ቦሎሶ ሶሬ
| ቦሎሶ ሶሬ Bolooso Soore | |
| ወረዳ | |
| ሀገር | ኢትዮጵያ |
| ክልል | ደቡብ ኢትዮጵያ ክልላዊ መንግስት |
| ዞን | ዎላይታ |
| ርዕሰ ከተማ | አረካ |
| የሕዝብ ብዛት | |
| • አጠቃላይ | 279,218 |
ቦሎሶ ሶሬ በደቡብ ኢትዮጵያ ክልላዊ መንግስት ውስጥ በዎላይታ ዞን የሚገኝ ወረዳ ነው። ቦሎሶ ሶሬ በደቡብ በሶዶ ዙሪያ እና በዳሞት ሶሬ ፣ በምዕራብ በቦሎሶ ቦምቤ ፣ በሰሜን ምስራቅ ከከምባታ ጠምባሮ ዞን ፣ በሰሜን ምዕራብ በሀዲያ ዞን ፣ በምስራቅ በዳሞት ፑላሳ፣ በደቡብ ምስራቅ ደግሞ በዳሞት ጋሌ ይዋሰናል። የወረዳው የአስተዳደር ማእከሉ አረካ ከተማ ነው።
በዚህ ወረዳ ውስጥ የተፈጥሮ ሀብት እንደ ስቴሌ ያላቸው ሶስት ሜጋሊቲክ ሳይቶች ይገኛል። ከነዚህ ጣቢያዎች አንዱ ጫማ ሄምቤቾ ነው። በሸአ ወንዝ አቅራቢያ የእንስሳት ምስሎች የተቀረጹበት ቦታ አለ; በሼአ ቦታ ላይ ኦብሲድያን እና ሴራምክ ቁርጥራጮች ተስተውለዋል።
ቦሎሶ ሶሬ 57 ኪሎ ሜትር ሙሉ የአየር ሁኔታ መንገዶች እና 74 ኪሎ ሜትር ደረቅ የአየር ሁኔታ መንገዶች አሉ። ይህም በአማካይ የመንገድ ጥግግት በ1000 ካሬ ኪሎ ሜትር 206 ኪሎ ሜትር ነው። ወረዳው ከወላይታ ተናጋሪ ህዝቦች ጋር በባህል አንድ አይነት ነው፣ ምንም እንኳን ትንሽ ነገር ግን ንቁ የፕሮቴስታንት እና የካቶሊክ እምነት ተከታዮች ንዑስ ባህል ፈጠሩ ቢሆንም።
ታሪክ[ለማስተካከል | ኮድ አርም]
ቦሎሶ ሶሬ የመሬት ማሻሻያ ቅኝት በ1980-1981 በደሳለኝ ራህማቶ መሪነት ተካሄዷል። ቦሎሶ " በወላይታ ግብርና ልማት ክፍል የረጅም ዓመታት የመሠረተ ልማትና የኤክስቴንሽን አገልግሎት ተጠቃሚ" መሆኑን አረጋግጧል። ምንም እንኳን አካባቢው ባለፉት አመታት በምግብ ራሱን የቻለ ቢሆንም ቀስ በቀስ የድህነት ምልክቶች ታይተዋል። እ.ኤ.አ. በ 1971 በተደረገ ጥናት 30% የሚሆኑት የቦሎሶ ቤተሰቦች በበሬ የተሳለ ማረሻ ለእርሻ አልተጠቀሙም። ከአሥር ዓመታት በኋላ ቃለ መጠይቅ ከተደረገላቸው ገበሬዎች መካከል 52% የሚሆኑት የበሬዎች ባለቤት አልነበሩም።
ጠቅላይ ሚኒስትር ታምራት ላይኔ እኤአ ሰኔ 1 ቀን 1994 በቦሎሶ ሶሬ በረሃብ የተጎዱ መንደሮችን መጎብኘት ጀመሩ። በዚህ ወረዳ ብቻ ከ5,000 በላይ ሰዎች በረሃብ ወይም በወባ ህይወታቸውን ያጡ ሲሆን 60% ያህሉ ህጻናት ናቸው።
እኤአ በማርች 1996 ቦሎሶ ሶሬ በስምንት የገጠር ቀበሌዎች ውስጥ በርካታ የበረዶ አውሎ ነፋሶች አጋጥሟቸዋል ፣ ከእነዚህም ውስጥ ሁለቱ ከባድ ጉዳት እንደደረሰባቸው ተናግረዋል ። የወረዳው አደጋ መከላከልና ዝግጅት ኮሚቴ በአምስት ቀበሌዎች ላሉ 4,205 አባወራዎች ያቀረበውን ዘር በማከፋፈል አደጋውን አሻሽሏል። [1]
የስነ ሕዝብ አወቃቀር[ለማስተካከል | ኮድ አርም]
በማዕከላዊ ስታቲስቲክስ ኤጀንሲ በተካሄደው የ2019 የህዝብ ብዛት ትንበያ መሰረት ይህ ወረዳ በድምሩ 279,218 ህዝብ ያላት ሲሆን ከነዚህም መካከል 144,236 ሴቶች እና 134,982 ወንዶች ናቸው።[2] 31,408 ወይም 15.87% የሚሆነው የወረዳው ህዝብ የከተማ ነዋሪዎች ናቸው። አብዛኛው ነዋሪ ፕሮቴስታንቶች ናቸው፣ 56.83% የሚሆነው ህዝብ ይህንን እምነት ተከታዮች ሲሆኑ፣ 35.07% የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ክርስትና እምነት ተከታዮች፣ እና 5.99% የካቶሊክ እምነት ተከታዮች ናቸው።
እ.ኤ.አ. በ1994 የተካሄደው ሀገር አቀፍ የህዝብ ቆጠራ በጠቅላላው የዚህ ወረዳ ህዝብ 247,239 ሲሆን ከነዚህም 121,152 ወንዶች እና 126,087 ሴቶች ናቸው። 17,517 ወይም 7.09% ህዝቧ የከተማ ነዋሪዎች ነበሩ። (ይህ በአጠቃላይ በዚህ ወረዳ ውስጥ የአንድ የገጠር ቀበሌ ከፊል ነዋሪዎች ግምትን ያቀፈ ሲሆን ያልተቆጠሩት ነዋሪዎች 2,378 ነዋሪዎች ይገመታሉ, ከነዚህም ውስጥ 1,190 ወንዶች እና 1,188 ሴቶች ናቸው.) ትልቁ ብሄረሰብ ሪፖርት አድርጓል. በቦሎሶ ሶሬ ወላይታ (98.42%) ሲሆን ወላይታ በ98.6 በመቶው ነዋሪዎች የሚነገር የበላይ ቀዳሚ ቋንቋ ነበር። አብዛኛው ነዋሪ የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ሃይማኖት ተከታይ የነበረ ሲሆን 60.23% ያህሉ ይህንን እምነት እንዳላቸው ሲገልጹ 33.2% የሚሆኑት ፕሮቴስታንቶች እና 4.91% የሮማ ካቶሊክ እምነት ተከታዮች ናቸው።
ታዋቂ ሰዎች[ለማስተካከል | ኮድ አርም]
1. ኃ/ ማርያም ደሳለኝ - የቀድሞ የኢትዮጵያ ጠቅላይ ሚኒስትር እኤአ 2012-2018 [3]
2. ተክለወልድ አጥናፉ - የቀድሞ የኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክ ገዥ እኤአ ከ2000 እስከ የካቲት 6 ቀን 2020 ዓ.ም. በአሁኑ ወቅት የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ሊቀመንበር ሆነው በማገልገል ላይ ይገኛሉ። የጠቅላይ ሚኒስትሩ የፋይናንስ ጉዳዮች ዘርፍ አማካሪም ናቸው።
ማስታወሻዎች[ለማስተካከል | ኮድ አርም]
- ^ "Field Trip Report to Welayita and North Omo (2 - 6 April)", UNDP-EUE Report (accessed 19 February 2009)
- ^ Projected population of Ethiopia
- ^ "Hailemariam Desalegn Ethiopian Biography".