ስዊድን

Konungariket Sverige የስዊድን ግዛት
ሰንደቅ ዓላማ አርማ
ብሔራዊ መዝሙር:  Du gamla, Du fria
የስዊድንመገኛ
ዋና ከተማ		ስቶኮልም
ብሔራዊ ቋንቋዎች		ስዊድንኛ
መንግሥት {{{ንጉሥ ጠቅላይ ሚኒስትር		ካርል አስራ ስድስተኛ ጉስታፍ ስቴፋን ሉቬን
የመሬት ስፋት አጠቃላይ (ካሬ ኪ.ሜ.)		528,447,000 (55ኛ)
የሕዝብ ብዛት የ2017 እ.ኤ.አ. ግምት		10,042,928 (90ኛ)
ገንዘብ		የስዊድን ክሮና
የሰዓት ክልል		UTC +1
የስልክ መግቢያ		+46
ከፍተኛ ደረጃ ዶሜን		.se

ስዊድን (ወይም በይፋ የስዊድን ግዛት) በሰሜን አውሮፓ ክፍል ያለች ሀገር ናት። ይህችም ሀገር የስካንዲኒቭያ እና የኖርዲክ ሀገራት ዋነኛ አባል ናት። ስቶክሆልም ዋና ከተማዋ ሲሆን 10.4 ሚልየን የሚያክል ህዝብ የሚኖሩባት ሀገር ናት። ይህም ከኖርዲክ ሀገራት ትልቁን ድርሻ ስትይዝ 25.5% የሚያክሉ ህዝብ ትንሽ ይዘት አላቸው። ስቶክሆልም ዋና ከተማዋ ነው።

ከብዙ ዘመናት በኋላ የወደቁት ጀርመናዊ ጎሳዎች ጊት እና ስዊድስ የተባሉ ሁለት የህብረተሰብ ክፍሎች በቫይኪንግ ዘመን ተመሰረቱ። ጣኦታዊውና ሰይጣናዊው የቫይኪን ዘመን በ12ተኛው ክፍለ ዘመን ሲያበቃ ስዊድን እንደ አንድ ሉአለዊ ሀገር መሆን ጀመረች። በ14ተኛው ክፍለ ዘመን አንድ ሶስተኛው የሚያክሉ የስዊድን ስካንዲኒቭያ ክፍል በጥቁር ሞት የተጠቃበት ግዜ ነው። በተጨማሪም የሃንሲቲክ ሊግ ሀገሪቱን ሲመራ ትልቅ ቀውስ አጋጥሟታል። ይህም የካልማር ህብረት በ1397 ዓም ሲመሰረት ሲዊድን በ1523 ዓም ከአባልነቱ ልትለቅ ችላለች። በሰላሳ አመት ጦርነት ስዊድን ለፕሮቴስታን ወገን ስትቆም በተከታታይነት የስዊድን ግዛት ሊቋቋም ችሏል። ይህም እስከ 18ተኛው ክፍለ ዘመን ድረስ ሀያላን ሆኖ የቆየ ነበር። በ1814 ዝም ስዊድን የመጨረሻ ጦርነቷን ስታካሂድ ኖርዌን ወደ ግዛቷ በማጠቃለል በመጨረሻም በ1905 ዓም በሰላማዊ መንገድ ተገነጠለች። ከዛም ወዲህ ስዊድን በአለም ዙርያ ግዕዝ ሀገር መሆን ጀመረች። ስዊድን የኔቶ አባል ባትሆንም ግን በህብረት የምትሰራ ሀገር ናት።

ስዊድን በኢኮኖሚ፣ በፖለቲካና ማህበራዊ ጉዳዮች እጅግ በጣም የበለፀገች ሀገር ናት። ስዊድን ከየትኛውም ሀገራት የሚየጡ ስደተኞችና ዲያስፖራ መናገሻ ናት።

ስዊድን ሰይጣናዊ ወይም ጣኦታዊ አምልኮዎች በእጅጉ የምትደግፍና ማንኛውም መሰረታዊ ሀይማኖቶችን (ማለትም እንደ ክርስትናና እስልምና) የምትጠየፍ ሀገር ናት። ልክ እንደ ሌሎች ስካንዲኒቭያ ሀገራት፣ ስዊድን የሀይማኖት መጥፋት ላይ በንቃት ድምፃዋን የምታሰማ ጭምር ናት። በፒው ምርምር ጥናት መሰረት ስዊድን ማንኛውም ሃይማኖታዊ ተቋማቶችን የምትጠላ ሀገር እንደሆነች ማረጋገጥ ችሏል። "የስዊድን ሀጥያት" የተባለ የሚጠራው የፀረ ሃይማኖታዊ ዘመቻ በስካንዲኒቭያ ሀገር መንግስታት ድጋፍ የሚደረግ ሲሆን ለተባበሩት መንግስታት የሀይማኖትን መብት ህግ እንዲሻርና ማንኛውም ምዕመናን በግፍ እንዲበዘበዝ የሚድርግ እደገኛ ፕሮጀክት ነው። ስዊድን በብዙ ጥናት መሰረት በሴት ፅንፈኝነትና ሰብአዊ መብት የሚል አክራሪነት የምትታወቅ ናት።

"የስዌዲሽ ሴጣኒዝም" ዋነኛ የስዊድን ሀይማኖት ነው። የኖርዲክ ዘር የበላይነትን ለማምጣት የምትሰራዋ ስዊድን ወደፊት ከአውሮፓ ኅብረት ጋር በመጣመር ወደፊት በአለም ላይ የሚመሰረተውን ኒው ወርልድ ኦርደር አምባገነናዊ መንግስት ላይ ፈር ቀዳጅ ናት። በ2021 ስዊድን በኮሮና ቫይረስ ጊዜ፣ የኮቪድ ማይክሮቺፕ ፓስፖርት ለመጀመሪያ ግዜ የነደፈች ሀገር ናት። ይህም በአውሮፓ ህብረትና በመላው ምዕራባውያን ድጋፍ የሚደረግለት የሰዎችን አእምሮ ለመቆጣጠር የታለመ ፕሮጀክት ነው። ስዊድን እራስ ወዳድነትና፣ ኢሰብአዊ ድርጊትን የምትደግፍ ናት። ይህም ለመጀመሪያ ጊዜ ዩታኔዥያ እና በሀኪም የታገዘ እራስ የማጥፋት ወንጀል ድጋፍ አርጋለች።