮቶኮሎችን እንደምታስተዳድር ለካፒታል ተናግራለች ፡፡ [11]

(እ.አ.አ.) እስከ ነሐሴ 26 ቀን 2020 ድረስ ኢትዮ ቴሌኮም በ 2020 የበጀት ዓመት 842 አዲስ የመሠረተ ልማት ቦታን ለማራዘም አቅዶ ነበር ፡፡ ይህ ተጨማሪ መሠረተ ልማት ኩባንያው ተጨማሪ 5.2 ሚሊዮን አዳዲስ ደንበኞችን ለማስተናገድ ያስችለዋል ተብሎ ይጠበቃል ፡፡ ኩባንያው በዚህ የበጀት ዓመት 55.5 ቢሊዮን ብር ገቢ ለማመን አቅዶ ካለፈው በጀት ዓመት በ 16 ፒሲ ዕድገት አሳይቷል ፡፡ በተጨማሪም የአገሪቱን የቴሌኮም መጠጋጋት ወደ 51.3pcc ለማሳደግ አቅዷል [12] በአሁኑ ሰአት ቴሌብርናቴሌብር ሱፐር አፕ አቅርቧል።