እንዳስላሴ

ሽረ እንዳሥላሴ የሽረ ምድር ትልቋ ከተማ ስትሆን ከአሁን በፊት የነበረችውን ጥንታዊት የዓዲ ወንፊቶ ¹ ከተማ ወራሪው ጣልያን ኢትዮጵያ በወረረበት ወቅት ከተማዋ ሙሉ በሙሉ ካወደማት በኋላ በማይማፃ በደብረ ብርሃን ሥላሴ ቤተክርስቲያን ሥር በ1930 ዓ/ም የተመሰረተች ከተማ ናት፡፡ ከተማዋ ከጥንታዊው የማይተሮኽሮዃ ማይድራሻ በቅርብ ርቀት ስትሆን የጭልሜዳ፣ወቓር ዱባ፣ጩማይ²፣ዓዲ ፍልሖ ሜዳዎች እንዲሁም የማይዑመት ጎቦ አንጠልጢላ፣እምባ መለኸዅስም ኮረብቶች እንዲሁም የለዃምባ ጊዮርጊስና የቈየፃ ገዳማት ተራራዎችም በግርማ ሞጎስ የሚጠብቋት ውብ ከተማ ናት፡፡  

እንዳስላሴ በኢትዮጵያ የትግራይ ክልል ከተማ ሲሆን በምዕራባዊ ዞንና በታህታይ ቆራሮ ወረዳ ይገኛል። በ1998 ማዕከላዊ የስታትስቲክስ ባለስልጣን እንደተመነው የ43,967 ሰው መኖሪያ ሲሆን ከነሱም 21,333 ወንዶችና 22,634 ሴቶች ይገኙበታል።. የከተማው አቀማመጥ በ13°52′ ሰሜን ኬክሮስ እና 39°44′ ምሥራቅ ኬንትሮስ ላይ ነው።

ከታላቋ ሽረ እንዳሥላሴ ከተማ ሌላ ሑመራ፣ ማይፀብሪ፣ ዓዲ ገብሩ፣ እንዳባጉና፣ ሸራሮ፣ ዓዲጎሹ፣ ሰለኽለኻ፣ ሰመማ፣ ደብረ ከርበ፣ ክሳድ ጋባ፣ ባድመ፣ ዓዲ ዳዕሮ፣ ዓዲ ነብርኢድ፣ ዓዲ ሃገራይ፣ ዓዲ አውዓላ፣ ዓዲ ረመፅ፣ ቆራሪት፣ ከተማ ንጉሥ፣ ኣደባይ፣ ባዕኸር፣ ዳንሻ፣ ማይካድራ፣ ማይ ሓንሰ፣ ጭላ የሚባሉ ከተሞች ሲኖሩ ሌሎች የቀበሌ ትናንሽ ከተሞችም በዙርያዋ አሉ፡፡

የሽረ አስተዳደር

የሽረ ምድር ከተማ የሆነችው ሽረ እንዳሥላሴ በዓድዋ ትግሬ ቁጥጥር ስር ከወደቀችበት እስከ አሁን ባለባቶችዋ ለስደትና ሞት እንዲሁን ለጉስቁልና ተዳርጓል፡፡ ከ60 ፐርሰንት በላይ የከተማዋ ነውሪ ከዓድዋና አከባቢዋ በሰፈራ መልክ የመጣ በመሆኑ በገጠር የሚኖር የሽረ ባላባትም በከተማዋ ቦታ የለውም፡፡ የህወሓት ቡድን ከገባ ጊዜ ጀምሮ የከተማዋ ከንቲባዎችና ካቢኔዎች የዓድዋ ሰዎች ናቸው፡፡ ባላባቱ በከተማዋ ቤት ገዝቶ ለመኖርም ገበያ ያስወድዱበታል፣የቤት ኪራይም እንዲሁ፡፡

የዞን አስተዳዳሪዎች ከቅዱሳን ነጋ ጀምሮ እስከሁን ከትግሬ ዓድዋ ናቸው፤ከንባዎችም ቀደም ሲል በመጀመሪያ የመለስ ዜናዊ የእህቱ ባል ተሸመ ማሞ ሲሆንና ሌሎች የዓዲ አቡን ዓድዋ ትግሬዎች የነበሩ ሲሆን አሁን ደግሞ ተራው የእንትጮ ዓድዋ በመሆኑ እነ ካድሬ ገብረመድህን ዮሃንስ፣ሃይለማርያም ሓጎስና ሌሎች ይጫወቱባታል፡፡  

ምንጮች

1 = ዓዲ ወንፊቶ ከ14 መ/ክ/ዘመን በፊት ጀምራ ያደገች ከተማ እንደነበረችና በ1790 ዓ/ም በከተማው ያለፈ ጀምስ ብሩስ የሚባል የስኮትላንድ (እንግሊዝ) አገር አሳሽ ደግሞ ከተማው አኵስምን ጨምሮ ከተመለከታቸው ሁሉ የተለቀና የብዙ ከጡጥ የተሰሩ ልብሶች ማምረቻዎች የነበሩት እና በከተማው በጣም የሚያምሩ ጥሩ ህድሞዎችና ሰገነቶች እንደተመለከተ ጽፏል፡፡ BRUCE’S JOURNEY page 235

2 = ጥሪ 10/1889 ዓ/ም በጊዜው የትግራይ ዓድዋ ገዢ በነበሩ የራስ አሉላ ሰራዊትና የሽረ ገዢ የነበሩ ራእሲ ሓጎስ ሰራዊት መካከል ውጊያ የተደረገበትና የራስ አሉላ ታላቅ ወንድማቸው ባሻ ገብረእግዚኣብሔር በራስ ሓጎስ ተማርከው የተገደሉበት እንዲሁም ራስ ሓጎስ ተማርከው ሲገደሉ ድል ለራስ አሉላ ቢሆኑም በመቁሰላው ምክንያት የካቲት 5/1889 ዓ/ም በአኵስም እንዳረፉ Ehrlich በ1996 እ/አ/አቆጣጠር ባሳተመው መጽሓፍ በገጽ 196 ገልፆታል፡፡