አልባኒያ

Republika e Shqipërisë የኣልባኒያ ሬፑብሊክ
ሰንደቅ ዓላማ አርማ
ብሔራዊ መዝሙር:  Himni i Flamurit
የአልባኒያመገኛ
ዋና ከተማ		ቲራና
ብሔራዊ ቋንቋዎች		አልባንኛ
መንግሥት {{{ፕሬዝዳንት ጠቅላይ ሚኒስትር		ዒሊር መታ ዔዲ ራማ
የመሬት ስፋት አጠቃላይ (ካሬ ኪ.ሜ.) ውሀ (%)		28,748 (140ኛ) 4.7
የሕዝብ ብዛት የ2022 እ.ኤ.አ. ግምት		2,793,592 (130ኛ)
ገንዘብ		ሌክ
የሰዓት ክልል		UTC +1
የስልክ መግቢያ		+355
ከፍተኛ ደረጃ ዶሜን		.al

አልባኒያ፣ በይፋ የአልባኒያ ሪፐብሊክ፣ በደቡብ ምስራቅ አውሮፓ የሚገኝ አገር ነው። አገሪቷ በባልካን በአድርያቲክ እና በአዮኒያ ባህር በሜዲትራኒያን ባህር ውስጥ የምትገኝ ሲሆን በሰሜን ምዕራብ ከሞንቴኔግሮ፣ በሰሜን ምዕራብ ከኮሶቮ፣ በምስራቅ በሰሜን መቄዶኒያ እና በደቡብ ከግሪክ ጋር ድንበር ትጋራለች። 28,748 ኪሜ2 (11,100 ስኩዌር ማይል) ስፋት ያለው፣ የተለያዩ የአየር ንብረት፣ የጂኦሎጂካል፣ የሀይድሮሎጂ እና የሞርሞሎጂ ሁኔታዎችን ያሳያል። የአገሪቱ መልክዓ ምድሮች ከአልባኒያ ተራሮች እና ኮራብ፣ ስካንደርቤግ፣ ፒንዱስ እና ሴራዩኒያን ተራሮች፣ ከአድሪያቲክ እና አዮኒያ ባህር ዳርቻዎች እስከ ለም የቆላማ ሜዳዎች ካሉ ወጣ ገባ በረዶ ካላቸው ተራሮች አንስቶ ነው። ቲራና የሀገሪቱ ዋና ከተማ እና ትልቁ ከተማ ስትሆን ዱሬስ፣ ቭሎሬ እና ሽኮደር ይከተላሉ።

በጥንት ዘመን ኢሊሪያውያን በአልባኒያ ሰሜናዊ እና ማዕከላዊ ክልሎች ይኖሩ ነበር, ኤፒሮቶች ግን በደቡብ ይኖሩ ነበር. በባህር ዳርቻ ላይ በርካታ ጠቃሚ ጥንታዊ የግሪክ ቅኝ ግዛቶችም ተመስርተዋል። በ 2 ኛው ክፍለ ዘመን ከክርስቶስ ልደት በፊት, ክልሉ በሮማ ሪፐብሊክ ተጠቃሏል, እና ከሮማ ግዛት ክፍፍል በኋላ የባይዛንቲየም አካል ሆነ. የመጀመሪያው የአልባኒያ ራስ ገዝ አስተዳደር - አርባኖን - የተመሰረተው በ12ኛው ክፍለ ዘመን ነው። የአልባኒያ መንግሥት፣ የአልባኒያ ርዕሰ መስተዳድር እና የአልባኒያ ቬኔታ በ13ኛው እና በ15ኛው ክፍለ ዘመን በተለያዩ የአገሪቱ ክፍሎች፣ ከሌሎች የአልባኒያ ርዕሳነ መስተዳድሮች እና የፖለቲካ አካላት ጋር ተመስርተዋል። በ15ኛው መቶ ክፍለ ዘመን መገባደጃ ላይ አልባኒያ የኦቶማን ኢምፓየር አካል ሆና እስከ 1912 ድረስ ዘመናዊው የአልባኒያ ግዛት ነፃነቷን እስካወጀበት ጊዜ ድረስ። እ.ኤ.አ. በ 1939 ጣሊያን የአልባኒያን ግዛት ወረረች ፣ እሷም ታላቋ አልባኒያ ሆነች ፣ ከዚያም በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ወቅት የናዚ ጀርመን ጠባቂ ሆነች። ከጦርነቱ በኋላ የአልባኒያ ህዝቦች ሶሻሊስት ሪፐብሊክ ተመሠረተ፣ ይህም እስከ 1991 አብዮቶች ድረስ በአልባኒያ ኮሚኒዝም ወድቆ በመጨረሻም የአሁኗ አልባኒያ ሪፐብሊክ እስከመመስረት ድረስ የዘለቀ ነው።

አልባኒያ አሃዳዊ ፓርላማ ሕገ መንግሥታዊ ሪፐብሊክ ነው። በሰው ልማት መረጃ ጠቋሚ 67ኛ ደረጃ ላይ የምትገኝ ታዳጊ አገር ነች፣ የከፍተኛ መካከለኛ ገቢ ኢኮኖሚ በአገልግሎት ዘርፍ የሚመራ፣ በማኑፋክቸሪንግ ይከተላል። እ.ኤ.አ. በ1990 የኮሙኒዝምን ማብቃት ተከትሎ፣ ከተማከለ እቅድ ወደ ገበያ ተኮር ኢኮኖሚ ሽግግር ሂደት ውስጥ አልፏል። አልባኒያ ለዜጎቿ ሁሉን አቀፍ የጤና እንክብካቤ እና ነጻ የመጀመሪያ እና ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ትሰጣለች። አልባኒያ የተባበሩት መንግስታት፣ የዓለም ባንክ፣ ዩኔስኮ፣ ኔቶ፣ WTO፣ COE፣ OSCE እና OIC አባል ናት። ከ2014 ጀምሮ ለአውሮፓ ህብረት አባልነት ይፋዊ እጩ ሆኖ ቆይቷል።የጥቁር ባህር ኢኮኖሚ ትብብር ድርጅት እና የሜዲትራኒያን ባህርን ጨምሮ የኢነርጂ ማህበረሰብ መስራች አባላት አንዱ ነው።