Jump to content

ዶሪ

ከውክፔዲያ

ራስ ዶሪኢትዮጵያ ዘመነ መሳፍንትበጌምድር ራስ፣ ለጥቂትም ወራት በ1823 ዓም የየጁ ስርወ መንግስት እንደራሴ ነበሩ። የራስ ጉግሣ ልጅና የራስ ማርዬ ወንድም ነበሩ።

ወንድማቸው ራስ ይማም ከአረፉ በኋላ፣ ራስ ማርዬ ማዕረጉን ቶሎ ይዘው ነበር፣ ዶሪ በጦር ምንም ቢቃውሙዋቸው።[1]

ዶሪ በየጁ ኦሮሞ ጦርነት ከማርዬ ጋር በደብረ አባይ ውግያ ታገሉ። ራስ ማርዬ በውግያው ተገድለው ዶሪና ሥራዊታቸው በትግራይ ውስጥ በዘበዙ።[2]

አክሱም ከተማ ዙሪያ ባለው አገር ቤት እየዘረፉ፣ ራስ ዶሪ ድንገት ታመሙ። በፈረንጅ ተጓዡ ሳሙኤል ጎባ ምስክር መሰረት፣ ያንጊዜ ራስ ዶሪ በሎሌዎቹ ላይ የታማኝነት ጥያቄ አንሥተው ግማሾቹ ሎሌዎች እንዲታሠሩ አዘዙ። ወደ ደብረ ታቦር ተመልሰው በክረምቱ ሞቱ።[3] እንደራሴው እየሆኑ ያደረጉት አንድያ ትልቅ ሥራ ንጉሠ ነገሥቱን ዓፄ ጊጋር ከዙፋናቸው አወርደው በፈንታቸው 4ኛው ኢያሱ መሾማቸው ነበረ።

በዘመነ መሳፍንት ዘና መዋዕሎች ዘንድ፣ የራስ ዶሪ ጭፍሮች ከትግራይ እየተመለሱ ብዙዎች ርበው ፈረሶቻቸውን ለወተት ወይም ለዳቦ ሸጡ። ዶሪ ጽድቅ እንደራሴ በመሆናቸው ጭፍራው ዳቦ ወይም ወተት ከሰው የቃመ እንደ ሆነ የበዳዩ ፈረስ ለተበዳዩ ይሰጠው ነበር ይላል። ደጃዝማቾች ክንፉ እና አመዴ ሁከት እንዳያንሱ ታሰሩ ይላል፤ ከዚያ ዶሪ ታመው በሰኔ ወር ዓረፉ ይላል።[4]

  1. ^ Donald Crummey, "Family and Property amongst the Amhara Nobility", Journal of African History, special issue: The History of the Family in Africa, 24 1983, p. 218
  2. ^ Mordechai Abir, The Era of the Princes: the Challenge of Islam and the Re-unification of the Christian empire, 1769-1855 (London: Longmans, 1968), p. 36
  3. ^ Letter of 27 February 1832, cited in Church Missionary Record, Detailing the Proceedings of the Church Missionary Society for the year 1833 (London, 1833), p. 8; Richard K.P. Pankhurst, History of Ethiopian Towns (Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1982), vol. 1 p. 266.
  4. ^ የዘመነ መሳፍንት ዘና መዋዕሎች -- ግዕዝ እና እንግሊዝኛ
ቀዳሚው
ማርዬ
የጁ ስርወ መንግስት ተከታይ
ዓሊ (ትንሹ)